تشخیص مصلحت در مجلس سنا

شرق: نه‌تنها ساختار و مأموریت‌های مجمع تشخیص مصلحت نظام، بلکه محل برگزاری جلسات مجمع هم تغییر می‌کند؛ نهادی که تا سال گذشته هاشمی‌رفسنجانی به مدت 20 سال نخستین و تنها رئیس آن بود. محسن رضایی که پیش‌تر اعلام کرده بود: «محل مجمع قطعا از مکان کنونی به مکان دیگری منتقل خواهد شد و زمان اعلام محل جدید جلسات مجمع بعد از قطعی‌شدن اعلام خواهد شد»، دیروز به صورت قطعی اعلام کرد که: «طی ماه‌های آینده و تا پایان سال‌ جاری جلسات مجمع تشخیص به محل ساختمان مجلس سنا منتقل می‌شود. درعین‌حال برخی از کارهای پژوهشی و کارشناسی نیز در آنجا استقرار پیدا می‌کند. دفتر آقای هاشمی‌شاهرودی و خود من هم در آنجا خواهد بود و در مقابل ساختمان مرکز تحقیقات استراتژیک را به مرکز پژوهشی‌های مجلس خواهیم داد».محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، آخرین روز مردادماه خبر از تحولاتی در ساختار درونی مجمع داده بود. همان زمان شنیده‌ها حاکی از این بود که محل برگزاری جلسات مجمع هم تغییر می‌کند؛ خبری که درست در آمد و دیروز محسن رضایی گفت جلسات از این به بعد در ساختمان سابق مجلس سنا (مجلس قدیم شورای اسلامی) برگزار می‌شود و دفتر آقای هاشمی‌شاهرودی و من نیز همان‌جا خواهد بود. مجمع تشخیص مصلحت نظام در دوران پساهاشمی پوست می‌اندازد. این مجمع نه در ساختار نه در هیبت و ظاهر دیگر شباهتی به عمارت ساخته دوران هاشمی نخواهد داشت. ساختمان مجمع تشخیص مصلحت نظام پیش از انقلاب کاخ مرمر نام داشت؛ این کاخ که سال 1316 به وسیله رضاشاه ساخته شده، بعدا محل زندگی محمدرضا و فوزیه شد. حتی نامزدی او و فرح هم در همین کاخ برگزار شد. کاخ مرمر در دهه 50 به موزه بدل شد و بازدیدش برای عموم آزاد بود. بعد، از انقلاب مدتی در اختیار کمیته انقلاب بعد در اختیار دادستانی و سپس قوه قضائیه بود. بعد از پایان ریاست‌جمهوری هاشمی‌رفسنجانی، کاخ مرمر که بعدا به ساختمان قدس مشهور شد به محل مجمع تشخیص مصلحت نظام اختصاص یافت. حالا مشخص نیست با تحولاتی که رضایی وعده آن را داده است سرنوشت ساختمان فعلی مجمع دقیقا چه خواهد شد اگرچه شنیده‌ها حاکی از این است که کاخ همچنان تحت اداره مجمع باقی خواهد ماند.
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، مردادماه در نخستین نشست خبری بعد از انتصابات جدید، گفته بود: «ساختار مجمع تشخیص و مصلحت آن نیز به‌کلی تغییر خواهد کرد...». بر اساس روایت او، در ساختار جدید، مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت به ریاست علی‌اکبر ولایتی منحل می‌شود و کارهای پژوهشی آن هم به دانشگاه‌ها سپرده خواهد شد. در مقابل، وزن دبیرخانه سنگین‌تر می‌شود. در نخستین جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام پساهاشمی، محسن رضایی بود که بر جای هاشمی نشست. برخی گمانشان این بود که ممکن است دبیر مجمع به‌جای رئیس بنشیند؛ اتفاقی که نیفتاد. چرایی‌اش را در جمله‌ای از خود محسن رضایی می‌توان دریافت؛ اینکه: «مجمعی که می‌خواهد بالای سر شورای نگهبان باشد، باید ریاستش را یکی از فقها و مجتهدان بر عهده بگیرد». برای همین، این سمت را آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی برعهده گرفت. در ساختار فعلی به نظر می‌رسد وزن دبیر مجمع در مقایسه با قبل، دچار دگرگونی شده است. در ساختار جدید، نقش دبیرخانه به ریاست فرمانده سابق سپاه پررنگ‌تر می‌شود و زیرمجموعه‌های دیگر ریاست یا منحل شده یا ذیل دبیرخانه قرار می‌گیرند. دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام در ساختار فعلی تقریبا حالتی تشریفاتی داشت و در عمل کار سیاست‌گذاری و تصمیمات و پژوهش، ذیل بخش ریاست انجام می‌شد؛ اما حالا آن‌طور که محسن رضایی گفته است، همه مسئولیت‌های بخش ریاست به دبیرخانه منتقل می‌شود. فرمانده سابق سپاه گفته بود: «ساختار مجمع در این دوره تغییر می‌کند و کل مجموعه‌های منتسب به مجمع، همه به دبیرخانه منتقل می‌شود. ازجمله مرکز مطالعات راهبردی. وظیفه مرکز مطالعات راهبردی به دبیرخانه منتقل شده و این مرکز منحل می‌شود. همه سازمان‌های وابسته مانند مرکز مطالعات راهبردی و حوزه ریاست، در دبیرخانه مجمع ادغام می‌شوند و این کار به چابک‌سازی تشکیلات مجمع کمک خواهد کرد. همچنین تعداد اعضای مجمع از ٤٤ نفر به ٤٩ نفر رسیده که دو نفر از آنها یعنی آیت‌الله شاهرودی و آیت‌الله جنتی هم شخصیت حقوقی و هم شخصیت حقیقی مجمع تشخیص هستند. ما همچنین موظف شدیم همه سیاست‌های کلی را ساماندهی کنیم و آیین‌نامه نظارتی مجمع نیز تغییراتی خواهد داشت. ضمن آنکه بخشی از کارهای مطالعاتی و پژوهشی مجمع، به دانشگاه‌های کشور سپرده خواهد شد. مرکز مطالعات استراتژیک منحل و به دبیرخانه منتقل خواهد شد. درباره مسئله نظارت نیز قرار شد هیئتی از سوی اعضای مجمع تعیین شود که آن هیئت به شکل مستقیم بر امور نظارتی رسیدگی داشته باشد».