روزنامه ابتکار
1395/11/26
نگاهی به «ترن»ی که پیکر شهیدان را به مقصد می‌رساند روایتی از فراموشی و گمنامی
گروه فرهنگ و ادب ـ قرار است شهیدان گمنامی را برای خاکسپاری بیاورند؛ شهیدانی که پیکرشان پس از سال‌ها بالاخره در یکی از جنوبی‌ترین مناطق جنگی پیدا شده‌اند و مجوزی به آنها داده شده تا روحشان از آسمان فرود بیاید و جسم‌شان را که چیزی از آن باقی نمانده تا یکی از شرقی‌ترین شهرهای ایران که یادمانی برایشان در نظر گرفته شده است، همراهی کنند. اتفاقاتی که در این میان می‌افتد روایتی است که نمایش «ترن» از زندگی و رنج‌های خانواده‌ها و همسنگران این شهیدان روی صحنه آورده. «ترن» روایت قصه‌هایی است که خانواده شهدا در طول سال‌ها به دوش کشیده‌اند و گاه حتی علاوه بر مسئولان، مردم هم آنها را به فراموشی سپرده‌اند.حمیدرضا آذرنگ، نویسنده «ترن» سال 1391، کارگردانی این کار را به نیما دهقان سپرد و در تئاتر شهر روی صحنه رفت اما این‌بار «ترن» متفاوت با این چیزی است که چهار سال پیش تجربه کرده بود. این‌بار «ترن» را خود آذرنگ کارگردانی کرده است و به گفته خودش، سال 1391، اجرای ناقصی بود و برای متن اتفاقاتی افتاد و با ممیزی زیادی روبه‌رو شد؛ همین مساله باعث شد تا حرف نمایش کامل به گوش نرسد و زخمی اجرا شود. این نویسنده و کارگردان تئاتر با اشاره به روی صحنه رفتن دوباره «ترن» به «ابتکار» می‌گوید: دوست داشتم با فراغ بال و بدون حذف، این نمایش را اجرا کنم وخوشبختانه در دوره مدیریت جدید همکاری صمیمانه‌ای شکل گرفت و ما دوباره توانستیم «ترن» را در سالن اصلی تئاتر شهر روی صحنه ببریم.
آذرنگ درباره بخش‌های حذف شده در اجرای قبلی «ترن» توضیح می‌دهد: در آن زمان دو قصه کامل از متن بیرون آمده بود. قصه شهید آخر که با پسرش دیدار می‌کند و قصه انگشت اضافه در تابوت‌ها به کلی حذف شده بود. قصه افغانی هم ناقص بود و تماشاگر متوجه نمی‌شد چه اتفاقی افتاده است. خوشبختانه این اجرا ممیزی نخورده است چون مساله‌ای برای ممیزی ندارد و در آن سال هم با این اجرا برخورد سلیقه‌ای صورت گرفت. این بازیگر تئاتر در پاسخ به این سوال که چرا هشت سرباز برای روایت داستان‌ها انتخاب شده‌اند، بیان می‌کند: می‌توانستم 100 سرباز هم بیاورم و برایشان قصه بگویم آن‌قدر که متاسفانه در این وادی قصه زیاد است ولی با همین هشت شهید هم دو سرباز بدون قصه ماندند و با این‌که برایشان قصه داشتم، زمان کار اجازه نمی‌داد. اگر چه این اجرای یک ساعت و 40 دقیقه‌ای داستان‌هایی از زندگی خانواده‌های شهدا و مسائل و مشکلات آنها را روایت می‌کند اما دو سرباز بدون قصه ماندند. آذرنگ در پاسخ به این سوال که بهتر نبود تعداد سربازها را کم کنید اما داستان‌ها را بیشتر و عمیق‌تر روایت کنید، می‌گوید: هر روایت به اندازه‌ای است که حرف‌هایش را بزند. این شهیدان در قصه می‌گویند، ما را بدون قصه بگذار اما سریع‌تر ببر، چون نمی‌خواهیم دردهای زمینی بیشتر شود و خودشان درگیرش شوند؛ یکی از دلایلش همین است، می‌توانست به تعدادشان قصه باشد و روایت کند اما عمدی هم پشت این اتفاق بود که دو نفر قصه نداشته باشند و به همین بسنده کردم، چرا که حرف‌هایی را که لازم بود، زده بودم و از طرف دیگر مدت اجرای نمایش هم طولانی می‌شد. به گفته آذرنگ، در بخشی از نمایش مسئول برگزاری مراسم تشییع شهدای گمنام از انگیزه مردم صحبت می‌کند و می‌گوید، بگذارید خود شهدا انگیزه باشند. متاسفانه با جنگ و آدم‌های جنگ خاطر برخورد سلیقه‌ای و کاسبکارانه‌ای داشته‌ایم که مردم برای حضور در این مراسم و حتی برای جشن‌های مناسبتی بی‌انگیزه هستند. باید برای آمدن مردم بهانه بتراشیم. وحشت از نبود انگیزه است. او با اشاره به تم اصلی داستان که جمله «آیا این زمین است که آدم را فراموش‌کار می‌کند یا این آدم‌ها هستند که با گذر زمان، همه‌چیز رویِ زمین را به فراموشی می‌سپارند؟» است، توضیح می‌دهد: درون‌مایه و تم اثر معمولا سوالی است که مطرح می‌کنیم. در واقع ما خیلی از مسائل را فراموش کرده‌ایم و این فراموش‌شدگی در کار مستتر است و قرار نیست قالب باشد؛ همین که چند مهندس نماد آدم‌هایی هستند که می‌خواهند با هر اتفاقی که برای شهدا می‌افتد، کیسه‌هایشان را آماده کنند یعنی فراموشی، اگه فراموش نکرده باشیم که کیسه نمی‌دوزیم، اگر فراموش نکرده باشیم در جامعه ما این‌قدر صحبت از اختلاس نیست آن هم در جامعه‌ای که مبنای انقلاب آن، عدالت و یاری کردن مستضعفان بود و زمانی که این اتفاق می‌افتد، اشاره مستقیم به فراموشی ماست.
«ترن» از 17 بهمن‌ماه با بازی امیر جعفری، مهراوه شریفی‌نیا، نسیم ادبی، بهرنگ علوی، سیدعلی صالحی، حسین سلیمانی، مجید رحمتی، وحید آقاپور، علی عامل هاشمی، سیاوش جامع، آذین نظری، باران شادی‌پور، ستایش محمودی، بهروز سرو علیشاهی، عباس امیری، سجاد محمودی، فرزین طاهری، فرزاد صبوری، محمد فرجی، پیام میرمصطفی، عماد قلی‌پور و با حضور فریده سپاه منصور، خسرو احمدی، فرید سجادی‌حسینی و نادر برهانی‌مرند روی صحنه رفته است و تا 28 اسفندماه اجرای خود را ادامه خواهد داد.
سایر اخبار این روزنامه
تجمع مردم اهواز در اعتراض به قطعی مکرر آب و برق و معضل ریزگردها
در آستانه اعزام هیات مذاکره‌کننده به عربستان
قاضی عسکر: عربستان از تعلل پرهیز کند
بحران های خوزستان را جدی بگیریم
ثروتمندانِ فقیر
در باره آزمایش موشکی جدید کره شمالی
مجید انصاری:
افزایش روابط اصلاح‌طلبان با رهبری نظام یک ضرورت است
محمدرضا باهنر:
آشتی بین قاضی و مجرم معنا ندارد
شاهرود سار باران شد
ابری با احتمال بارش پرندگان
نگاهی به «ترن»ی که پیکر شهیدان را به مقصد می‌رساند
روایتی از فراموشی و گمنامی
همگرایی اصولگرایان در جبهه نیروهای مردمی انقلاب اسلامی شکل می‌گیرد؟
ناقضان فروتن وحدت
علیرضا صدقی
رقیب یا مجرم
«کیهان کلهر» به همراه گروه جاده ابریشم جایزه «گرمی» را دریافت کرد
مرد نوا های پر شکوه و با احساس
رئیس قوه قضاییه:
مخالف آشتی، صلح و دوستی نیستم
رییس هیات ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو در نشست خبری خبر داد
شواهد کوتاهی نهادهای مسئول
