روزنامه اعتماد
1396/08/11
هشدارهاي هسته‌اي از تهران
گروه ديپلماسيتهران روز گذشته ميزبان اجلاس سه‌جانبه سران كشورهاي ايران، روسيه و آذربايجان بود. الهام علي‌اف، رييس‌جمهور آذربايجان نخستين مهماني بود كه وارد تهران شد. ديدار با مقام معظم رهبري و رييس‌جمهور ايران در زمره برنامه‌هاي ولاديمير پوتين و الهام علي‌اف، روساي جمهور روسيه و آذربايجان در ايران بود. ديدارهاي دو و سه جانبه ميان روساي جمهور سه كشور نيز طبق برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده در مدت زمان حضور چندساعته پوتين و علي اف در تهران انجام شد. سفر ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه به ايران در رسانه‌هاي بين‌المللي بازتاب فوق‌العاده‌اي يافت و در گمانه‌زني‌هاي رسانه‌اي انجام شده گفته شد كه پرونده سوريه و فرجام توافق هسته‌اي ايران اصلي‌ترين سوژه‌هاي رايزني‌هاي مقام‌هاي ايران و روسيه با هم بودند. رييس‌جمهور روسيه در ديدار با حسن روحاني، همتاي ايراني خود دفاع سرسختانه‌اي از توافق هسته‌اي ايران با 1+5 كرد و در چند جمله كوتاه اما كليدي به سه نكته مهم اشاره كرد: 1- عدم پذيرش تعهدات بين‌المللي از سوي برخي كشورها قابل قبول نيست. 2- برهم زدن يك جانبه برجام به هر بهانه‌اي پذيرفتني نيست. 3- برجام ارتباطي با مسائل دفاعي و موشكي ايران ندارد. رييس‌جمهور روسيه در حالي به دفاع جانانه از توافق هسته‌اي با ايران در تهران پرداخت كه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده قريب به سه هفته قبل پايبندي ايران به برجام را اعلام نكرد و همچنين به كنگره هشدار داده است كه اگر در مسير اصلاح توافق هسته‌اي با ايران گام برندارد، وي شخصا امريكا را از جمع كشورهاي حاضر در توافق هسته‌اي با ايران خارج مي‌كند.
همكاري اقتصادي، مهم‌ترين محور ديدار
روحاني – علي‌اف
حسن روحاني در ديدار الهام علي‌اف، رييس‌جمهور آذربايجان گفت: بسيار خوشحاليم كه امروز علاوه بر روابط دو جانبه تهران – باكو مناسبات سه‌جانبه ايران، روسيه و آذربايجان نيز مورد توجه و اهتمام مسوولان سه كشور قرار دارد و تهران و باكو الگوي روابط چند جانبه و منطقه‌اي شده‌اند. روحاني با اشاره به اينكه روساي جمهور ايران و آذربايجان در سال‌هاي اخير 10 بار با يكديگر ديدار كرده‌اند، اظهار داشت: اين نشان از اراده مسوولان دو كشور براي توسعه، تقويت و تعميق همه‌جانبه روابط و همكاري‌هاي في‌مابين دارد. روابط تجاري و اقتصادي ايران و آذربايجان پيشرفت و تحرك خوبي داشته و بايد تلاش كنيم تا در جهت رفع نيازهاي دو طرف از ظرفيت‌ها و توانمندي‌هاي موجود در دو كشور بيش از پيش استفاده كنيم. توسعه روابط اقتصادي در گرو روابط بانكي خوب است و بايد با تلاش مسوولان روابط بانكي دو كشور توسعه پيدا كند.
دكتر روحاني سرمايه‌گذاري‌ها و همكاري‌هاي تجاري ايران و آذربايجان در زمينه‌هاي مختلف از جمله احداث كارخانه داروسازي و خودروسازي توسط ايران در آذربايجان را مثبت دانست و افزود: جمهوري اسلامي ايران آمادگي دارد تا همكاري‌هاي خود با آذربايجان در ساير بخش‌هاي صنعتي، كشاورزي، كشت فراسرزميني، سوآپ انرژي در نفت و گاز و اكتشاف و استحصال نفت در حوزه درياي خزر را گسترش دهد. شروع فعاليت راه آهن آستارا – آستارا يك گام مهم در توسعه همكاري‌هاي ترانزيتي ايران و آذربايجان به شمار مي‌رود. احداث راه‌آهن رشت – آستارا به عنوان طرح مشترك ايران و آذربايجان گامي مهم در توسعه روابط ترانزيتي دو كشور در كريدور شمال – جنوب است و از اين خط ترانزيتي مي‌توان براي نقل و انتقال كالا از منطقه درياي عمان و خليج فارس به منطقه قفقاز و اروپاي شرقي استفاده كرد.
رييس‌جمهور با اشاره به ضرورت استفاده از پول ملي در مراودات تجاري و اقتصادي ايران و آذربايجان، گفت: دو كشور مي‌توانند تبادلات تجاري خود را از طريق بانك‌هاي مركزي با پول‌هاي ملي انجام دهند و حتي اين روابط مي‌تواند به صورت سه‌جانبه با ساير همسايگان نيز به انجام برسد.
رييس‌جمهور با تاكيد بر اينكه ثبات و امنيت منطقه بسيار حائز اهميت است، گفت: امروز بايد بيش از گذشته در راستاي توسعه همكاري كشورهاي منطقه براي مبارزه با تروريسم تلاش كنيم. ايران و آذربايجان بايد رايزني‌هاي خود را در عرصه‌هاي مختلف سياسي، منطقه‌اي و بين‌المللي، گسترش دهند. امروز سوريه و يمن هر يك در نقطه‌اي قرار دارند كه بايد با تلاش‌هاي سياسي ثبات را به اين كشورها برگردانيم. امروز مسلمانان ميانمار به ويژه مردم روهينگيا دچار فاجعه‌اي بزرگ شده‌اند و وظيفه همه مسلمانان اين است كه به آوارگان در اين كشور كمك كنند و در اين راستا هماهنگي و همكاري‌هاي ايران و آذربايجان بسيار حائز اهميت خواهد بود.
اعلام آمادگي علي‌اف براي ارسال كمك‌هاي انسان‌دوستانه به ميانمار
الهام علي‌اف، رييس‌جمهور آذربايجان نيز در اين ديدار با تقدير از دعوت و ميهمان‌نوازي جمهوري اسلامي ايران در برگزاري اجلاس سه‌جانبه سران كشورهاي ايران، روسيه و آذربايجان، گفت: ملاقات و ارتباط پيوسته مقامات عاليرتبه ايران و آذربايجان نشانه اين است كه روابط و همكاري‌هاي دو كشور با موفقيت در حال پيشرفت است. توسعه مناسبات سه‌جانبه به نفع توسعه، ثبات و گسترش همكاري‌هاي سه كشور در زمينه حمل و نقل و كريدور شمال – جنوب است و مطمئنا زير ساخت توسعه منطقه بوده و نتايج و آينده خوبي به همراه خواهد داشت.
علي‌اف با بيان اينكه تاريخ، فرهنگ و دين مشترك به عنوان سرمايه‌اي بزرگ، دو ملت ايران و آذربايجان را با يكديگر پيوند مي‌دهد، گفت: ما بايد بر پايه اين ثروت عظيم، مناسبات و همكاري‌هاي خود را بيش از پيش گسترش دهيم. روابط و تبادلات تجاري دو كشور در سال‌هاي اخير، بسيار خوب و قابل توجه بوده و جمهوري آذربايجان از برقراري روابط تجاري با ايران با استفاده از ارزهاي ملي استقبال مي‌كند، در عين حالي كه اين روابط مي‌تواند به طور سه‌جانبه با ساير همسايگان نيز برقرار شود. رييس‌جمهور آذربايجان با اشاره به ضرورت گسترش همكاري‌هاي ايران و آذربايجان در بخش‌هاي مختلف از جمله انرژي، همكاري در زمينه برق و استحصال از منابع نفتي خزر و كريدور شمال و جنوب، گفت: همه توافقات براي احداث راه‌آهن رشت – آستارا انجام شده و در حال تكميل است و همكاري‌هاي مشترك ايران و آذربايجان در بخش حمل و نقل و ترانزيت مي‌تواند به همكاري‌هاي گسترده بين‌المللي تبديل شود. الهام علي‌اف روند مبارزه با تروريسم در منطقه را مثبت دانست و گفت: ايران نقش بسزايي در برقراري ثبات و امنيت در منطقه و مبارزه با تروريسم داشته است. علي‌اف همچنين با اشاره به شرايط دشوار مسلمانان ميانمار گفت: آماده توسعه همكاري و مشاركت با ايران براي ارسال كمك‌هاي انسان‌دوستانه به مردم اين مناطق هستيم.
روسيه، دوست، همسايه و شريك
راهبردي ايران
حسن روحاني و ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه عصر روز گذشته براي دهمين بار در چهارسال گذشته با يكديگر ديدار كردند. رييس‌جمهور ايران در اين ديدار گفت: روابط سه جانبه تهران، مسكو و باكو در مناسبات منطقه‌اي و گسترش همكاري‌ها در حوزه‌هاي مختلف نيز بسيار حايز اهميت است. روسيه كشور دوست، همسايه و شريك راهبردي ما است و اراده جمهوري اسلامي ايران توسعه و تقويت همه‌جانبه روابط و همكاري‌ها با روسيه است. توافقات خوبي ميان دو كشور در بخش‌هاي مختلف از جمله در بخش انرژي، فناوري‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي و حمل و نقل و ترانزيت حاصل شده كه بايد با تلاش بيشتر در مسير اجراي اين توافقات و توسعه روزافزون همكاري‌ها، گام‌برداريم. تهران از حضور فعال سرمايه‌گذاران و بخش خصوصي روسيه براي مشاركت و همكاري در پروژه‌هاي مهم زيرساختي از جمله در بخش‌هاي صنعت و انرژي، توسعه خطوط و اتصال ريلي و كريدور شمال – جنوب استقبال مي‌كند.
رييس‌جمهور با تاكيد بر اينكه برجام يك توافق چندجانبه است و حفظ و پايداري آن براي صلح و ثبات منطقه‌اي و بين‌المللي مهم است، گفت: نقش روسيه در راستاي تحكيم و پايداري برجام و اجراي تعهدات از سوي همه طرف‌هاي مذاكره نيز مهم و تاثيرگذار است.
دكتر روحاني به نقش‌آفريني ايران و روسيه در مبارزه با تروريسم در سوريه اشاره و تاكيد كرد: همكاري‌هاي ايران و روسيه تاثير زيادي در روند مبارزه با تروريسم در منطقه داشته است و اين همكاري‌ها و رايزني‌هاي مشترك در مراحل پاياني اين مبارزه نيز بسيار حائز اهميت است.
رييس‌جمهور با اشاره به روند مذاكرات آستانه، همكاري‌هاي چند جانبه، منطقه‌اي و بين‌المللي ايران و روسيه در حل و فصل مسائل و بحران‌ها را با اهميت خواند و افزود: ايران بي‌ثباتي در منطقه را به ضرر همه كشورها مي‌داند و از توسعه ثبات و امنيت در منطقه حمايت خواهد كرد. در راستاي اين همكاري‌ها امروز براي جهانيان به خوبي روشن شده كه بايد با راه‌حل‌هاي سياسي، امنيت و آرامش در سوريه تثبيت شود.
پوتين: برهم زدن يك جانبه برجام
پذيرفتني نيست
ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه در ديدار با روحاني گفت: ايران همسايه و شريك راهبردي روسيه به شمار مي‌رود و ما در توسعه مناسبات و همكاري‌هاي في‌مابين منافع مشترك بسياري داريم.
رييس‌جمهور روسيه با اشاره به ضرورت توسعه همكاري‌هاي ايران، روسيه و آذربايجان در بخش حمل و نقل، ترانزيت و نيز كريدور شمال به جنوب، گفت: نشست سه‌جانبه روساي جمهور ايران، روسيه و آذربايجان، مي‌تواند منجر به توسعه روابط و همكاري‌هاي مشترك در اين بخش شود. پوتين روابط و همكاري‌هاي تهران و مسكو در بخش‌هاي مختلف از جمله انرژي، همكاري‌هاي اقتصادي، فعاليت‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي و حمل و نقل ريلي و جاده‌اي را رو به گسترش دانست و گفت: شركت‌هاي روسي علاقه‌مند به مشاركت فعال در اجراي طرح‌هاي توسعه‌اي ايران هستند و روسيه هيچ محدوديتي براي توسعه روابط و همكاري‌هاي همه‌جانبه با ايران قايل نيست و از اين روند استقبال مي‌كند. براساس آمار، مراودات تجاري دو كشور به ويژه در سال 2016 رشد قابل ملاحظه‌اي داشته كه اين روند بايد همچنان و با شتاب تداوم يابد.
رييس‌جمهور روسيه برجام را توافق بسيار خوب جمعي و در راستاي صلح و ثبات جهاني برشمرد و گفت: عدم پذيرش تعهدات بين‌المللي از سوي برخي از كشورها به هيچ‌وجه مورد قبول نيست و باور ما اين است كه برهم زدن يكجانبه برجام به هر بهانه‌اي پذيرفتني نخواهد بود، از جمله توافق برجام ارتباطي با مسائل دفاعي و موشكي ايران ندارد. از سوي ديگر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي تنها مرجع اعلام پايبندي ايران به برجام است.
نشست بعدي، سال آينده در مسكو
در پايان نشست، روساي جمهوري ايران، روسيه و آذربايجان در نشستي با خبرنگاران از توافقات گسترده سه كشور در مسائل دوجانبه و منطقه‌اي خبر دادند. حسن روحاني، رييس‌جمهور اسلامي ايران با قدرداني از حضور روساي جمهوري روسيه و آذربايجان در تهران، گفت: «اساس اجلاس روساي جمهوري ايران، روسيه و آذربايجان بر مبناي دوستي و همسايگي سه كشور است و اين دوستي، صميميت و همسايگي جغرافيايي و رابطه فرهنگي، ما را براي استفاده مناسب‌تر از ظرفيت‌هاي سه كشور مصمم‌تر كرده است.» روحاني گفت: «تصميم ما بر اين است كه بندر‌عباس به هلسينكي متصل شود يعني آسيا را به اروپا متصل كنيم.» وي‌افزود: «در اين نشست گام بسيار مهمي براي اتصال به اتحاديه اوراسيا برداشتيم و اين گام اقتصادي و تجاري مهمي بين ايران و كشورهاي عضو اتحاديه اوراسيا خواهد بود.« روحاني تاكيد كرد: «به دنبال اجراي مسير سبز گمركي و اعمال استانداردهاي واحد گمركي بين سه كشور هستيم.» وي افزود: «در اجلاس تهران در خصوص ايجاد روابط بانكي بهتر و استفاده از پول ملي در تجارت دو و سه‌جانبه تاكيد شد.» روحاني با اشاره به اينكه انرژي الكتريسيته ما بايد متصل باشد گفت: «بايد همكاري‌هاي فناورانه خود را براي توليد و استخراج نفت و گاز در اين منطقه و همچنين سرمايه‌گذاري‌هاي مشترك در زمينه انرژي و ساير موارد گسترش دهيم.» وي تاكيد كرد: «سه كشور بايد رژيم حقوقي درياي خزر را سريع‌تر به نتيجه نهايي برسانند.» روحاني در پايان خبر داد: «سومين اجلاس روساي جمهوري ايران، روسيه و آذربايجان نيز سال آينده به ميزباني مسكو برگزار خواهد شد.» الهام علي‌اف، رييس‌جمهور آذربايجان نيز اظهار كرد: «در اين اجلاس هر سه كشور بر همكاري‌هاي منطقه‌اي براي ايجاد صلح و ثبات منطقه‌اي و مبارزه با تروريسم، مواد مخدر و جرايم سازمان‌يافته تاكيد كردند.» وي با تاكيد بر اينكه آينده خوبي براي اين همكاري‌ها پيش‌بيني مي‌كنيم، افزود: «بي‌ترديد همكاري‌هاي موفقيت‌آميز جمهوري اسلامي ايران، جمهوري آذربايجان و جمهوري روسيه براي برقراري ثبات و امنيت در منطقه، نقش بسزايي ايفا مي‌كند.» علي‌اف خبر داد: «حجم مبادلات تجاري تهران و باكو حدود 70 درصد ارتقا يافته است. ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه گفت: «ايران، روسيه و آذربايجان هر سه از توليدكنندگان مهم هيدروكربن‌ها هستند و هيچ‌كدام بنا ندارند در اين زمينه با يكديگر رقابت كنند، بلكه به دنبال همكاري در اين عرصه با هم هستيم.» پوتين افزود: «كريدور ترانزيتي شمال- جنوب بين سه كشور كه سال گذشته با ارسال تعدادي كانتينر از هند به روسيه و ادامه مسير آن از روسيه تست شد، داراي منافع و صرفه اقتصادي بسيار مناسبي است.» وي افزود: «اميدواريم رژيم حقوقي درياي خزر به زودي نهايي شده و به امضاي كشورهاي ساحلي برسد.» رييس‌جمهور روسيه خبر داد: «در گفت‌وگو با رييس‌جمهور ايران، مذاكرات خوبي در زمينه‌هاي اقتصادي، همكاري‌ها در خصوص انرژي و توليد ماشين‌هاي سنگين داشتيم و علاوه بر اينها ديدار و گفت‌وگوي بسيار مفيد و پرمحتوايي نيز با رهبر ايران داشتم.» ولاديمير پوتين همچنين تاكيد كرد كه همكاري‌هاي روسيه با ايران به ويژه در زمينه مسائل سوريه بسيار مثمر‌ثمر جريان دارد.
اجلاس روساي جمهوري اسلامي ايران، فدراسيون روسيه و جمهوري آذربايجان چهارشنبه‌شب با امضاي يك بيانيه مشترك به پايان رسيد.
پرواز هواپيماهاي روسيه از آسمان ايران براي عمليات عليه داعش
6 فروند هواپيماي روسيه ضمن پرواز از آسمان ايران و عراق پايگاه‌هاي داعش را در ديرالزور هدف قرار دادند. بر اساس بيانيه وزارت دفاع روسيه 6 فروند بمب‌افكن «توپولوف-22 ام3» در اين عمليات پايگاه‌هاي داعش را در ديرالزور بمباران كردند. در اين بيانيه آمده است: بمب‌افكن‌هاي دوربرد پس از برخاستن از خاك روسيه و عبور از آسمان ايران و عراق با پشتيباني جنگنده‌هاي «سوخو-30 اس. ام» كه در پايگاه حميميم استان لاذقيه مستقر هستند، در يك عمليات گسترده مواضع داعش در نزديكي شهر البوكمال را هدف قرار دادند. ابزارهاي شناسايي روسيه تخريب پايگاه‌ها و انبار سلاح و مهمات داعش در پي اين عمليات را تاييد كرده‌اند.
افشاگري معاون وزير خارجه روسيه درباره تلاش امريكا براي تاثيرگذاري بر رابطه ايران - روسيه
سرگئي ريابكوف، معاون وزير خارجه روسيه همزمان با سفر ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه به ايران توسعه دامنه تحريم‌هاي ايران توسط امريكا را محكوم كرد. ريابكوف در اين باره گفت: تحريم‌هاي واشنگتن عليه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران، درست همانند ديگر اقدامات يكجانبه اين كشور، غيرقانوني و نقض قوانين بين‌المللي است. رويكرد ما در قبال تحريم‌هاي يكجانبه به طور كلي جهاني است. ما چنين روش‌هايي را غيرقانوني مي‌دانيم و اين در تضاد با هنجارهاي قوانين بين‌المللي و اصول اساسي ارتباطات بين كشورها است. امريكا، تحريم‌ها را به ابزار كليدي سياست خارجي خود تبديل كرده است. ريابكوف در بخش‌هاي ديگري از سخنانش تاكيد كرد كه مسووليت از بين رفتن احتمالي برجام به طور كامل برعهده امريكا خواهد بود و افزود: اوضاع به‌شدت رو به وخامت است به ويژه با شرايط فعلي كه احساسات حاكم در كنگره امريكا به‌شدت ضدايراني است. هيچ تغيير، اصلاح يا افزودن متمم به توافق فعلي امكان‌پذير نيست از آنجايي كه اين توافق، حساب شده و دقيق است و در تامين منافع طرفين توازن را برقرار مي‌سازد. اگر چيزي قرار باشد اضافه بر مفاد برجام مورد بحث قرار گيرد، بايد كلا يك مساله جديد براي مذاكره تعريف شود. من هيچ دليلي نمي‌بينم كه اين مسائل با طرف ايراني مورد گفت‌وگو قرار داده شود. ريابكوف در ادامه تاكيد كرد كه امريكا تلاش مي‌كند تا تاثير منفي بر همكاري ميان مسكو و ايران بگذارد و گفت: امريكا تلاش مي‌كند تا فشار تحريم‌ها را بر هر دو كشور روسيه و ايران بيفزايد. ما نفوذ مخرب طرف امريكايي را احساس مي‌كنيم كه به ويژه در تلاش است تا از طريق جايگاه قدرتمند و پايدار خود در بخش بانكداري مالي و از طريق ايجاد موانع براي تعاملات مالي، تاثيرات منفي بر همكاري مسكو و تهران بگذارد و چيزهاي زياد ديگري نيز در اين حوزه در حال رخ دادن است و ما شاهد آن و به دنبال جايگزين‌هايي هستيم.
نامه برجامي روس‌ها به وزير خارجه ايالات متحده
سفير مسكو در واشنگتن نامه شوراي فدراسيون روسيه در حمايت از توافق هسته‌اي را به وزير امور خارجه امريكا ارايه داد كه در آن نسبت به خروج امريكا از اين توافق هشدار داده شده است. به گزارش ايسنا، به نقل از خبرگزاري اسپوتنيك آناتولي آنتونوف، سفير روسيه در واشنگتن با ركس تيلرسون وزير امور خارجه امريكا ديدار و درباره مسائل مختلف از جمله مقابله با داعش در عراق و سوريه و مساله هسته‌اي كره شمالي گفت‌وگو كردند. نيكولاي لاخونين، سخنگوي سفارت روسيه ضمن اعلام اين خبر گفت كه سفير مسكو بيانيه شوراي فدراسيون روسيه درباره توافق هسته‌اي با ايران را نيز به تيلرسون ابلاغ كرده است. لاخونين گفت: سفير ما يك رونوشت از بيانيه شوراي فدراسيون خطاب به پارلمان‌هاي امريكا، چين، فرانسه، آلمان، انگليس و پارلمان اروپا را به وزير امور خارجه امريكا ارايه داد كه در آن قانونگذاران روس نسبت به پيامدهاي خروج امريكا از توافق هسته‌اي هشدار داده‌اند. شوراي فدراسيون روسيه اين بيانيه را اواخر ماه اكتبر آماده كرده كه در آن تاكيد شده است خروج احتمالي امريكا از توافق هسته‌اي مي‌تواند آسيب‌هاي جبران‌ناپذيري را به تلاش‌ها درباره حفظ رژيم عدم اشاعه هسته‌اي وارد كند.
