ایلیا پیرولی

روزنامه‌نگار

ilyapirvali@gmail.com

ديگر ترديدي باقي نمانده است که بودجه سال 97، همان کپي بودجه‌هاي گذشته هست که توسط غير مولدها نوشته شده است. همين دو سه هفته پيش بود که دکتر فرشاد مومني در نشستي که در موسسه دين و اقتصاد درباره بودجه سال آينده برگزار شد؛ به صراحت از تدوين اين بودجه توسط غير مولد‌ها سخن گفته بود. بيش از دو دهه است که غير مولد‌ها با استفاده از سياستگذاري تعديل ساختاري بر اقتصاد کشور مسلط شده اند. نکته جالب آنکه هيچ فردي در اين مسئله ترديدي ندارد اين نوع سياستگذاري باعث شده نه تنها هدف برنامه‌هاي پنجساله ( اتفاقا بر اساس نگاه اين گروه‌هاي انحصار گراي رانت خوار تدوين شده است) محقق نشود، بلکه افزايش فقر، شکاف طبقاتي و رشد نرخ بيکاري در کشور فراهم آورده است. غير مولدها که خوره بازار و تجاري سازي را دارند، ازطريق نفوذ در بدنه قدرت، به ايجاد فرصتهاي واسطه‌اي بدون حمايت از توليد پرداخته و بر توسعه آنها تاکيد دارند.  آنچه باعث توسعه اين گروه شده است بي‌شک عدم شفافيت و همچنين نبود در واقعيت در داده‌هاي اقتصادي از سوي سياستگذاران در دولتهاي مختلف بوده است. به قول دکتر مومني،« اين عدم شفافيت کمک مي‌کند کسي به خود جرأت اعمال نظارت تخصصي ندهد و کشور در اين زمينه همچنان هزينه مي‌دهيم. يک زاويه بسيار مهم ديگر مربوط مي‌شود به پيوند بين نفت و مسائل توسعه ملي در ايران. يعني جهت‌گيري‌هايي که درباره نحوه قاعده‌گذاري‌ در يک اقتصاد نفتي است و مسائل و پيچيدگي‌هاي بسيار خارق‌العاده‌اي از اين زاويه دارد.» دستاورد 28 سال اجراي سياست تعديل ساختاري، وابستگي بيش از پيش به اقتصاد ابرو تا نفتي مثل دوران پيش از انقلاب و اين بعني دور باطل و حذف توسعه يافتگي به معناي مطلق. آنچه اکنون مشاهده مي‌شود بيکاري و گسترش فقر و افزايش اقتصاد غير مولد است. گروه‌هاي انحصارگراي رانت‌خوار براي گسترش اقتصاد غير مولدي، با به حاشيه راندن بخش خصوصي واقعي از طريق نفوذ بر دولتها و انحراف سياستگذاري‌ها، عملا خام فروشي را در دستور کار خود قرار دادند. مسئله‌اي اکنون بسياري از کارشناسان اقتصادي نسبت به آن واکنش نشان داده و به دولت دوازدهم نيز هشدار داده‌اند. در واقع تدوين و اجراي برنامه تعديل ساختاري، از 28 سال پيش تا کنون، حرکت دولتها ازخام فروشي به آينده فروشي بوده است. آينده فروشي که حاصل آن سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي و دريافت تسهيلات خارجي بدون اينکه فعاليت مولدي صورت بگيرد. همان موضوعي که در دوران ناصر الدين شاه اتفاق افتاد. غير مولدها در اين 28 سال براي توجيه رفتارهاي خود، دست به انحراف واقعيت‌هاي اقتصادي زدند. و با دستکاري داده‌هاي اقتصادي، اقتصاد ملي را به نوعي در راستاي توسعه يافتگي جلوه داده و مي‌دهند. گويي که صنعت نفت کاملا از اين اقتصاد جداست اما واقعيت چيز ديگري است. واقعيت آنجاست که اين اقتصاد مبتلا به خام فروشي شده و پيوند ناگسستني با صنعت نفت ايجاد کرده است. اکنون دولت وقت همچون دولتهاي پيشين توان مقابله با اين گروه‌هاي غير مولد را نداشته و ندارد. و بودجه 97 مثل بودجه‌هاي سنواتي در حقيقت اشتغال‌زدا بوده؛ نه اشتغالزا.