مذاکرات ایران و آمریکا روی دور تند
گروه سیاسی: معامله بزرگ ایران و آمریکا به طور روز افزون رنگ و بوی واقعیت به خود میگیرد. دونالد ترامپ از ابتدای سفر خاورمیانهای خود به سه کشور، عربستان، قطر و امارات، بخش بزرگی از تمرکز خود را معطوف به موضوع توافق هستهای با ایران کرد. هر چند اظهارات او در ابتدای امر همراه با کنایه و تهدید نیز بود اما در ایستگاه پایانی رئیسجمهور آمریکا در جمع خبرنگاران در ابوظبی گفت: «به هر شکل مسئله برنامه هستهای ایران را حل خواهیم کرد».
به گزارش «تجارت»، آنچنان که ترامپ و مقامهای مسئول کشورمان تایید کردهاند، پیشرفت زیادی در مذاکرات حاصل شده است. با توجه به خواسته کاخ سفید مبنی بر توافق سریع، به نظر میرسد نهایتا طی یک ماه آینده مفصلبندی دقیقی از آینده مذاکرات میان ایران و آمریکا مشخص خواهد شد. در این بین نکته قابل توجه یا کلید واژه را میتوان در جمله ترامپ مبنی بر حل برنامه هستهای به هر شکل ممکن است. این رویکرد در درون خود امکان نرمش و تعدیل مواضع را ممکن خواهد کرد که در نهایت میتواند زمینه را برای توافق ایجاد کند.
ادعای آکسیوس در ارتباط با پیشنهاد کتبی آمریکا به ایران
روز پنجشنبه رسانه آمریکایی آکسیوس به نقل از یک مقام ایالات متحده و دو منبع آگاه دیگر مدعی شد که دولت ترامپ در دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم با تهران که یک شنبه گذشته برگزار شد، پیشنهادی کتبی برای توافق هستهای به ایران ارائه داده است. به نوشته این رسانه، این، اولین بار از زمان آغاز مذاکرات ایران و آمریکا در اوایل ماه آوریل است که «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه ایالات متحده در امور غرب آسیا پیشنهادی مکتوب به ایرانیها ارائه میکند. آکسیوس مدعی شد: «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران این پیشنهاد را برای مشورت با مقامات ارشد کشور خود به تهران برده است.
بنابر گزارش آکسیوس، رئیس جمهور آمریکا روز سهشنبه در جریان سفر خود به عربستان سعودی گفت که شاخه زیتون را به ایرانیها ارائه داده است اما تأکید کرد که «این پیشنهادی نیست که برای همیشه دوام بیاورد. اکنون زمان انتخاب آنهاست.» رسانه آمریکایی در ادامه مدعی شد که در طول دور اول مذاکرات، عباس عراقچی یک سند کتبی حاوی چندین پیشنهاد ایران را به ویتکاف داد. یک منبع آگاه از آن جلسه گفت که ویتکاف به وزیر امورخارجه ایران گفت که برای این کار خیلی زود است و او میخواهد ابتدا رابطه برقرار کند.
بنابر ادعای آکسیوس، در طول دور سوم مذاکرات در اواخر آوریل، عراقچی یک سند بهروز شده حاوی ایدههای ایران برای توافق هستهای را به ویتکاف داد. این بار، نماینده ویژه رئیس جمهور آمریکا سند را تحویل گرفت. یک تیم از کارشناسان آمریکایی آن را مطالعه و فهرستی از سوالات و درخواستها برای شفافسازی را برای ایرانیها ارسال کردند. دو منبع گفتند که ایرانیها پاسخ دادند و سوالات خود را اضافه کردند. به گفته این منابع آگاه، در همین حال، ویتکاف و تیمش یک پیشنهاد آمریکایی تهیه کردند که معیارهای دولت ترامپ را برای برنامه هستهای ایران و الزامات نظارت و راستیآزمایی مشخص میکرد.
تایید پیشنهاد مکتوب از سوی دونالد ترامپ
پس از طرح ادعای آکسیوس، رئیسجمهور آمریکا با گفتن اینکه روند دستیابی به توافقی درباره برنامه هستهای ایران در حال تکمیل است، ادعای اخیر منابع آگاه درباره ارائه پیشنهادی مکتوب از سوی واشنگتن به تهران درباره یک توافق هستهای جدید را تایید کرد. «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا دیروز در جمع خبرنگاران بر ادعای پایگاه خبری-تحلیلی آکسیوس درباره ارائه پیشنهاد مکتوب واشنگتن درباره توافقی جدید درباره برنامه هستهای ایران در دور چهارم مذاکرات عمان صحه گذاشت. خبرگزاری ریانووستی با انتشار این مطلب گزارش داد که او در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در این باره مدعی شد که «آنها این پیشنهاد را در اختیار دارند». ترامپ همچنین اشاره کرد که توافقی درباره برنامه هستهای ایران در حال تکمیل است. او نسبت به پرهیز از اقدامی نظامی علیه تاسیسات هستهای ایران ابراز خوشبینی کرد.
اظهارات اخیر ترامپ در شرایطی است که او روز پنجشنبه (25 اردیبهشت) در صبحانه کاری با حضور رهبران قطر و بازرگانان آمریکایی گفت: ما میخواهیم در مذاکرات با ایران موفق شویم و من معتقدم که به دستیابی به توافق نزدیک شدهایم. ما میخواهیم ایران کشوری بزرگ باشد، اما نمیتواند سلاح هستهای داشته باشد. رئیس جمهور آمریکا تصریح کرد: ما به صلح از طریق قدرت اعتقاد داریم و میخواهیم در مذاکرات با ایران موفق شویم . ما میخواهیم مشکل ایران را به شیوهای هوشمندانه، اما نه خشونتآمیز، حل کنیم.
رد دریافت پیشنهاد مکتوب از سوی مقامهای ایرانی
بر خلاف ادعای آکسیوس و ترامپ، مقامهای سیاسی کشورمان هر گونه دریافت پیشنهاد مکتوب از سوی آمریکاییها را تا این لحظه رد کردند. «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه در حاشیه حضور در نمایشگاه بینالمللی کتاب در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آکسیوس رسانه آمریکایی مدعی شده که ویتکاف در دور چهارم مذاکرات سندی را به صورت مکتوب به ایران ارائه داده است، گفت: ما هنوز چیزی را دریافت نکردیم. وی افزود : ما در طول مذاکرات ایدههایمان را به صورت مکتوب ارائه کردیم آنها نیز گفتهاند که ارائه خواهند کرد ولی ما هنوز چیزی را به صورت مکتوب دریافت نکردیم. وی در همین ارتباط در جمع خبرنگاران گفت : ممکن است از طریق طرف عمانی چیزی منتقل شود ولی هنوز ما چیزی دریافت نکرده ایم. علاوه بر عراقچی، یک مقام ارشد ایرانی روز پنجشنبه در گفتوگو با خبرگزاری رویترز به ادعای وبگاه آمریکایی آکسیوس واکنش نشان داد و خاطر نشان کرد که تهران هیچ پیشنهاد جدیدی از ایالات متحده برای حل و فصل موضوع هستهای دریافت نکرده است.
استقبال ویژه ترامپ از اظهارات شمخانی مبنی بر توافق فوری پس از لغو تحریمها
علاوه بر اظهارات مثبت چند روز اخیر دونالد ترامپ که البته با طرح برخی تهدیدات و مواضع ضدونقیض نیز همراه بوده، اخیرا گفتوگوی علی شمخانی، مشاور سیاسی رهبر انقلاب با ان بی سی در سطح جهانی مورد توجه قرار گرفت و استقبال ویژه رئیسجمهور آمریکا را نیز به همراه داشت. شمخانی به این رسانه آمریکایی میگوید، ایران «در صورت لغو فوری تحریمهای اقتصادی از سوی آمریکا، آماده امضای توافق هستهای با دونالد ترامپ است.در ازای رفع همه تحریمهای اقتصادی، ایران متعهد میشود هیچگاه سلاح هستهای تولید نکند، ذخایر اورانیوم بسیار غنیشده خود را تغییر دهد، غنیسازی را در سطح غیرنظامی ادامه دهد و اجازه نظارت بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی را بدهد.» شمخانی با اشاره به جایگاه راهبردی غنیسازی در برنامه هستهای ایران افزود: «غنیسازی موضوعی نیست که ایران از آن دست بکشد. با این حال، سطح، مقدار یا شکل آن میتواند برای مدتی تغییر کند تا اعتمادسازی صورت گیرد.» مشاور سیاسی رهبر انقلاب همچنین درباره نقش اسرائیل در روند مذاکرات گفت: «اگر آمریکاییها بتوانند از اثرگذاری نتانیاهو در واشنگتن خلاص شوند، توافق با ایران کاملاً دستیافتنی است.» به گفته شمخانی، ایران و آمریکا تاکنون چهار دور مذاکرات داشتهاند و فضای کنونی نیز امکان پیشرفت را فراهم کرده است. او در پایان تأکید کرد: «اگر طرف آمریکایی صادق باشد و به وعدههای خود عمل کند، توافق و بهبود روابط کاملاً ممکن است.»