روزنامه ایران

<امکان و امتناع گفت‌وگوی نخبگان> در ترازوی سنجش

مهسا رمضانی / نشست «امکان و امتناع گفت‌وگوی نخبگان» به همت مؤسسه رحمان، روز گذشته 8 اسفندماه، در محل این مؤسسه برگزار شد. در این نشست استاد مصطفی ملکیان از زاویه اخلاق، دکتر سارا شریعتی از دریچه جامعه‌شناسی و حجت‌الاسلام محمدعلی ایازی از زاویه فقه به مسأله امکان و امتناع گفت‌وگوی نخبگان در ایران پرداختند. در ابتدای این هم‌اندیشی دکتر هادی خانیکی به عنوان مدیر جلسه به طرح این پرسش پرداخت که چرا روشنفکران و آکادمیسین‌های ما در ایران با هم گفت‌وگو نمی‌کنند؟ موانع در کجا است؟ و مکان چنین تعامل‌هایی کجا باید باشد؟ خانیکی معتقد است که مشکل اساسی در کشور ما «گفت‌وگو» است و این امر را خاص جامعه امروز ندانست و در این راستا به قبل از انقلاب گریز زد و پرسید چرا روشنفکران ما قبل از انقلاب فقط در زندان با هم آشنا می‌شدند؟ و معتقد است امروز این آشنایی به جلسه‌های دفاع شیفت پیدا کرده است. وی هدف از برگزاری این جلسات در مؤسسه رحمان را فراهم کردن فرصتی برای گفت‌وگو میان نخبگان دانست. استاد مصطفی ملکیان، پژوهشگر و مدرس اخلاق که عنوان «روشنفکری» را هم در دوره‌ای در کارنامه فکری خود دارد، در پاسخ به پرسش دکتر خانیکی جامعه فکری ما را در سه دسته روشنفکران، آکادمیسین‌ها و عالمان دینی تفکیک کرد و در صحبت‌های خود بیشتر بر نقد روشنفکران متمرکز شد و در این راستا، سه نکته را طرح کرد؛ نخست آنکه هم روشنفکران، هم آکادمیسین‌ها و هم عالمان دینی ما صرفاً با «هواداران»شان گفت‌وگو می‌کنند و از آنجا که هواداران نسبت به آنها حس عاطفی مثبت دارند، نقدی هم انجام نمی‌شود در نتیجه اساساً گفت‌وگویی شکل نمی‌گیرد. به زعم او، این امر در مورد روشنفکران به صورت نامطلوبی برجسته‌تر است و وجهی پیامبرگونه یافته است چنان که نمی‌توان با آنها گفت‌وگو کرد. دومین نکته ملکیان این بود که روشنفکری ما بیشتر وجهی سیاسی یافته‌ و اینجا است که برای روشنفکر، شکست و پیروزی بر رقیب مطرح است نه برحق بودن سخنش و این خود یکی از موانع گفت‌وگو است. وی نکته سوم بحث خود را به مهم‌ترین شرط گفت‌وگو یعنی «آزادی بیان» اختصاص داد و معتقد است که این محدودیت بیشتر در مورد روشنفکران دینی مصداق دارد چرا که در کنار قدرت سیاسی با موانعی که افکار عمومی می‌آفرینند نیز مواجه هستند. از این رو، روشنفکران دینی اغلب در مباحث خود، نیمه جویده سخن می‌گویند. دکتر سارا شریعتی استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، دیگر سخنران این نشست بود و کوشید تا از زاویه جامعه‌شناسی به این بحث بپردازد. وی ضمن ابراز همدلی با ملکیان گفت: «گفت‌و‌شنود» وجه غالب گفت‌وگو در جامعه ما است چرا که اساساً ما در شرایط برابری قرار نداریم و نخبگان ما جامعه‌ای را تشکیل داده‌اند و مرتب بدون آنکه به حرف‌های یکدیگر گوش دهند، به هم پاسخ می‌دهند و در این میانه چیزی که غیبت دارد حضور مردم به عنوان مخاطبان است. به زعم شریعتی، مردم در میان گفت‌وگوهای بین نخبگان رها شده‌اند و دغدغه نخبگان ما «مردم» نیستند بلکه موضعگیری نسبت به یکدیگر است. وی در پایان تأکید کرد بیاییم از پایان گفت‌وگو میان روشنفکران و آغاز گفت‌وگو با مردم دفاع کنیم. حجت‌الاسلام ایازی نیز ضمن ابراز همدلی با صحبت شریعتی گفت: «مشکل ما نشنیدن است»  و در ادامه کوشید تا از رهگذر بهره گرفتن از آیات قرآن، به بیان «اصول گفت‌وگو» بپردازد.
مشروح این نشست را در روزهای آتی در صفحه اندیشه «ایران» بخوانید.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
نتيجه حمايت از وزير (اعتماد) ماجرای سفر عبدالحمید به ترکیه چیست؟ (جوان)نوبت «عدلیه» علیه قصورهای یک سیل (خراسان) از مجلس شورای اسلامی انتظار نبود ! (یادداشت روز) (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
بررسی 27هزار میلیارد تومان تخلفات نفتی دولت قبل مرکز گرد و غبارخوزستان ، مناطق تحت کنترل داعش است دیگرصفحه‌ها ظریف: حرف فرهادی، سخن ما است هفته آینده، صدور صورتحساب «سهام عدالت» 47 میلیون ایرانی تقابل با جهان برای برخی نان داشت رسانه های تخریبگر دولت به اخلاق بی‌اعتنا هستند کمبود بودجه؛ آدرس غلط رسانه ملی چرا ما؟ دستگاه های امنیتی بگردند مدیران دو تابعیتی را پیدا کنند بررسی 27هزار میلیارد تومان تخلفات نفتی دولت قبل در مجلس <امکان و امتناع گفت‌وگوی نخبگان> در ترازوی سنجش تظاهرات مخالفان کرملین در سالگرد ترور <نمتسوف> روحانی به بنیاد برکت تندیس و لوح تقدیر اهدا کرد برگزاری انتخابات الکترونیکی منتفی نیست کاسبان ناراضی