روزنامه قانون
1396/11/07
كار شناسان كنتراتي
حامد كاويانپور ، سهراب بختياري زاده و محسن خليلي هركدام به‌تنهايي در يك پنجم بازي‌ها كارشناس تلويزيوني بودهاندامير حاج‌رضايي و حميدرضا صدر، در هيچ‌كدام از بازي‌هاي ليگ‌برتر به‌عنوان كارشناس حاضر نشده‌اند
برخي كارشناسان به واسطه رفاقت با مجريان تلويزيوني به كارشناسان ثابت برنامه‌ها تبديل شده‌اند
هفته بيست و يكم رقابت‌هاي ليگ‌برتر فوتبال روز گذشته با برگزاري سه ديدار به پايان رسيد. رقابت‌هايي كه هر هفته به صورت زنده از شبكه سوم سيما و در قالب برنامه فوتبال برتر براي هواداران به نمايش در مي‌آيد و آن‌ها علاوه بر تحليل‌هاي كارشناسان، از آمار و ارقام بازي‌ها نيز به صورت لحظه‌اي مطلع مي‌شوند.
هرچند كه در ماه‌هاي اخير فدراسيون فوتبال و صدا و سيما درگيري نامحسوس و در سكوت خبري داشته‌اند اما فشار هواداران هرگز اجازه نداده اين بازي‌ها پخش زنده نشود. حضور كارشناسان تلويزيوني كه توان صحبت كردن و تحليل لحظه‌اي بازي‌ها را داشته باشند از سال‌هاي گذشته آغاز شده اما صدا و سيما در اين فصل تلاش كرده از كارشناساني استفاده كند كه جوان‌تر هستند و در واقع قيد كارشناسان قديمي را زده است. نگاهي به روند دعوت از كارشناسان به برنامه نشان مي‌دهد برنامه فوتبال برتر همواره تلاش كرده از كارشناسان متنوعي براي برنامه‌هاي خود استفاده كند؛ هرچند كه برخي از آن‌ها مثل اميدرضا روانخواه يا حامدكاويانپور به كارشناسان ثابت شبكه‌هاي مختلف تلويزيوني تبديل شده‌اند.
اين اتفاقات در حالي رخ داده كه كاويانپور، منتقد سرسخت برخي برنامه‌هاي تلويزيوني است و در اينستاگرامش برنامه 90 را با نام «برنامه فتنه» معرفي مي‌كند. شنيده‌ها حاكي از آن است كه برخي مجريان تلويزيوني كه شايعاتي درباره اختلاف‌شان با عادل‌فردوسي‌پور مطرح مي‌شود با دعوت از چهره‌هاي منتقد برنامه 90 سعي دارند جلوي بايكوت آن‌ها را بگيرند.
استانداردهاي جهاني
در بيشتر شبكه‌هاي تلويزيوني دنيا، يك يا چند كارشناس با عقد قرارداد رسمي به عنوان كارشناس ورزشي آن شبكه معرفي مي‌شوند. به‌عنوان مثال مصطفي دنيزلي در دوره‌اي كه سرمربي پرسپوليس بود، هفته‌اي يك‌بار به عنوان كارشناس در شبكه‌اي‌تركيه‌اي حاضر مي‌شد. در واقع قرارداد كارشناسان به گونه‌اي منعقد مي‌شود كه آن‌ها اجازه ندارند در برنامه‌اي حاضر نشوند و در صورت رخ دادن چنين اتفاقي، با جريمه مالي سنگين روبه‌رو خواهند شد. اما خصوصي نبودن صدا و سيماي ايران، اين اجازه را به تهيه كننده و عوامل برنامه‌هاي ورزشي نمي‌دهد و آن‌ها مجبورند كه دم دست‌ترين كارشناسان را به برنامه دعوت كرده و از نظرات‌شان استفاده كنند. استفاده از چهره‌هاي تكراري و افرادي كه در تيم‌هاي باشگاهي خود عملكرد ناموفقي داشته‌اند، سبب شده بي‌اعتمادي به كارشناسان بيش از پيش شود. به عنوان مثال چندي قبل از مهدي تقوي، مجيد صالح و هومن افاضلي كه فوتبال‌هاي خارجي را تحليل مي‌كنند، پرسيده شد چرا در تيم‌هاي خود عملكرد موفقي ندارند اما با اين حال فوتبال بارسلونا و رئال‌مادريد را تحليل مي‌كنند؟ پاسخ مشترك همه آن‌ها اين بود كه عوامل و ابزارهاي لازم براي كسب موفقيت موجود نيست و هرچند مي‌توانند فوتبال تيم‌هاي مطرح دنيا را تحليل كنند اما تيم‌هاي‌شان هرگز نمي‌توانند به سبك آن‌ها فوتبال بازي كنند.
تابوشكن
عادل فردوسي‌پور در سال‌هاي اخير نمونه بارز تابوشكني در صدا و سيما بوده، او بارها از افرادي مثل دونگا يا لوييز فيگو دعوت كرده تا كارشناسي بازي‌هاي مهم را به آن‌ها بسپارد. مربياني كه مخاطبان به آن‌ها اعتماد ويژه‌اي دارند و هرگز نقدي مثل آنچه بر مربيان ايراني رواست، به آن‌ها وارد نمي‌شود. به هر ترتيب 21هفته از رقابت‌هاي ليگ‌برتر فوتبال گذشته و نگاهي به كارشناسان دعوت شده به برنامه «فوتبال برتر» نشان مي‌دهد تا اين هفته از رقابت‌ها و در مجموع ديدارهاي استقلال و پرسپوليس،23 كارشناس مختلف را به تلويزيون دعوت كرده كه سهم محسن خليلي، حامد كاويانپور و سهراب بختياري‌زاده چهار برنامه بوده، ادموند بزيك و محمدحسن انصاري‌فرد با سه بار دعوت به تلويزيون در رتبه بعدي قرار دارند و رضا عنايتي، منصور ابراهيم‌زاده، محمدرضا زادمهر، رضا رجبي و اصغر حاجيلو هر كدام با يك بار حضور در تلويزيون به‌عنوان كارشناس بازي‌هاي فوتبال برتر در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند.
البته اين شامل ديدارهاي دوستانه تيم‌ملي نيز مي‌شود. براساس نظرسنجي‌هاي منتشر شده پس از بازي‌ها، هواداران به حضور رضا رجبي، پيشكسوت استقلال در تلويزيون كمترين اقبال را نشان داده‌اند و اميد روانخواه، بيشترين استقبال كننده را در بين آن‌ها داشته است.
ظهور چهره‌هاي جديد
«كارشناس‌پروري» در صدا و سيما به مرور در حال انجام شدن است. چهره‌ها يك به يك در حال ظهور هستند و كارشناسان قديمي مثل امير حاج‌رضايي و مرتضي محصص به جز موارد خاص، به تلويزيون دعوت نمي‌شوند.
به گونه‌اي‌كه حاج‌رضايي هرگز و محصص تنها براي يك بازي به‌عنوان كارشناس حضور داشته، حميدرضا صدر نيز به دوستانش گفته‌است اكنون تمايلي به حضور در صدا و سيما ندارد. برندسازي افراد در صدا و سيما، شايعاتي را نيز در پي داشته است؛به عنوان مثال شنيده‌ها حاكي از آن است كه يكي از كارشناسان تلويزيوني به واسطه رفاقت با يكي از گزارشگران و به واسطه حضور همزمان هر دو در يك شركت خصوصي توليد پوشاك، وارد تلويزيون شده و با مطرح كردن خود به عنوان كارشناس، قصد داشته است مربيگري را در يك تيم ليگ‌برتري تجربه كند. استفاده از رسانه‌ملي براي مطرح كردن بازيكنان پيشين سرخابي به‌عنوان كارشناس، سبب شده تا آن‌ها در قامت يك مربي براي هواداران معرفي شوند و همين موضوع راه را براي موفقيت‌هاي بيشتر هموار كرده است.اما نكته قابل تامل حضور برخي كارشناسان تلويزيوني است كه هيچ اطلاعاتي درباره بازي‌ها ندارند.
در يكي از بازي‌هاي ليگ برتر كه از شبكه ورزش پخش شده، كارشناس حاضر در برنامه هيچ اطلاعاتي از بازي نداشت و پيش از حضور در صدا و سيما از خبرنگاران درخواست كرده بود تا تمام اطلاعات بازي و تحليل‌ها را براي او پيامك كنند تا بتواند اين اطلاعات را به عنوان نظر شخصي با مخاطبان مطرح كند. حضور در صدا‌و‌سيما تجربه جذابي براي چهره‌هايي است كه فوتبال را كنار گذاشته و علاقه دارند خود را دوباره مطرح كنند. امادر اين ميان حضور تكراري برخي كارشناسان شايبه‌هايي را ايجاد كرده كه مبادا تلويزيون به تريبون شخصي برخي مجريان و گزارشگران تبديل شده كه از طريق آن بتوانند رفاقت خود را با برخي چهره‌ها پررنگ‌تر كنند.
كارشناس
ديدار
عنوان بازي
بدون كارشناس
استقلال – نفت تهران
هفته اول ليگ برتر
سايپا - پرسپوليس
سيد جلال حسيني – محسن خليلي
پرسپوليس - فولاد
هفته دوم ليگ‌برتر
حسين كاظمي
نفت آبادان – استقلال تهران
محمدرضا زادمهر
نفت - پرسپوليس
هفته سوم ليگ برتر
محمدحسن انصاري‌فرد
پرسپوليس – سياه‌جامگان (مشكي‌پوشان)
هفته چهارم ليگ‌برتر
عبدا... مهاجر
گسترش فولاد - پرسپوليس
هفته پنجم ليگ‌برتر
مرتضي محصص
استقلال - پديده
ستار همداني
استقلال – گل‌گهر سيرجان
جام حذفي
بدون كارشناس
منتخب پيشكسوتان – رسانه ورزش
دوستانه
محمد حسن انصاري‌فرد
الاهلي – پرسپوليس
ليگ قهرمانان آسيا
آرش برهاني
پارس جنوبي - استقلال
هفته ششم ليگ‌برتر
ادموند بزيك
پرسپوليس - پيكان
حامد كاويانپور
سپاهان – پرسپوليس
هفته هفتم ليگ‌برتر
رضا عنايتي
استقلال – ذوب‌آهن
بدون كارشناس
سپيدرود رشت – استقلال
هفته هشتم ليگ‌برتر
بدون كارشناس
الهلال – پرسپوليس
ليگ قهرمانان آسيا
بيژن ذوالفقارنسب
ايران – توگو
دوستانه
منصور ابراهيم‌زاده
روسيه – ايران
رحمان رضايي
استقلال خوزستان - پرسپوليس
هفته نهم ليگ‌برتر
اصغر حاجيلو
استقلال - فولاد
فرشاد پيوس
پرسپوليس – الهلال
ليگ قهرمانان آسيا
فراز فاطمي
استقلال – نساجي
جام حذفي
ادموند بزيك
پرسپوليس – نفت تهران
حامد كاويانپور
سايپا - پرسپوليس
هفته يازدهم ليگ برتر
سهراب بختياري زاده
استقلال – نفت تهران
بيژن ذوالفقارنسب
ايران - ونزوئلا
دوستانه
ستار همداني
ايران – پاناما
كارشناس
ديدار
عنوان بازي
فرزاد آشوبي
پرسپوليس - پديده
هفته دوازدهم ليگ‌برتر
سهراب بختياري زاده
سياه‌جامگان (مشكي‌پوشان) - استقلال
رضا رجبي
استقلال – گسترش فولاد تبريز
هفته سيزدهم ليگ‌برتر
عبدا... مهاجر
پارس جنوبي - پرسپوليس
مهدي اميرآبادي
پيكان - استقلال
هفته چهاردهم ليگ برتر
محسن خليلي
پرسپوليس – ذوب آهن
فرشاد پيوس
سپيدرود – پرسپوليس
هفته پانزدهم ليگ برتر
حسين كاظمي
استقلال – سپاهان
ادموند بزيك
پرسپوليس – نفت آبادان
معوقه هفته هشتم ليگ برتر
سيد مهدي سيد صالحي
بادران – پرسپوليس
جام حذفي
محمد حسن انصاري‌فرد
پرسپوليس – نفت آبادان
مرتضي محصص
استقلال – ايرانجوان بوشهر
فراز فاطمي
استقلال – نفت آبادان
هفته شانزدهم ليگ برتر
حامد كاويانپور
فولاد - پرسپوليس
سهراب بختياري‌زاده
استقلال خوزستان - استقلال
هفته هفدهم ليگ‌برتر
سيد مهدي سيد صالحي
پرسپوليس - تراكتورسازي
آرش برهاني
تراكتورسازي – استقلال
هفته هجدهم ليگ‌برتر
محسن خليلي
پرسپوليس – نفت آبادان
فرزاد آشوبي
سياه‌جامگان (مشكي‌پوشان) – پرسپوليس
هفته نوزدهم ليگ برتر
مهدي اميرآبادي
استقلال – سايپا
رحمان رضايي
پرسپوليس – گسترش فولاد
هفته بيستم ليگ‌برتر
سهراب بختياري‌زاده
پديده - استقلال
اميد روانخواه
استقلال – پارس‌جنوبي جم
هفته بيست و يكم ليگ برتر
حامد كاويانپور
پيكان - پرسپوليس
