روزنامه آفتاب یزد
1396/09/12
دست دوستی حسن روحانیبه سمت همسایه‌ها
آفتاب یزد- گروه سیاسی: روحانی دراین سالها شده بود اسطوره دیپلماسی باغرب. لا اقل این طور به نظر می‌رسید. بخصوص بعد از برجام. تا حدی که آن اوایل توفیق هسته ای، ایران را به بزرگراه تعامل با اروپا تعبیر می‌کردند. در این بین رئیس جمهور شد کسی که می‌خواهد یک تغییر رویه در سیستم سیاست خارجه ایجاد کند؛ تغییری شبیه به گردش از شرق به غرب.حسن روحانی از سوی ناظران و کارشناسان به واسطه این تغییر رویه و دیدگاه، گاه مورد نقد و تخریب قرار می‌گرفت و گاه تحسین می‌شد، در این بین عده‌ای هم معتقد بودند که تغییر جدی اتفاق نیفتاده. برخی هم می‌گفتند حسن روحانی نباید از آن طرف بام بیفتد و رفیقان و شریکان سابق را ازیاد ببرد.
اما یک چیز مسلم بود و آن اینکه در تمام این مدت که دولت یازدهم و دوازدهم تلاش داشت تا ژست حرکت به سمت اروپا و غرب را به خود بگیرد، برخی همسایگان منطقه‌ای در خلیج فارس روز به روز از ایران دورتر و دورتر می‌شدند.
و در راس آنها، عربستان بود؛ ماجرای حادثه منا، شهادت شیخ نمر، حمله به سفارت عربستان، بعدها بهانه‌های دشمنی سعودی‌ها به ایران را بیشترو بیشتر کرد، جنجال سعودی‌ها در کشورهای اسلامی و بیانیه صادر کردن علیه ما، همراهی برخی کشورهای همسایه مثل امارات، اندکی بعد ماجرای تحریم قطر به بهانه رابطه با ایران و حزب الله و بعدهم ماجرای سعد حریری و استعفایش، اختلافات سعودی‌ها با ایران در بحث سوریه و یمن... موشک انصارا...، همه و همه روابط ما را با برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس و منطقه تیره و تیره‌تر کرد.
به همان میزان که روحانی سعی داشت به اروپا نزدیک شود، روزبه روز به خاطر شرایط پیش آمده و شیطنت‌های سعودی‌ها از برخی کشورهای منطقه فاصله می‌گرفتیم تا جایی که کار به خط و نشان کشیدن دوطرف از پشت تریبون‌ها
هم کشید.
دست دوستی؟
ولی حالا حسن روحانی حرف‌های جدیدتری برای گفتن دارد، حرف‌ها‌یی که حسن روحانی می‌زند قبل تر از او یا نشنیده بودیم یا کمتر می‌شنیدیم.
رئیس جمهور اینبار به جای تهدید و پاسخ به یاوه‌گویی‌های برخی کشورهای عربی و در راس‌شان عربستان می‌گوید: « اگر بعضی از کشورهای منطقه با ما فاصله گرفته‌اند تقصیر خود آنها است. ما خواهان این فاصله نبوده‌ایم. ما نمی‌خواهیم بین ایران و کشورهای منطقه فاصله باشد. نمی‌خواهیم بین ایران و دنیای عرب فاصله بیفتد.»
رئیس جمهور با اشاره به اینکه ما خواستار یک منطقه امن، قدرتمند و آباد هستیم، گفت: «ما در رقابت با دیگر همسایگان برای توسعه نبوده، بلکه در همکاری با آنها هستیم. ما علاقه مندیم با همه کشورهای منطقه رابطه صمیمانه داشته باشیم.»
آن طور که ایسنا نوشته، حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی دیروز در جمع مردم زابل تاکید کرد: «حالا اگر برخی کشورها در درون خود جنگ شاهزادگان دارند یا سه سال است همسایه خود را بمباران می‌کنند و شکست می‌خورند و اگر سالها به داعش کمک کرده‌اند و شکست خورده‌اند تقصیر ما نیست. ما خواهان دوستی با همه کشورهای منطقه هستیم. من به شما مردم سیستان و بلوچستان می‌گویم امروز رابطه ما با کشورهای افغانستان، پاکستان و عمان که جزو همسایگان این استان محسوب می‌شوند، از هر زمان دیگری بهتر است.»
اظهارات حسن روحانی هرچند هنوز هم در لفافه، اعمال حاکمان سعودی را نشانه گرفته است اما بی تردید این بخش از صحبتهای او که نمی‌خواهد از دنیای عرب فاصله بگیرد و اگر فاصله‌ای هست به خاطر حاکمان آنجاست؛ قابل تامل است، انگار که او دستانش را برای دوستی حتی با کسانی که بیشترین تنش‌ها در ماه‌ها و سال‌ها‌ی اخیر را با آنها داشته، دراز کرده است؛ یعنی واقعا حسن روحانی در چنین شرایطی تغییر رویه داده و قراراست همسایگان را حتی آن‌هایی که در این مدت با آنها تخاصمی داشته را به اروپایی که طی سده‌ها جهان را از سکون به درآورده و رو به ترقی برده، ترجیح دهد؟
اهمیت یک ارتباط
«اهمیت ارتباط با کشورهای همسایه را قبول دارم اما اینکه رابطه با آنها را تقابل با تمدن غرب بدانیم، به هیچ‌وجه نمی‌توانم بپذیرم.»
این حرف‌های فریدون مجلسی دیپلمات سابق است.
وی درهمین باره ادامه می‌دهد:« از دید اقتصادی ما شاهد ارتباطات بیشتری با همسایگان هستیم. در حال حاضر فرانسه وآلمان با وجود خصومت‌های گذشته و میلیون‌ها کشته‌ای که به یکدیگر وارد کردند، بیشترین مبادلات جهانی را با هم دارند. نکته‌ای که به دلیل همسایه بودن است؛ طبیعی است که برای ما نیز باید این ارتباط با کشورهای منطقه و همسایه تحقق بیابد.»
اما پرسش اینجاست که آیا امروز، زمان مناسبی برای نزدیکی بیشتر با کشورهای همسایه است؟ کشورهای منطقه‌ای که توسعه چندانی نیافته‌اند؛ و به راستی درمیان این درگیری‌ها‌ی با عربستان و اوضاع آشفته منطقه صحبتهای حسن روحانی به موقع بود؟ محسن جلیلوند کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه هنر دیپلماسی استفاده از ابزارهای صلح آمیز برای رسیدن به مقاصد سیاسی است، گفت: «نتیجه دیپلماسی آن است که از دشمن‌هایتان کم و به دوستانتان اضافه کنید، در بده بستان‌هایی که کشورها با یکدیگر می‌کنند، منافع ملی خودشان را در نظر می‌گیرند؛ بخشی از این منافع ملی مثل امنیت ملی، تمامیت ارضی و... ثابت است و بخش دیگر آن مثل منافع اقتصادی و سیاسی متغیر است، بیشتر درگیری‌ها معمولا بر سر منافع، متغیر است، در منافع ثابت هزینه‌ها بالاتر و درگیری‌ها شدیدتر است و کشوری خود را در این موضوعات درگیر نمی‌کند. کشورها معمولا برسر منافع ملی متغیر به چالش می‌پردازندو طبیعتا هزینه‌های آن چالش‌ها نیز باید کمتر از منافع آن باشد.»
وی درباره معانی و اهداف حسن روحانی با صحبتهای دیروزش گفت: «در موضوع سعد حریری با توجه به اظهاراتی که سیدحسن نصرالله مطرح کرد و سپس موضوع جریان یمن، مشخص است که عربستان سعودی به هدف‌های خود نرسید؛ از همین رو این کشور اکنون در موقعیتی است که می‌توان به آن پیشنهاد مذاکره داد، آنها نیز در شرایطی نیستند که بتوانند قاطع این پیشنهاد را رد بکنند.»
جلیلوند اضافه کرد: «توازن بین پیشنهاد و دریافت پاسخی که ما می‌خواهیم بشنویم تقریبا درشرایط فعلی امکانپذیر است. از همین رو به‌نظر می‌رسد حسن روحانی بدش نمی‌آید در شرایط موجود فاصله را با عربستان کم کند، درهر صورت اکنون توپ در زمین عربستان است.»
التماس نیست
از مجلسی هم می‌پرسیم که آیا حسن روحانی اکنون می‌خواهد به سمت کشورهای منطقه و بعضا متخاصم دست دوستی دراز کند؟ پاسخ می‌دهد: «هیچ‌گاه این دست دوستی به معنای التماس نیست، صحبتهای دیروز حسن روحانی یعنی ما تمایلی به دشمنی با آنها نداریم، دوستی پیشکش‌شان.»
مجلسی با تاکید بر اینکه باید به دور از تعصب گفت کشوری که نیاز به همکاری‌های کمتربا آن داریم عربستان است؛ اظهار کرد:«تنها عده‌ای در ارتباط با حج به دنبال روابط دوستی با عربستان هستند، اما به هر حال ما نباید به دنبال خصومت‌ورزی با سعودی‌ها باشیم.»
وی تاکید کرد: «حتی امارات هم که ناچار است تا به خاطر دوستی‌های با عربستان از این کشور حمایت کند، همین الان بیشترین ارتباطات با ایران را دارد. امارات در دوران تحریم‌ها هم با ما همکاری کرد.»
این دیپلمات سابق تاکید کرد: «بیشترین کشورهای همسایه‌ای که باید با آن ارتباط داشته باشیم عراق است و همکاری در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی باعث میشود تا سایر کشورها نیز از این موضوع تبعیت کنند.»
جلیلوند هم می‌گوید:«روحانی در سخنرانی دیروزش به نوعی قصد نزدیک شدن به کشورهای عربی حتی عربستان را دارد اما این نزدیکی به معنای عقب‌نشینی نیست، روحانی بدون عقب‌نشینی به دنبال نزدیکی با عربستان می‌گردد.»
لحن روحانی برای چه بود؟
روحانی اندکی لحنش را تغییر داده؛ تغییراتی که نه بوی تهدید از آن بر می‌آید و نه تسلیم؛ نه قلدرمابی و نه ضعف و حقارت؛ اما بی تردید حرف‌ها‌یش از میل به صلح حتی با بدترین‌ها حکایت دارد. از نزدیکی با هر کشوری اگر کشورهای متقابل بخواهند. اظهارات حسن روحانی برای نزدیک شدن به کشورهای عربی، می‌تواند بیانگر فصل جدیدی از دیپلماسی ایران در عرصه منطقه باشد؛ فصل جدیدی که باید پس از پایان داعش رقم بخورد؛ حالا خیلی چیزها تغییر پیدا کرده است. منطقه می‌تواند از اکنون رنگ و روی آرامش به خود ببیند، شاید علم به همین آرامش آرمانی است که حسن روحانی را به چنین اظهاراتی واداشته است. اظهاراتی که مطمئنا ربطی به روابط خوب ایران با سایر کشورهای منطقه وفرامنطقه‌ای
هم ندارد.
سایر اخبار این روزنامه
مُسکن گران
سید علیرضا کریمی = سردبیر
مسعود حسن آبادی*
دهقان فداکار درگذشت
سلماز رضایی = کارشناس
نعوذاًبالله انگار احمدی‌نژاد روانگردان مصرف کرده است!
دست دوستی حسن روحانیبه سمت همسایه‌ها
تبانی بزرگ بانکی
دهقان فداکار درگذشت
عذرخواهی احساسی پاپ از مسلمانان روهینجا
مثل حسن روحانی نیستم که محاسنم را دقیق و منظم رنگ کنم
نفت می‌دهیم کالای نامطلوب روسی وارد می‌کنیم
