مسوولیت مشکلات را بپذیرید

امیر واعظی‌آشتیانی- این روزها شاهد اعتراضات مدنی حاصل از فقر و مصائب اقتصادی هستیم. مسایلی همچون معاش و اشتغال نبض جامعه، بحث‌برانگیز و نگران‌کننده است. تجربیات قبلی نیز نشان داده است که اعتراضات مدنی که ریشه در معیشت و زندگی روزمره داشته است، در بیشتر موارد از سوی فرصت‌طلبان مصادره شده و برچسب سیاسی بر آن زده می‌شود. اعتراضات مدنی به خودی خود یکی از پارامترهای دموکراسی در جامعه است در حالی که رنگ و بوی سیاسی موجب خروج این اعتراضات از مسیر واقعی خود خواهد شد.برخی کارشناسان معتقدند دولت توانایی لازم برای خروج بسیار ساده از رکود و تورم را دارد‌ اما خود به روند فعلی ادامه می‌دهد تا اعتراضات رنگ و بوی دیگری بگیرد. گروهی دیگر اما برخلاف این نظر معتقدند دولت ساز و کار اصولی را در پیش نگرفته و در مقابل مسایل اقتصادی ناخواسته یا خود‌خواسته ضعیف عمل می‌کند.
رفتارهای اقتصادی و سیاسی دولت روحانی در دوره اول ریاست جمهوری او اما نگرانی‌ها را بیشتر می‌کند. دولت پیش از این اعلام کرده بود با امضای برجام، تحریم‌های اقتصادی و همچنین مشکلات بانکی ایران حل خواهد شد. بعد از برجام مردم شاهد تغییرات جدی و قابل لمس نبودند و اظهار‌نظرهای متفاوت همچنان درباره مسایل اقتصادی کشور ادامه داشت. چنین گفت‌و‌گو‌های پر از تناقضی اما موجب شد مردم پارادوکس در مدیریت اقتصادی را بیش از پیش حس کنند و همین روند موجب شکل‌گیری و آغاز حرکت‌های مدنی شد.معیشت و مصائب اقتصادی، نقطه تحریک جامعه است و تا زمانی که نقطه تحریک آنها بالا باشد عواملی می‌توانند از این مشکلات به نفع خود سودجویی کنند. چنین سودجویی‌هایی در مسیر حل شدن مسایل اقتصادی مردم نیست و دولت مستقر در تمام ادوار باید به چنین مسایلی حساس باشد و در مسیر مدیریت درست آن قدم بردارد.
زمانی که بخش قابل‌توجهی از جامعه دچار ضعف و مشکلات اقتصادی هستند و به شدت تحت فشار و سختی هستند باید به دنبال چاره‌‌ای جدی بود. در این میان اما باید کاری کرد که دولت مستقر تحت هیچ شرایطی شکست نخورد. شکست خوردن دولت مستقربه طور قطع نشانه شکست خوردن نظام اجرایی مستقر است.
باید پذیرفت که دولت به دلیل عدم توجه به شایسته‌سالاری منجر به آشفتگی در روند اقتصادی کشور شده اما اکنون زمان آن نیست که معامله بر سر اصول نظام باشد. جزییات اما قابل تغییر و همچنین قابل بحث و بررسی است و می‌توانیم بر سر این جزییات مذاکره کنیم تا بهترین راهکار ممکن را بیابیم. دولت نیز در این مسیر باید حرکت‌های خود را کنترل کرده و موجب تشدید حرکت‌های مردمی نشود، هر چند این اعتراضات کاملا مدنی است اما امکان برداشت‌های سیاسی نیز از آنها وجود دارد که کنترل آن نیازمند توجه جدی دولت است.هم‌اکنون موقعیت کشور در شرایطی قرار دارد که اگر مسوولان اجرایی به نگاه منتقدان توجه کنند و آن را مخرب توصیف نکنند پتانسیل بسیار مناسبی برای کنترل شرایط اقتصادی و بهبود روند فقر و مصائب معیشتی وجود دارد. دولت با نگاه فراگیر و همه‌جانبه خود این امکان را برای مردم فراهم خواهد کرد تا مردم اعتراضات خود را به شکلی کاملا معقولانه بیان کنند و با بررسی این مشکلات راهکارهای مناسب برای بهبود شرایط فراهم خواهد شد.
v.ashtiani37i@yahoo.com