کابینه دوازدهم و دغدغه‌های جامعه

مراسم تحلیف ریاست جمهوری دوازدهم برگزار شد. احتمالا طی‌ روزهای آینده لیست وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور به مجلس معرفی خواهد شد. در طول چهار سال آینده، اعضای کابینه دوازدهم مهم‌ترین بازوی اجرایی سیاست‌ها و شعارهای حسن روحانی خواهد بود. چراکه مسئولیت اجرای برنامه و وعده‌های رئیس دولت، برعهده وزرا و معاونین رئیس جمهور است. مسئولیت‌ در وزارتخانه‌ها و معاونت‌های ریاست‌جمهوری، سنگینی و پیچیدگی خاص خود را دارد. به‌زعم نگارنده، برای انتخاب کابینه موفق، چند ویژگی مورد باید نظر قرار گیرد. نخست، شخصی که گزینه تصدی هر منصبی است، باید دانش و تجربه مدیریت درحوزه مربوطه و سابقه مدیریت در سطوح عالی را داشته باشد. شاخصه دوم، شجاعت است. اعضای کابینه باید شجاعت لازم جهت ایستادگی در مقابل فشار‌ها، پاسخگویی به تهمت‌ها و مدیریت در کوران حوادث و بحران‌ها را داشته باشند. اگر اعضای کابینه از شهات لازم برخوردار نباشند، رئیس جمهور به‌تنهایی پاسخگوی فشار‌ها خواهد بود و عدم مقاومت‌ کابینه در برابر فشار‌ها، کابینه را در بخش‌های مختلف ناکارآمد خواهد کرد. شاخصه‌ سوم در انتخاب همکاران رئیس جمهور، اعتقاد راسخ آنان نسبت به برنامه‌ها و شعار‌ها رئیس جمهور است. طبیعتا کسی که به دغدغه‌های رئیس جمهور باور نداشته باشد، نمی‌تواند در آن جهت رفتار کند. هرگونه تساهل و کوتاهی نسبت به این مشخصه‌های مذکور در انتخاب کابینه، باعث ضعف هیات وزیران خواهد شد و در‌ ‌نهایت روحانی را در برآوردن انتظارات جامعه ناتوان می‌گذارد. یکی ازحواشی چینش کابینه، فشار‌ها و لابی‌های پشت پرده درچینش کابینه است. درعرصه قدرت و سیاست کشور همواره حدی از لابیگری و تعاملات پشت پرده طبیعی است. در هر موضوع مرتبط به قدرت، عده‌ای برای ورود نزدیکان خود به کابینه تلاش می‌کنند و اشخاصی دیگر برای قدرت گرفتن خویش فضا را مهیا می‌سازند. نکته مهم این است که رئیس جمهور بیش از هرچیز دیگر به دنبال انتخاب وزرای کاردان، لایق، متعهد و شجاع باشد. البته اصلاح‌طلبان در جریان انتخاب کابینه، هیچگونه سهم‌خواهی نکردند و بدون هیچ چشمداشتی در تمام۴سال گذشته از روحانی حمایت کردند. آنها نه تنها هیچ لیستی برای رئیس جمهور نفرستادند، بلکه در انتخاب هیچ شخصیتی به روحانی فشار نیاوردند. نیروهای اصلاح‌طلب در تمام سالیان اخیر به دنبال مصالح عمومی جامعه بودند و در این میان منافع جریانی و شخصی خود را درمقابل منافع ملی نادیده گرفتند. البته واقعیت این است که معمولا نیروهای و مدیران شایسته و استخواندار، اصلاح‌طلب هستند و اگر رئیس جمهور به دنبال یک کابینه کارآمد است، از نیروهای اصلاح‌طلب در سمت‌های مختلف بهره ببرد. هرچند در خارج از جریان اصلاح‌طلبی نیروهای کار آمد، متعهد و شجاعی وجود دارند اما عموم نیروهایی که سابقه گسترده در مدیریت دارند و شایستگی آنان اثبات شده، اصلاح‌طلب هستند. هرچند طی روزهای گذشته صحبت‌هایی از کابینه فراجناحی مطرح شده است، اما کابینه فراجناحی به این معنا نیست که نیروهای اصیل کنار بروند. کابینه فراجناحی بدین معناست که حزب یا جریان خاصی قدرت بیشتری نداشته باشد که به نظر نگارنده احتمال وقوع چنین وضعیتی بسیارضعیف است. به نظر می‌رسد جامعه به صورت جدی دغدغه کابینه کارآمد را دارد و انتخاب کابینه کارآمد از هرموضوع دیگری مهم‌تر است.
* فعال سیاسی اصلاح‌طلب