روزنامه همدلی
1396/07/19
21 مهر به نام هنر خوشنویسی ثبت شد خوشنویسی مهجور است اما هنوز نفس میکشد
روژیار جوانمرد: برخی کارشناسان هنری بر این باور هستند که امروزه در دوران نزول هنر خوشنویسی به سر میبریم. از نظرگاه کارکردی، برخی بر این باور هستند که هنرها بایستی توان بهروز شدن با دورههای مختلف را در خود داشته باشند و اگر چنین نباشد بهمرور حذف خواهند شد و باید به انزوا بروند تا شاید در دورانی دیگر لزوم توجه به آنها دوباره احساس شود. از این منظر برخی در زنده بودن هنر خوشنویسی اما و اگرهایی را مطرح میکنند اما در مقابل، هنوز بسیاری از خوشنویسان با رد این ادعا معتقدند که امروزه خوشنویسی از نظر کمّی رشد داشته و صرفاً در دوران گذار به سر میبرد و هنوز به مرحلهای نرسیدهایم که خوشنویسی، کارکرد هنری و خاستگاه اجتماعی خود را از دست داده باشد. این افراد شاهد ادعای خود را در فرهنگهای آسیایی مانند چین و ژاپن نشان میدهند؛ هرچند به این نکته نیز معترف هستند که در برخی کشورهای اروپایی، حضور و خاستگاه اجتماعی خوشنویسی از بین رفته است. با همه این نظرگاهها اما هنر خوشنویسی در کشور ما یکی از هنرهای اصیلی است که شاید در بطن اتفاقات اجتماعی همچون دیگر هنرها حضور ندارد اما هنوز در انجمنهای بسیاری و در دل هنردوستان و اساتید آن نفس میکشد.خیر و برکات حضور 67 ساله انجمن خوشنویسی
با این وجود اما یکی از نکاتی که درخصوص هنر خوشنویسی تا امروز مورد غفلت قرار گرفته بود جای خالی اختصاص روزی به نام هنر خوشنویسی بود. موضوعی که روز گذشته و در نشست خبری انجمن خوشنویسان ایران بهمنظور گرامیداشت هفته خوشنویسی مطرح شده و به تصویب رسید. این نشست خبری روز گذشته در خانه هنرمندان ایران با حضور غلامحسین امیرخانی، رئیس انجمن خوشنویسان؛ محمدحسین ساکت، نماینده وزیر ارشاد در انجمن خوشنویسان؛ امیراحمد فلسفی، علی شیرازی و یدالله کابلی، اعضای شورای ارزشیابی انجمن خوشنویسان؛ علی اشرف صندوق آبادی، عضو شورای عالی انجمن و عارف براتی، مدیر اجرایی انجمن خوشنویسان ایران برگزار شد. در ابتدای این نشست، غلامحسین امیرخانی با اشاره به اینکه خوشنویسی یک هنر دیرینه در کشور ما است و به همین دلیل تلاش کردیم تا هفته خوشنویسی را پایهگذاری کنیم، گفت:«در ابتدای مشروطیت، جامعه ایران اشتیاق داشت که نهادهای مردمی و انجمنهایی داشته باشد. براساس اسناد، حدود 48 انجمن تشکیل شد و این نشانه آن است که مردم میخواستند شوق و انگیزه و نگرانیهای خود را ابراز کنند، اما عمر این انجمنها به یک سال هم نرسید؛ زیرا اعضای آنها نتوانستند با هم گفتمان داشته باشند و فعالیتهای خود را به همافزایی تبدیل کنند.»
امیرخانی در ادامه افزود: «سال 1329 دکتر مهدی بیانی، سازمانی را در دل وزارت فرهنگ و هنر پایه گذاشت که سنگ بنای انجمن خوشنویسان بود. پیش از آن مردم بهسختی می توانستند به محضر هنرمندان راه پیدا کنند اما این سازمان در را به روی همه مشتاقان باز کرد و در این 67 سال، وجود انجمن خوشنویسان موجب خیر و برکات زیادی شده است. امروز تعداد قابلملاحظهای از جوانان ایرانی در نمایشگاههای داخلی و خارجی حضور درخشان دارند. اینها پشتوانه این هنر هستند و میتوانیم با افتخار اعلام کنیم میراث گرانقدر اجداد با ذوق ما حفظ شده است.»
سرمایهگذاری بالای ترکیه و کشورهای عربی در زمینه خوشنویسی
پس از آن محمدحسین ساکت در مورد جایگاه انجمنها گفت:«امروز هر صنف و گروهی که تشکیل میشود، زیر عنوان رفتار سازمانی دارای وظایفی است که در یک پارچگی آن صنف تاثیرگزار است. در یک سازمان صنفی پیروی از قانون بسیار مهم است و اگرچه یکی از ویژگیهای هنر این است که در چارچوب خاصی قرار نمیگیرد؛ اما وقتی هنر در قالب یک تشکل درمیآید برای اینکه در شکل گروهی پیشرفت داشته باشد باید از چارچوب خاصی برخوردار باشد.» ساکت ادامه داد: «اخلاق سازمانی به پیشرفت و تعالی هنر کمک میکند و امروز جایگزین سلیقههای فردی شده است. اگر کسانی قانونمداری را برنمیتابند و در فضاهای مختلف، موضوعاتی را مطرح میکنند بهخاطر ناآشنایی با اخلاق سازمانی است. بهترین شکل یک سازمان مردم نهاد این است که از تسلط نیروهای دولتی یا رسمی رها باشد، اما اگر این موضوع باعث شود بیقانونی رواج پیدا کند باید کنترل شود.» او با بیان اینکه یکی از هدفهای بزرگ خوشنویسی ترویج فرهنگ و اخلاق است، گفت:«چرا خوشنویسی بهعنوان یکی از ابزارهای پیشگیری از جرم در زندانهای ما تدریس نمیشود؟ چرا سازمان اوقاف، فرهنگ وقف خوشنویسی را رواج نمیدهد؟ از هدفهای ما این است که امسال همایش ملی بانوان خوشنویس را برگزار کنیم. شمار فراوانی از خانمهای دارای رتبه ممتاز یا استادی در کشور ما هستند و در آینده هم میتوانیم این برنامه را بهصورت فرامنطقهای برگزار کنیم.»
پس از آن امیراحمد فلسفی گفت:«در حدود 70 سال گذشته انجمن خوشنویسان ایران موفقترین نهاد مردمی کشور بوده چون کمترین کمک را از مسئولان گرفته است. اما بیشترین موفقیتها را کسب کرده و امروز فرهنگ خوشنویسی در کشور جاری است. بیش از 20 هزار فارغالتحصیل خوشنویسی داریم و صدها نفر هم به مرحله استادی رسیدهاند. موفقیتهای جهانی خوشنویسهای ما چه در زمینه خوشنویسی کلاسیک و چه در خط نقاشیهای مدرن در دنیای امروز سرآمد است. اگرچه ما به اندازه ترکیه و کشورهای عربی در زمینه خوشنویسی سرمایهگذاری نمیکنیم اما توفیق ما کمتر از آنها نیست.»
21 مهر، روز ملی خوشنویسی
پس از آن علی اشرف صندوق آبادی در مورد برگزاری هفته خوشنویسی گفت:«هفته خوشنویسی با تشکیل یک ستاد مرکزی و با هدف معرفی هرچه بهتر هنر خوشنویسی شکل گرفت تا جذب هرچه بیشتر نگاههای عامه مردم و مسئولان فرهنگی را در پی داشته باشد. در شعب سیصدوبیستگانه انجمن، ستادهایی ایجاد شده و برنامههای متعددی برای این هفته درنظر گرفته شده است. دیدار با پیشکسوتان خوشنویس، نشستهای تخصصی، نمایشگاه آثار اساتید و همایشهای گوناگون بخشهایی از برنامههای این هفته هستند.» براتی در مورد ثبت روز ملی خوشنویسی و دلیل انتخاب روز 21 مهر نیز گفت: «ابتدا قرار بود تاریخ تولد یکی از اساتید قدیمی برای این کار انتخاب شود اما برای ثبت یک روز ملی در تقویم باید آن روز به مناسبت دیگری اختصاص نیافته باشد. تاریخهایی که ما یافته بودیم دارای مناسبتهایی در تقویم بودند، پس در نهایت روز 21 مهر که نخستین جلسه برای تاسیس انجمن خوشنویسان با حضور مهدی بیانی، علی اکبر کاوه، ابراهیم بوذری و سیدحسین میرخانی در سال 1329 تشکیل شد، بهعنوان روز ملی خوشنویسی انتخاب شده و ثبت آن در تقویم در حال انجام است.» گفتنیست نخستین هفته خوشنویسی 21 تا 27 مهر 1396 در سراسر کشور برگزار میشود. در تهران نیز نمایشگاه آثار اساتید انجمن و نشستهای تخصصی در خانه هنرمندان ایران برگزار میشود.در این نشست همچنین برنامههای هفته خوشنویسی اعلام شد. بر این اساس جمعه 21 مهر: دیدار با پیشکسوتان خوشنویس و خانوادههای شهدا و جانبازان خوشنویس و استادان راحل با اهدای گل و لوح یادبود و مستندسازی تصویری. شنبه 22 مهر: دیدار با مسئولان، مقامات کشوری و فرهنگی هنری. یکشنبه 23 مهر: افتتاحیه نمایشگاه شاخههای خوشنویسی، همایش و سخنرانی در خانه هنرمندان با حضور برگزیدگان جشنواره حلیه شریفه، ساعت 14. دوشنبه 24 مهر: نشست تخصصی خط نسخ با موضوع در حریم وصال (گفتارهایی در احوال و آثار خوشنویسان و شاعر بزرگ قرن سیزدهم، وصال شیرازی) در سالن استاد شهناز خانه هنرمندان، ساعت 14. سه شنبه 25 مهر: برگزاری هماندیشی چشمانداز خط ثلث در ایران و ورکشاپ در خانه هنرمندان، ساعت 14. چهارشنبه 26 مهر: مروری بر احوال و آثار استاد سید علیاکبر گلستانه در خانه هنرمندان، ساعت 14. جمعه 28 مهر: همایش و مراسم اختتامیه با حضور آحاد خوشنویسان و شرکتکنندگان کلاس استادی و کوهنوردان.
سایر اخبار این روزنامه
داغِ باغ
جهرمی: خبر تاسفبرانگیزی بود اما در این وضعیت، کسبوکار نوپا خوب است اسنپسوارها نگران باشند یا نباشند؟
با نزدیک شدن به موعد مقرر تصمیمگیری آمریکا درخصوص برجام
مروری بر روند اتهامات سعید مرتضوی که هرجا رفت پروندهای به یادگار گذاشت
21 مهر به نام هنر خوشنویسی ثبت شد خوشنویسی مهجور است اما هنوز نفس میکشد
داغِ باغ
داغترینها داغترینها
شاگردان چمنیان آلمان را گلباران کردند