چنارهای اصفهانی جای چنارهای تهرانی

شرق: محمدعلی نجفی، شهردار تهران، به اندک باقی‌مانده چنارهای 80ساله خیابان ولیعصر که به گفته او بخشی از آنها دچار بیماری سرطان رنگی شده‌اند، وعده تازه‌ای داده است؛ او می‌گوید تلاش می‌کند در دو سال آینده تعداد این درختان را به همان 18‌هزار اصله درختی که ابتدا در این خیابان 17کیلومتری کاشته شده بودند، برگرداند. در اولین گام نیز طبق گفته شهردار تهران 750 اصله درخت 10 تا 15ساله چنار از اصفهان آورده شده و قرار است در این خیابان جایگزین چنارهای خشک و ازبین‌رفته تهرانی شوند. 
این اولین‌بار نیست که مدیران شهری وعده احیای چنارهای این خیابان ثبت‌ملی‌شده و پرخاطره تهران را می‌دهند؛ اما این تصمیم تا چه حد اجر اشدنی‌ است؟ 
در طرحی که شهرداری تهران چند روز قبل در مراسمی مفصل اعلام کرد، از شروع پروژه‌ای برای ساماندهی و احیای درختان ولیعصر خبر داده شد؛ اما درباره جزئیات این طرح و اینکه قرار است برای این درختان و عوارض محیطی‌ای که آنها را تهدید می‌کند، چه کرد، صحبتی نشده است. محمدعلی نجفی با اعلام اینکه امروز در خیابان ولیعصر 16 ‌هزار چنار وجود دارد که در چند سال گذشته بر اثر برخی ندانم‌کاری‌ها به نوعی قارچ به نام سرطان رنگی مبتلا شده‌اند، گفت: پیاده‌راه‌‌سازی در خیابان ولیعصر موجب شد نفوذ آب به ریشه این درختان محدود شود و در کنار آن، مسئله تعرض برخی ساختمان‌ها به پیاده‌راه ولیعصر نیز باعث آسیب به این درختان شد. شهردار تهران همچنین گفت: متأسفانه ۷۵۰ درخت قدیمی بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته، دچار سرطان رنگی شده‌اند. متأسفانه این سرطان چاره‌ای جز جایگزینی درخت برای ما باقی نگذاشته است؛ بنابراین مجبور شدیم ۷۵۰ درخت میدان ولیعصر را جایگزین کنیم. این درختان از دو، سه سال گذشته دچار آسیب شده‌اند که بر اساس جدیدترین مطالعات علمی، امکان نجات ندارند و صرفا باید جایگزین شوند؛ اما چون نمی‌خواستیم به‌جای این درختان قدیمی نهال بکاریم، تصمیم گرفتیم درخت‌هایی از اصفهان خریداری و وارد کنیم. شهردار تهران همچنین با اشاره به سخت‌گیری‌ها در آسیب‌رسانی به درختان گفت: تمام تلاش ما این است که در حدود دو سال، بتوانیم عدد درختان را به همان ۱۸ ‌هزار اصله برسانیم. 
خوش‌بین نیستم
حسین آخانی استاد گیاه‌شناسی دانشگاه تهران در رابطه با وضعیت درختان چنار خیابان ولیعصر و همچنین اقداماتی که شهرداری تهران وعده انجام آنها را داده است در گفت‌وگو با شرق این‌طور توضیح داد «نه‌تنها درختان ولیعصر بلکه اکثر درختان تهران به دلیل اینکه شرایط زیست طبیعیشان به هم خورده است و از امکان تنفس عادی ریشه محروم شده‌اند مستعد انواع بیماری‌ها هستند. شرایط این درختان درست مثل بدن ضعیف یک انسانی که از نور و تغذیه و فضای مناسب برخوردار نیست که طبیعتا هر مرضی او را تهدید می‌کند، است. درختان چنار خیابان ولیعصر هم فاقد فضای خاکی اطراف تنه هستند، این در حالی است که درختان ریشه‌های گسترده‌ای دارند و ریشه هم زنده است و برای بقا احتیاج به تنفس دارند و داخل خاک هم باکتری‌ها و قارچ‌هایی هست که به سالم‌سازی محیط ریشه کمک می‌کنند، اما وقتی اطراف این درختان بتون‌ریزی و در کنار اینها پی‌کنی و ساخت‌ سازه انجام می‌شود، اطراف درخت فضایی ایجاد می‌شود که در توان تحمل درخت نیست، به اینها باید انواع دیگر آلودگی‌ها مثل آلاینده‌هایی که از اگزوز خودروها بیرون می‌آید و روی برگ و ساقه و تنه درخت می‌نشیند و هم جلوی انجام فعالیت‌های حیاتی درخت را می‌گیرد و هم با آبیاری به خاک نفوذ می‌کند و از طریق خاک با  ریشه جذب درخت می‌شود، را نیز اضافه کرد. همچنین بلندمرتبه‌سازی جلوی رسیدن نور به این درختان را گرفته است. با همه این تفاسیر، من به جایگزینی درختان این خیابان خیلی خوش‌بین نیستم و معتقدم بهتر است قبل از این کارها عملیات بهسازی فضای رشد این درختان را فراهم کرد، بلوار طبیعی درست شود و فضای طبیعی ایجاد کرد که خاک با فضای آزاد و هوا در تماس باشد و نزولات آسمانی را مستقیما دریافت کند». دراین‌حال محمد حقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران در دوره چهارم نیز در گفت‌وگویی با «شرق» دراین‌باره می‌گوید در این سال‌ها بارها تصمیماتی مقطعی برای این مسیر تاریخی و گردشگری و درختانش در نظر گرفته شده و بسیاری از آنها در عمل با آنچه  در طرح پیشنهاد شده بودند، متفاوت بودند. او می‌گوید تهدیدها بر‌ای درختان ولیعصر یکی، دو مورد نیست و  این راسته طبیعی و تاریخی هر روز در معرض انواع تهدید شهری است. او افزود: بسیاری از درختان این مسیر ممکن است دچار بیماری‌های مختلفی در اثر آلودگی یا عدم رسیدگی به‌موقع شوند، اما این درختان هنوز امید به زندگی دارند و نمی‌توان به همین دلیل آنها را با قدمت و سن بالا قطع و حذف کرد و جایشان نهال کاشت. کاشت نهال در فضاهای خالی این خیابان و فضاهایی که قبلا درختان خشک بوده‌اند، امکان‌پذیر است.