جهان در حیرت وداع ملت با شهدای خدمت
[عبدالباسط انصاری/ فرشته کیانی] پس از انتشار خبر شهادت رئیس‌جمهور و همراهان، موج ابراز همدردی و تسلیت از سوی مقامات کشورهای مختلف جهان به راه افتاد. شمار روسای کشورها، سران سیاسی، وزرای خارجه، دبیران نهادها و سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای که به ارسال پیام تسلیت برای تهران پرداختند، بسیار چشمگیر بود. روز چهارشنبه نیز تعدادی قابل توجهی از مقامات کشورهای مختلف برای مراسم بزرگداشت شهدا در تهران حاضر و بعضا تا اواسط ظهر چهارشنبه وارد تهران شدند و به ادای احترام به شهدا، دیدار با رهبر انقلاب و مقامات دولتی پرداختند. علاوه بر آن عظمت مراسم تشییع شهدای خدمت، حضور میلیونی مردم در تهران و جلوه‌های همبستگی در صفوف فشرده تشییع به حدی بود که برخی رسانه‌های بین‌المللی ناچار به اعتراف درباره جایگاه رئیس‌جمهور شهید در میان مردم و عظمت جمعیت تشییع‌کننده شدند. ادای احترام به شهدای خدمت در کشورها و مراسمات بین‌المللی نیز همچنان ادامه داشته و علاوه بر اعلام عزای عمومی در چند کشور، ادای احترام و سکوت نمادین برای یادبود شهدای خدمت در ایران، در ابتدای برخی نشست‌های بین‌المللی نیز قابل توجه بود. در ادامه مروری بر حضور مقامات کشورها در مراسم شهدا و بازتاب این مراسم در رسانه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی خواهیم داشت:
مقامات خارجی شرکت‌کننده در مراسم تهران
پس از اعلام زمان مراسم تشییع پیکر شهدای خدمت در تهران، تعدادی از مقامات کشورهای مختلف اعلام کردند در این مراسم حضور می‌یابند. از بامداد تا اواسط روز چهارشنبه، بسیاری از مقامات خارجی وارد تهران شدند و تعدادی از آنان با حضور در مراسم در دانشگاه تهران و سپس دیدار با رهبر انقلاب، اوج مراتب همبستگی و همدلی خود با ایران را به نمایش گذاشتند. ویاچسلاو والودین رئیس مجلس دومای روسیه، جاک دیپ دانکار معاون رئیس‌جمهور هند، شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان، ژانگ گوکینگ معاون نخست‌وزیر چین، ایویتسا داچیچ معاون نخست‌وزیر صربستان، امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان، قیس سعید، رئیس‌جمهور تونس، محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، ایراکلی کوباخیدزه نخست‌وزیر گرجستان، سرگئی آلینیک، وزیر امور خارجه بلاروس، جودت ایلماز معاون رئیس‌جمهور و هاکان فیدان وزیر خارجه ترکیه، فردی نانیز وزیر کشور ونزوئلا، حسین عرنوس نخست‌وزیر سوریه، سامح شکری وزیر خارجه مصر، نورالدین اسماعیل جان‌اف، رئیس مجلس ازبکستان، علی اسدوف نخست‌وزیر و جیحون بایراموف وزیر خارجه آذربایجان، نبیه بری رئیس پارلمان لبنان، عبدالله آل یحیی وزیر خارجه کویت، عبدالله بن زاید آل نهیان وزیر خارجه امارات، بدر البوسعیدی وزیر خارجه عمان، فیصل بن فرحان وزیر خارجه عربستان، امیرخان متقی وزیر خارجه افغانستان، اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت فلسطین، شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان، یرلان کوشانوف، رئیس مجلس قزاقستان و نیچروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان ازجمله مقاماتی بودند که برای عرض تسلیت، ادای احترام به شهدا و حضور در مراسم شهدا، در تهران حاضر شدند.
اسماعیل هنیه، شیاع السودانی، نیکول پاشینیان، شیخ تمیم امیر قطر و شهباز شریف نخست‌وزیر پاکستان پس از حضور در مراسم دانشگاه تهران و ادای احترام در سالن سران، به دیدار با رهبر انقلاب و عرض تسلیت به ایشان پرداختند. حسین طه دبیرکل سازمان همکاری اسلامی، فالح الفیاض رئیس حشدالشعبی، محمد عبدالسلام سخنگوی انصارالله یمن و همچنین تعدادی از نمایندگان، فرستادگان ویژه دولت‌ها، سران احزاب و سازمان‌های سیاسی کشورهای: عمان، اردن، ترکیه، ژاپن و... نیز از دیگر مقامات خارجی بودند که با حضور در تهران به ابراز همدردی با جمهوری اسلامی پرداختند. تعدادی از مجموع مقامات و فرستادگان کشورها تا حدود 60نفر در رسانه‌ها اعلام شده است.
ادای احترام نمادین و حضور گسترده مقامات جهان در سفارتخانه‌های ایران
افزون بر آن بسیاری از مقامات کشورهای جهان و دیپلمات‌های کشورها، با حضور در دفاتر نمایندگی جمهوری اسلامی، اقدام به امضای دفتر یادبود رئیس‌جمهور شهید و همراهان وی کردند و مراتب تسلیت خود را به سفرا و دیپلمات‌های ایرانی ابراز کردند. مایکیل دی هینگیز رئیس‌جمهور ایرلند با صدور بیانیه تسلیت و امضای دفتر یادبود شهدا در سفارت ایران در دوبلین، فومیو کیشیدا نخست‌وزیر ژاپن با امضای دفتر یادبود سفارت ایران در توکیو، هیثم الغیص دبیرکل اوپک با صدور بیانیه، رانیل ویکرم‌سینگه رئیس‌جمهور سریلانکا با حضور و امضای دفتر یادبود شهدا در سفارت ایران واقع در کلمبو، خالد مشعل رهبر جنبش حماس با ادای احترام در سفارت ایران واقع در دوحه قطر، ولید الخریجی قائم‌مقام وزیر خارجه عربستان با حضور و امضای دفتر در سفارت ایران، سفرای ترکیه، کویت و کمیسر عالی پاکستان در کشور برونئی با امضای دفتر یادبود سفارت ایران در این کشور، محمود ذاکرزاده رئیس مجلس و حکیم خلیق معاون نخست‌وزیر این کشور با حضور در سفارت ایران و امضای دفتر یادبود، صدیر جپاروف رئیس‌جمهوری قرقیزستان با حضور در سفارت ایران و اهدای دسته گل و امضای دفتر یادبود، سفرا، دیپلمات‌های ارشد و وابستگان نظامی کشورهای عراق، یونان، لبنان، امارات، ژاپن، لائوس، هند، افغانستان، روسیه، کامبوج، بلاروس، شیلی، کویت، قطر، اتیوپی، صربستان، پاکستان، عمان، برزیل، کلمبیا، چین، نیجریه، قزاقستان، قبرس، ترکیه و اردن با حضور در سفارت ایران واقع در جاکارتا پایتخت اندونزی، سیاستمداران تاتزانیا با حضور در رایزنی فرهنگی ایران واقع در دارالسلام پایتخت این کشور، محمد حسن وزیر خارجه مالزی با صدور پیام در صفحه خود و امضای دفتر یادبود شهدا در کوالالامپور و همچنین تعدادی از سفرای کشور با امضای دفتر یادبود سفارت ایران در لندن، سئول و ریاض؛ ازجمله سران کشورها، دیپلمات‌ها و مقاماتی بودند که به ابراز همدردی، ارسال پیام تسلیت و ادای احترام رسمی و نمادین به رئیس‌جمهور شهید و همراهان وی پرداختند.
یادبود شهدای خدمت در نهادهای بین‌المللی
ادای احترام به شهدای سانحه سقوط هواپیمای ریاست‌جمهوری در نهادها و محافل بین‌المللی نیز برجسته و چشمگیر و به‌مراتب چشمگیرتر از موارد مشابه رخ داده برای مقامات کشورهای دیگر بود. یک دقیقه سکوت در جلسه شورای امنیت، یک دقیقه سکوت در نشست وزرای خارجه سازمان همکاری شانگهای، ادای احترام در کنفرانس جهانی امنیت هسته‌ای واقع در محل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، سکوت نمایندگان مجلس ارمنستان پیش از آغاز جلسه خود در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه ازجمله این موارد بود.افزون بر آن مواردی چون: نیمه افراشته شدن پرچم سازمان ملل و پایین آوردن پرچم کشورها به نشانه همدردی با ایران و احترام به شهدای سانحه بالگرد، نیمه افراشته شدن پرچم کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، نمایش تصویر شهید رئیسی و ادای احترام به وی در دبیرخانه اوپک، ادای احترام اعضای کمیته دریانوردی سازمان ملل متحد با سکوت پیش از آغاز جلسه، یک دقیقه سکوت به یاد شهدای ایران پیش از آغاز جلسه پارلمان سریلانکا، نیمه افراشته شدن پرچم تایلند به‌مدت سه روز و نیمه افراشته شدن پرچم ترکیه در شهرهای مختلف این کشور به نشانه همدردی با ایران ازجمله موارد کم نظیر ابراز همدردی و ادای احترام کشورها به شهدای خدمت ایران بود.همچنین علاوه بر کشورهای لبنان، سوریه، عراق، هند، ترکیه، پاکستان و کوبا که در روز نخست از یک تا سه روز اعلام عزای عمومی کردند، کشورهای بنگلادش و مناطق شیعه نشین هندوستان(جامو و کشمیر) نیز به‌ترتیب به اعلام عزای عمومی و تعطیلی کسب‌وکارها به احترام شهدای ایران پرداختند. در کشمیر عزاداری در خیابان‌ها با حضور هزاران نفر برگزار شد که صحنه‌های توأم با حزن و اندوه شیعیان این انتقام بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشت.
بازتاب حماسه تشییع در رسانه‌های خارجی
بسیاری از رسانه‌های جهانی، منطقه‌ای و آسیایی نیز به پوشش مراسم تشییع تاریخی شهید رئیسی و همراهان پرداخته و اکثر آنان مخصوصا رسانه‌های غربی با وجود سیاست همیشگی خود برای کوچک نمایی مراسمات ملی ایران، ناچار به اعتراف به بزرگی این مراسم و عظمت جمعیت حاضر و همبستگی ملی ایرانیان حول شهدا شدند.
وداع بزرگ به اذعان واشینگتن تایمز
روزنامه آمریکایی واشینگتن‌تایمز در روز چهارشنبه تصویر اصلی خود را به مراسم تشییع پیکر رئیس‌جمهوری شهید، سیدابراهیم رئیسی، اختصاص داد با این تیتر: «ایران وداع بزرگ با رئیسی را آغاز می‌کند». این روزنامه افزود: «عزاداران در ایران از روز سه‌شنبه برای برگزاری مراسم تشییع ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری و سایر کشته‌شدگان تجمع کردند.»
بازخوانی دستاوردهای شهید رئیسی و امیرعبداللهیان در چاینا دیلی
روزنامه چاینا دیلی هم در روز چهارشنبه مراسم تشییع پیکر رئیس‌جمهوری شهید را در فرودگاه مهرآباد به‌عنوان تصویر اصلی خود برگزید با این تیتر: «ایرانیان سوگوار رئیس‌جمهور فقید هستند». این روزنامه از جمعیت انبوهی که در تبریز در مراسم تشییع شرکت کرده بودند، گفت و نوشت: به‌گفته تحلیل‌گران، رئیسی و امیرعبداللهیان دستاوردهای چشمگیری در روابط خارجی داشتند که احتمالا حتی پس از انتخابات ریاست‌جمهوری جدید که قرار است در ماه آینده برگزارشود، ادامه یابد.
تشبیه مراسم شهدای خدمت به تشییع امام و سردار سلیمانی
بی بی‌سی جهانی در گزارش روز چهارشنبه‌خود با تصویری از سیل جمعیت در روز چهارشنبه تیتر زد: «رهبر ایران در مراسم تشییع پیکر رئیس‌جمهوری نماز می‌خواند». بی‌بی سی با اشاره به انبوه جمعیت در مراسم استقبال از امام خمینی در سال 57و همچنین در تشییع پیکر امام و سردار سلیمانی، از خیابان‌های پر از عزادارانی نوشت که بسیاری از آنها عکس‌های رئیس‌جمهوری یا پرچم ایران را حمل می‌کردند.
حضور هزاران نفری به روایت الجزیره
خبرگزاری الجزیره با اشاره به حضور جمعیت ده‌ها هزار نفری در مراسم تشییع پیکر ابراهیم رئیسی، به گزارش زنده مراسم تشییع پرداخت. رسول سردار، خبرنگار الجزیره که چهارشنبه از میدان آزادی گزارش می‌داد، گفت که هزاران هزار نفر هم‌اکنون به این منطقه سرازیر شده‌اند. مهمانان این مراسم یادبود شامل اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، معاون رئیس‌جمهوری و وزیر خارجه ترکیه، معاون نخست‌وزیر هند، رئیس دومای روسیه، نخست‌وزیر عراق، نمایندگان طالبان از افغانستان، نخست‌وزیر پاکستان، وزیر خارجه بلاروس، نخست‌وزیر ارمنستان و... بودند.
اعتراف به عظمت تشییع و پیش‌بینی عدم‌تغییر سیاست‌های ایران
نیویورک تایمز در گزارش مفصل روز چهارشنبه‌خود به مراسم تشییع پیکر شهید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، و تاثیر آن بر سیاست‌های منطقه‌ای ایران پرداخت. این روزنامه نوشت: «پیکر رئیس‌جمهوری فقید ایران، وزیر امور خارجه و چند تن دیگر از مقامات ابتدا برای تشییع به تبریز و سپس به شهر مذهبی قم و بعد از آن برای برگزاری مراسم به تهران منتقل شد.» نیویورک‌تایمز در ادامه به اقامه نماز رهبر انقلاب بر پیکر شهدا اشاره کرد و افزود: «تعداد زیادی از مقامات ارشد و سران کشورهای خارجی نیز قرار است بعدازظهر چهارشنبه در مراسمی برای یادبود سیدابراهیم رئیسی در تهران حضور یابند. جمعیت کثیری از مردم ایران تمامی خیابان‌های مرکز تهران را برای شرکت در این مراسم پر کردند و حمایت خود را از دولت خود نشان دادند.» نیویورک‌تایمز در ادامه به تحلیل سیاست‌های منطقه‌ای ایران بعد از شهادت ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، پرداخت و نوشت: «کارشناسان می‌گویند که انتظار نمی‌رود فقدان ابراهیم رئیسی بر سیاست‌های منطقه‌ای ایران تأثیر بگذارد. توانایی ایران برای اعمال نفوذ بسیار فراتر از مرزهایش با وجود دهه‌ها تحریم‌های اقتصادی سخت‌گیرانه ادامه خواهد داشت. تحلیل‌گران انتظار دارند در توان نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران تحت رهبری، آیت‌الله علی خامنه‌ای، حتی در چنین زمان‌هایی تغییرات چندانی ایجاد نشود.»
آسوشیتدپرس: صدها هزار نفر در مراسم یادبود کشته‌شدگان[شهدا] شرکت کردند
آسوشیتدپرس نیز در گزارشی از مراسم تشییع رئیس‌جمهوری شهید، ابراهیم رئیسی، در مطلبی با عنوان «نماز مقام رهبری برای رئیس‌جمهور فقید و سایر کشته‌شدگان سقوط بالگرد» آورد: «رهبر ایران روز چهارشنبه بر پیکر رئیس‌جمهوری فقید کشور، وزیر امور خارجه و سایر مقاماتی که در اوایل این هفته در سقوط بالگرد کشته شدند، نماز خواند. سپس صدها هزار نفر در خیابان اصلی تهران در مراسم یادبود کشته‌شدگان شرکت کردند. بسیاری از شرکت‌کنندگان گفتند که برای این مراسم از سایر شهرها و شهرستان‌ها به تهران آمده‌اند.» این خبرگزاری با اشاره به حضور مقامات خارجی این مراسم گفت: «سامح شکری، وزیر امور خارجه مصر، با وجود قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور پس از انقلاب اسلامی 1979، به تهران سفر کرد.»
اعتراف به همبستگی ایرانیان و محبوبیت شهید رئیسی
آسوشیتدپرس در ادامه افزوده است: «مردم در طول مراسم تشییع آشکارا گریه می‌کردند و بر سینه می‌کوبیدند که نشانه‌ای رایج از غم و اندوه در فرهنگ شیعه است. مردی گفت که او و دوستانش برای شرکت در مراسم تقریبا هفت ساعت با اتوبوس سفر کرده‌اند. سیما رحمانی، زن 27ساله تهرانی نه چندان محجبه، گفت او رئیس‌جمهوری ما بود، بقیه هم خلبان و وزیر بودند. چگونه می‌توانم نسبت به از دست دادن آنها بی‌تفاوت باشم؟ مرتضی نعمتی، دانشجوی 28ساله فیزیک‌دانشگاه آزاد تهران گفت: من در انتخابات سال 2021به رئیسی رأی ندادم، اما او رئیس‌جمهوری همه مردم بود. حضور من راهی برای ادای احترام به اوست.»
اهمیت حضور مقامات روسی و چینی در تهران
ان بی‌سی نیوز هم در گزارشی از مراسم تشییع رئیس‌جمهوری و همراهانش با اشاره به حضور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس، آورد: «رهبر ایران ده‌ها هزار نفر را در مراسم تشییع رئیس‌جمهوری رهبری کرد. این شبکه خبری آمریکایی همچنین از حضور نمایندگان خارجی ازجمله مقامات عراق، پاکستان، قطر، افغانستان، مصر، تونس، تاجیکستان، ارمنستان و آذربایجان در در تهران گفت و نوشت: «متحد نزدیک ایران، روسیه، رئیس دومای دولتی، ویاچسلاو ولودین را به مراسم فرستاد. رسانه‌های چین نیز گزارش دادند که معاون نخست‌وزیر، ژانگ گوکینگ، در این مراسم شرکت خواهد کرد.»
پیام‌های تسلیت جهانی و عظمت مراسمات ایران
خبرگزاری دویچه‌وله هم در روز چهارشنبه به مراسم تشییع رئیس‌جمهوری پرداخت و با اشاره به نیمه افراشته شدن پرچم سازمان ملل به احترام ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، حضور ده‌ها هزار نفری مردم در این مراسم گفت: «رهبر جمهوری اسلامی با حضور در مراسم تشییع ابراهیم رئیسی و همراهانش در دانشگاه تهران، بر پیکر آنها نماز خواند. مراسم سوگواری ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری فقید ایران و هیأت همراه، روز چهارشنبه درحالی‌که ده‌ها هزار نفر از مردم به خیابان‌های پایتخت آمده‌اند تا به مراسم تشییع بپیوندند، در تهران برگزار شد. چنین مراسمی سه‌شنبه با حضور ده‌ها هزار نفر از سیاهپوشان عزادار در تبریز و شهر قم نیز برگزار شد. پیام‌های تسلیت از سوی متحدان ایران در سراسر جهان، ازجمله قدرت‌های بزرگی چون روسیه و چین، به ایران سرازیر شد. کشورهای غربی مانند آلمان و ناتو و شورای امنیت سازمان ملل نیز ابراز همدردی کردند.»همچنین روزنامه دیلی صباح چاپ ترکیه تصویر اصلی خود را در روز چهارشنبه به مراسم تشییع رئیس‌جمهوری در تبریز اختصاص داد و نوشت: خیابان‌های تبریز غرق در غم است. هزاران نفر در مراسم شرکت کردند.
بازتاب مراسم تشییع شهدای خدمت در دیگر رسانه‌ها
روزنامه دیلی‌میل انگلیس نیز مراسم تشییع پیکر رئیس‌جمهوری ایران و همراهانش را با تیتر «حضور ده‌ها هزار نفری مردم در خیابان‌های تهران» بازتاب داد. فرانس ۲۴ در گزارشی به انعکاس حضور ده‌ها هزار نفری در مراسم تشییع رئیس‌جمهوری شهید ایران و هیأت همراه او در سانحه سقوط بالگرد پرداخت. در گزارش این خبرگزاری آمده است: «در مرکز شهر، مردم در داخل و اطراف دانشگاه تهران با به‌دست داشتن تصاویر رئیسی گرد هم آمده‌اند؛ جایی که آیت‌االله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی بر پیکر رئیس‌جمهوری و همراهانش ازجمله حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه نماز اقامه کرد.» خبرگزاری «رویترز» و «ایندیپندنت» انگلیس نیز مراسم تشییع پیکر رئیس‌جمهوری، حسین امیرعبداللهیان و همراهان در تهران را به‌صورت زنده پوشش دادند. خبرگزاری فرانسه (ای‌اف‌پی) هم خبر اصلی خود را به پوشش مراسم تشییع رئیس‌جمهوری ایران اختصاص داد و تصویری از حضور گسترده مردم در این مراسم منتشر کرد. المانیتور گفت: جمعیت انبوه برای تشییع رئیس‌جمهوری ایران و هیأت همراهش به خیابان‌های تهران آمدند. اسپوتنیک روسیه هم اعلام کرد: ایرانیان برای شرکت در مراسم تشییع پیکر رئیس‌جمهوری فقید به خیابان‌ها آمدند. روزنامه گاردین انگلیس هم نوشت: پیکر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران و دیگر قربانیان سانحه سقوط بالگرد به‌وسیله هواپیما به شهر قم و سپس برای مراسم تشییع به تهران منتقل شد.(به نقل از مهر)
