رسوایی دموکراسی و آزادی بیان آمریکایی در دانشگاهها
[ شهروند] در فاصله کمتر از 10 روز، جهان شاهد یکی از جنجالیترین وقایع سیاسی بود. واقعهای که روزبهروز بر شدت و التهاب آن افزوده میشود. برخورد با اعتراضات دانشجویی در آمریکا. آمریکا که مدعیترین، مدعی دموکراسی و آزادی بیان است موجی از سرکوب، بازداشت، محرومیت از تحصیل و خشونت را علیه دانشجویان دانشگاههای مطرح خود به راه انداخته که سند رسوایی ادعاهای آزادی بیان و دموکراسی در این کشور است. تجمعات دانشجویان دانشگاههای مطرح آمریکا همچون کلمبیا، ییل، امایتی، تگزاس و... در این روزها یادآور جنبشهای دانشجویی دهه ١٩۶٠ در اروپا و آمریکاست. با این تفاوت که این بار موضوع فلسطین و مخالفت با جنایات اسرائیل به مسئله اول دانشجویان تبدیل شده که عمق نفرت از اسرائیل و گسترش هرچه بیشتر آگاهی از ماهیت پلید صهیونیسم در افکار عمومی غرب را نشان میدهد. مسئلهای که بسیار کمسابقه و کمنظیر است و به همین سبب خشم و خشونت افسارگسیخته مقامات آمریکایی علیه دانشجویان را در پی داشته است. در دور روز اخیر اعتراضات دانشجویی ضداسرائیلی به کشورهای دیگر ازجمله فرانسه و کانادا نیز تسری یافته تا گمانه حول احتمال تبدیل آن به یک جنبش بزرگ افزایش یابد. در ادامه نگاهی به ابعاد این اعتراضات، برخوردهای پلیس آمریکا با آن و احتمالات درباره تداوم و همچنین تأثیرات این اعتراضات خواهیم داشت.
سناریوی زهر چشم گرفتن از روسای دانشگاهها
حدود چهارماهونیم قبل بود که روسای سه دانشگاه مطرح آمریکایی یعنی کلادین گی رئیس دانشگاه هاروارد، سالی کورنبلوت رئیس دانشگاه امایتی و الیزابت مگیل رئیس دانشگاه پنسیلوانیا از سوی کنگره آمریکا به بهانه یهودستیزی احضار شدند تا در جلسات استماع مجلس نمایندگان پاسخگوی تجمعات ضدصهیونیستی باشند.
در آن مقطع و پس از شدت گرفتن اعتراضات ضداسرائیلی در دانشگاههای آمریکا، روزنامه یواسای تودی خبر داد جمعی متشکل از 13نماینده دموکرات کنگره با ارسال نامه به هیأت امنای این دانشگاهها خواستار تغییر سیاستها و قوانین برگزاری این تجمعات اعتراضی شدند چراکه آن را یهودستیزانه میدانستند. همچنین آنان خواستار عزل روسای این سه دانشگاه به سبب همراهی و موافقت با چنین تجمعاتی شده بودند. الیز استفانک، نماینده جمهوریخواه نیویورک، نیز در کمیته آموزش مجلس آمریکا با احضار روسای هاروارد، امایتی و پنسیلوانیا درصدد اعمال فشار بر آنان برای پایان دادن به این تجمعات برآمده بود.(1)
بازجویی، تحقیر و استعفای اجباری
در نهایت روسای این سه دانشگاه در جلسات استماع کنگره، شرکت کردند. جلساتی که بیشتر شبیه بازجویی تحقیرآمیز و هشداری با اتهامزنیهای عجیبوغریب ازجمله متهم کردن دانشجویان به یهودستیزی و درخواست نسلکُشی یهودیان! بود.(2) در نهایت با استعفای اجباری روسای دانشگاههای هاروارد و پنسیلوانیا و جایگزینی روسای طرفدار اسرائیل، این مسئله پایان یافت اما تبدیل به لکه ننگی برای آمریکا و وسیله افشای تناقضات آمریکاییها درباره آزادی بیان شد. هرچند از همان ابتدای احضار روسای این دانشگاهها این گمانه مطرح شد که یهودستیزی، بهانهای ظاهری برای محدود کردن اعتراضات ضداسرائیلی در دانشگاههای آمریکاست و لابیهای فعال اسرائیلی در کنگره پشت این مسئله قرار دارند. به هر ترتیب این حرکات تأثیری در توقف و پایان اعتراضات دانشجویی نیز نداشت.
تکرار تسویههای استالین و پروندهسازیهای مک کارتی
پاکسازی بزرگ، تصفیه بزرگ و وحشت کبیر، عنوانهایی است که به تسویهحسابهای سیاسی و قتل و منزوی کردن مخالفان در دوره دبیرکلی جوزف استالین بر حزب کمونیست و رهبری اتحاد جماهیرشوروی در مقطع 1936تا 1938اطلاق میشود. در این دوره بسیاری از مخالفان استالین با طراحی نیکولای یژوف، کمیسر امور داخلی شوروی از صحنه سیاست حذف شدند. نمونه آمریکایی اینگونه تسویهحسابها با رویکردی مشابه اما اندکی نرمتر با طراحی سناتور جوزف مک کارتی در ابتدای دهه 50و آغاز جنگ سرد آمریکا و شوروی علیه چهرهها، سیاسیون و روشنفکران چپگرا و سوسیالیست در پیش گرفته شد. برخورد با روسای دانشگاهها و دانشجویان در آمریکا یادآور عصر استالین و مک کارتی و برخوردهای حذفی و دیکتاتورمآبانه آن دوره است.
ایجاد جو امنیتی و ارعاب در مهد دموکراسی!
در هفتههای اخیر، اما اعتراضات دانشجویی مجددا رو به افزایش گذاشت و همین مسئله سبب در پیش گرفتن رویه ارعاب و تهدید و ایجاد فضای امنیتی در دانشگاههای مطرح آمریکا شد. مسئلهای که نمونههای بهمراتب کوچکتر آن در شرایطی که واقعا امکان ناامنی وجود دارد در کشورهای دیگر ازجمله ایران با عنوان سرکوب، تهدید و توهین به ساحت دانشگاه و دانشجو از سوی آمریکاییها بازنمایی میشود. از حدود 10 روز قبل پلیس آمریکا در ایالتهای مختلف با هجوم به دانشگاهها، مانور در محوطه دانشگاهها با تجهیزات ضدشورش و دستگیری تعدادی از دانشجویان حامی فلسطین درصدد ارعاب دانشجویان با ایجاد جو امنیتی برآمد که این سناریو نیز به نتیجه نرسید. پلیس برای ورود به دانشگاه کلمبیا، بهانههای امنیتی جهت پایان دادن به تحصن دانشجویان این دانشگاه را که ازجمله دانشگاههای پیشتاز و مؤثر در حمایت از غزه بوده، مطرح کرد. در روز اول این تحصن(18آوریل) که با برپایی چادر در محوطه فضای سبز دانشگاه از سوی دانشجویان همراه بود 113دانشجو به شکلی زننده و خشن توسط پلیس دستگیر شدند. اما در روزهای بعد با پیوستن دانشجویان دیگر، تحصن و تجمعات اعتراضی افزایش یافت و به دانشگاههای دیگر ازجمله دانشگاه ییل در ایالت کنتیکات تسری یافت.
پلیس کافی نبود! تکتیرانداز وارد شد؟
با تداوم اعتراضات دانشجویی در دانشگاههای مختلف آمریکا زدوخورد پلیس با دانشجویان رو به افزایش و خشونت در دانشگاهها علیه حامیان فلسطین تشدید شد. تصاویر برخورد تند و ضربوشتم شدید دانشجویان توسط پلیس آمریکا در روزهای اخیر در بسیاری از رسانههای جهان و شبکههای اجتماعی پربیننده شده است، اما انتشار تصویری از استقرار چند تکتیرانداز با سلاحهای اتوماتیک و دوربیندار جنگ بر فراز خانههای مشرف به دانشگاه اوهایو توسط برخی منابع غیررسمی حیرت جهانیان را در پی داشت.
موج دستگیری، ضرب و شتم و محرومیت دانشجویان
افزون بر دستگیری دانشجویان دانشگاه کلمبیا در روز اول تحصن، در طول یک هفته اخیر نیز اخبار متعددی از بازداشت گسترده دانشجویان دانشگاههای مختلف آمریکا منتشر شده که برای نمونه به مواردی از آن اشاره میشود؛ دستگیری 108نفر از دانشجویان آیویلیگ(متشکل از 8دانشگاه: کلمبیا، ییل، پرینستون، براون، هاروارد، پنسیلوانیا، دارتموث و کرنل) ازجمله دختر ایلهان عمر، نماینده مسلمان و دموکرات کنگره و تعلیق تعدادی از آنان از ادامه تحصیل در 19آوریل، دستگیری و برخورد زننده با تعدادی از دانشجویان دانشگاه ییل در 19آوریل، دستگیری مجدد 45نفر از دانشجویان ییل در 22آوریل، لغو کلاسهای حضوری و دستگیری دهها نفر از دانشجویان دانشگاه کلمبیا و ییل در 22آوریل، دستگیری 133نفر در دانشگاه نیویورک از 20تا 23آوریل، دستگیری 33دانشجوی دانشگاه بلومینگتون ایندیانا در 25آوریل، ضربوشتم دانشجویان در دانشگاه براون، دستگیری 93دانشجوی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، دستگیری 20دانشجوی دانشگاه تگزاس و دستگیری 108دانشجوی دانشگاه بوستون در 25آوریل، لغو مراسم فارغالتحصیلی دانشجویان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی از ترس اعتراضات و بازداشت 2استاد دانشگاه در ایالت جورجیا. علاوه بر این مقامات ایالتی از شهردار نیویورک تا فرماندار تگزاس و نمایندگاه جمهوریخواه مدام در حال تهدید دانشجویان و اصرار بر برخورد با آنان هستند، اما اعتراضات فروکش نکرده است.
تسری اعتراضات به اروپا و احتمال جنبش فراگیر
در روزهای اخیر اخباری از شکلگیری اعتراضات دانشجویی مشابه در کشورهای فرانسه، استرالیا و کانادا در حمایت از فلسطین نیز منتشر شده است. این مسئله یادآور جنبشهای دانشجویی دهه 1960در جهان است که از آمریکا آغاز و در می1968در دانشگاه سوربن پاریس به اوج رسید و تبدیل به نماد قدرت جنبشهای دانشجویی شد. حمایت از فلسطین و مخالفت با اسرائیل از نظر نگارنده، ظرفیت به راه افتادن جنبشهای دانشجویی به دهه 60میلادی را داراست. چراکه برخوردهای خشن نهتنها تأثیری در کاهش اعتراضات نداشته، بلکه منجر به تشدید آن شده است. چادر زدن دانشجویان در دانشگاهها، استفاده از نمادهای فلسطینی از پرچم فلسطین تا چفیه عربی و چفیه قرمز به سبک ابوعبیده، سخنگوی گردانهای قسام، حمله مقامات و مسئولان حامی اسرائیل در دانشگاهها، مخالفت با لغو کلاسها و ادامه تحصنها، ترندکردن هشتگهای اعتراضی ضداسرائیلی در فضای مجازی، برگزاری اعتراضات به سبک مشابه در بزرگترین تا کوچکترین دانشگاههای آمریکا و تسری آن به کشورهای دیگر را میتوان ازجمله مواردی برشمرد که فینفسه ظرفیت تبدیل اعتراضات کنونی به یک جنبش فراگیرتر و طولانیمدت را دارد. جرقه این مسئله و کاتالیزور آن، میتواند قتل یک یا چند دانشجو توسط پلیس یا حادثهای برای یک دانشجوی سازماندهنده اعتراضات در خارج دانشگاه باشد. همبستگی چشمگیر دیگر اقشار با دانشجویان نیز میتواند چنین اثری داشته باشد. هاله غریط، سخنگوی عرب زبان وزارت خارجه آمریکا، در اعتراض به حمایت اسرائیل از آمریکا استعفا داد. افزایش اینگونه حرکات و ابراز حمایت اینگونه چهرهها از دانشجویان میتواند در این فرآیند مؤثر باشد.
پینوشتها:
1-asriran.com/003sUH
2- www.javanonline.ir/0054If