جهانگيري، گزينه«مديريت گفت‌وگوي ملي»

آرمان- مطهره شفیعی: در روزهای سرد زمستان واژه گفت‌وگو گرمای خاصی دارد؛ به‌ویژه آنکه تاکید بر این گفت‌وگو از سوی مسئولان کشور باشد. مسئولانی که سال‌هاست سردمدار اعتدال و رفع اختلافات هستند. متهم کردن یکدیگر به برخی موضوعات، طرح و انتشار برخی شایعات و... نمونه‌های بارز بی‌اخلاقی است که فضای جامعه را دستخوش گلایه‌هایی کرده است. بنابراین باید تدبیری برای رفع این مشکل داشت. از جمله شخصیت‌هایی که مدت‌هاست برای رفع این مشکلات اعلام آمادگی کرده اند اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور است. جهانگیری تعامل مبتنی بر گفت‌وگو برای رفع مشکلات را در دستور کار دارد و بارها با همین مشی توانسته موفقیت‌هایی کسب کند. کلید موفقیت او هم در آن است که گروه یا شخصی را متهم اتفاقات معرفی نمی‌کند بلکه طرفین را به مدارا ضمن پذیرش شروطی دعوت می‌کند و به همین دلیل است که وقتی قرار است شخصی برای انجام گفت‌وگو در موضوعات حساس انتخاب شود نگاه‌ها به سمت او می‌رود. مانند انتخابات 96 که غلامرضا حیدری عضو فراکسیون امید مجلس درباره آن گفته‌ بود: «با توجه به بحث‌هایی که در مورد آقای روحانی پیش آمده بود قرار شد گزینه آلترناتیوی وجود داشته باشد که آن فرد آقای جهانگیری بود.» که این امر اعتماد جریان اصلاحات و اعتدال را به جهانگیری نشان می‌دهد. از سوی دیگر باهنر که لیدر بخشی از جریان اصولگرایی است چندی پیش اذعان داشت: «آقای جهانگیری در انتخابات 96 خوش درخشید». پس جهانگیری چهره خوبی هم در جریان اصولگرایی دارد. باید به این نکته تاکید داشت که جهانگیری مورد وثوق مقام معظم رهبری هم هست. چنان‌که در روزهای آخر سال 95 جهانگیری به دیدار مقام معظم رهبری رفت و درباره اظهار تمایل اصلاح‌طلبان با مقام معظم رهبری و پاسخ ایشان اظهار داشت: «گفتند که از طرف ما که اصلا قطع رابطه‌ای نبوده و ما مشکلی نداریم حال اگر تمایل دارید که ارتباطی از سوی دوستان باشد، خود شما (بنده) باشید.»
رایزنی‌های موثر
بنابراین جهانگیری شخصیت مورد وثوق حاکمیت، اصلاح‌طلبان و اصولگرایان و بهترین گزینه برای در دست گرفتن پرچم گفت‌وگو با هدف رفع اختلافات در کشور است. به‌نظر می‌رسد او پروسه‌ای را در همین راستا آغاز کرده که نشانه‌های آن مشخص است از جمله اظهارات محمدرضا باهنر مبنی بر اینکه «در مورد آقای جهانگیری و برنامه ایشان برای حضور در انتخابات 1400، تحلیل و خبری ندارم اما می‌دانم با توجه به حضور معاونان اقتصادی و دستیاران و مشاوران رئیس‌جمهور اختیارات آقای جهانگیری عملا کم شده است.» از سوی دیگر هم خبر رسید که احتمالا درباره رابط میان اصلاح‌طلبان و رهبری تغییراتی حاصل خواهد شد که اینها نشانه‌هایی برای عیان شدن مسئولیت جدید اسحاق جهانگیری است. جهانگیری در برخی اوقات نماینده اصلاح‌طلبان در رایزنی‌هاست مانند موضوع حصر که برخی او را نماینده جریان اصلاحات برای رایزنی در این بازه معرفی می‌کنند. از جانب همین رایزنی‌ها جهانگیری خبر داد خواسته‌های کروبی محقق شد و در نیمه بهمن هم برخی محدودیت‌های دیگر هم کنار گذاشته شد.
تاکید چندباره بر گفت‌وگو


پروژه بعدی جهانگیری آغاز گفت‌وگو در کشور است چنان‌که در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بیان کرد: «نمی‌توان هیچ‌کس و جریانی را که با نظام بوده‌اند حذف کرد، دوران حذف سپری شده و باید با یکدیگر گفت‌وگو کنیم، گفت‌وگو بین جریان‌های سیاسی و گفت‌وگوی ملی بین اقوام.» 7 بهمن هم اسحاق جهانگیری اظهار داشت: «باید بین گروه‌ها و اقشار مختلف ملت و دولت و نخبگان گفت‌وگوی ملی آغاز شود و کتابخانه ملی مکان خوبی برای شکل‌گیری این گفت‌وگوهاست اما متاسفانه گفت‌وگو از دستور کار ما حذف شده و به تعارض روی آورده‌ایم که فشار سنگینی را به جامعه وارد می‌کند.» معاون اول رئیس‌جمهوری با بیان اینکه امروز کشور ما با ابرچالش‌های زیادی مواجه است، تصریح کرد: ما در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی چه داخلی چه بین‌المللی چالش داریم ولی در کنار این چالش‌ها، فرصت‌های خوبی هم وجود دارد، چرا که کشور ما غنی‌ترین کشور در زمینه منابع طبیعی است و از نظر موقعیت استراتژیک جایگاه خوبی داریم و نیروی انسانی فعال هم در اختیارمان است که با اینها می‌توانیم بر چالش‌ها غلبه کنیم ولی پیش از آن باید به فکر ترمیم سرمایه اجتماعی باشیم. وی با تاکید بر اینکه ترمیم سرمایه اجتماعی برای ما مساله‌ای حیاتی است، گفت: باید بین گروه‌ها و اقشار مختلف ملت و دولت و نخبگان گفت‌وگوی ملی آغاز شود و کتابخانه ملی مکان خوبی برای شکل‌گیری این گفت‌وگوهاست اما متاسفانه گفت‌وگو از دستور کار ما حذف شده و به تعارض روی آورده‌ایم که فشار سنگینی به جامعه وارد می‌کند. جهانگیری در پایان با اشاره به اینکه ما به خودمان هم این نقد را وارد می‌کنیم که به‌عنوان دولت، گفت‌وگویی با اصولگرایان، اصلاح‌طلبان و نخبگان نداریم و باید خلأ گفت‌وگو را پر کنیم، گفت: «عبور از چالش‌ها ممکن است و اصلاحات اقتصادی و سیاسی که باید اتفاق بیفتد در همین چارچوب موجود ممکن می‌شود ولی به‌عنوان پیش‌نیاز، باید سرمایه اجتماعی را ترمیم کنیم و باب گفت‌وگو را باز کنیم که مطمئنم این امر با همدلی و همراهی نخبگان کشور ممکن می‌شود.»
در نهایت...
جهانگیری به سبب شخصیتی که از خود بروز داده کمتر از سایر سیاسیونی که به‌دنبال به سرانجام رساندن پرونده گفت‌وگو بودند مورد هجمه قرار می‌گیرد چرا که مورد وثوق همه جریانات سیاسی است و جامعه هم به او اطمینان دارد. از سوی دیگر نباید فراموش شود جهانگیری در برهه‌های حساس توانست رایزنی‌های خوبی برای بازگشت آرامش به کشور انجام دهد و به‌نظر می‌رسد اکنون که ذهن و توان خود را معطوف به آغاز گفت‌وگو در کشور کرده است بتواند موفقیت‌هایی کسب کند. نکته قابل توحه آن است که اسحاق جهانگیری هیچ‌گاه در قبال تلاش‌هایی که به آرامش جامعه منجر شد طلب پاداش و تقدیر نکرد که همین موضوع بر محبوبیت او افزوده است.