نبود سند بر جام دنيا را ناامن‌تر خواهد كرد

زمانی تا اردیبهشت 1397 و تصمیم نهایی دولت آمریکا که شايد خروج از برجام خواهد بود، نمانده و از همین حالا بسیاری از ناظران، کارشناسان و سیاستمداران جهان درباره فروپاشی و نابودی توافق هسته ای، هشدار می دهند.
در تازه ترین موضع گیری ها، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی با صراحت تمام به آمریکا هشدار داده که از بین رفتن سند برجام، دنیا را ناامن تر از گذشته خواهد کرد و این خبر خوبی برای مردم جهان نخواهد بود.
یوکیو آمانو که سازمان تحت امر او از آغاز شکل گیری برجام، بارها و بارها، پایبندی ایران به برجام را تایید کرده، حالا به پشتیبانی از طرف ایرانی و اروپایی، مرد تازه کار و کارنابلد کاخ سفید را بر حذر داشته که اگر دست از پا خطر کند و سر لج و لجبازی از توافق هسته‌ای خارج شود، آن وقت تمام مسئولیت آن پای ایالات متحده آمريكا خواهد بود.
اینکه شخص اول عالی ترین نهاد اتمی دنیا، این‌گونه پشت برجام در می آید، نشان می دهد که این سند مهم چقدر به نفع صلح و آرامش در سراسر جهان است. البته از منظر دیگر، گویا برای آژانس روشن شده که دونالد ترامپ، خیال ماندن در برجام را ندارد و برای گرفتن انتقام از دمکرات ها و شخص باراک اوباما، زیر قول و قرارهای قبلی خواهد زد.


به هر حال، این موفقیت بزرگی برای ایران محسوب می شود که در روزگار عقلانیت و تدبیر، اصلی ترین سازمان هسته ای جهان، خیلی مبرهن و قاطعانه از پایبندی ایران دفاع می کند و درباره خروج آمریکا از برجام، هشدار می دهد. حالا باید منتظر ماند و دید که در هفته های آینده آیا اروپایی ها می توانند ترامپ را سر عقل بیاورند یا اینکه میلیاردر نیویورکی، به بازی کودکانه خود ادامه خواهد داد.
بیانیه آمانو در نشست فصلی آژانس
مديرکل آژانس بين المللي انرژي اتمي در نشست فصلي شوراي حکام آژانس که از دیروز، دوشنبه در مقر آژانس در وين آغاز به کار کرد در حضور نمایندگان و سفرای کشورهای عضو این طور صحبت کرد: «آژانس بيش از دو سال است که نظارت و راستي آزمايي اجراي تعهدات مرتبط هسته اي ايران تحت برجام را انجام مي دهد. برجام، منعکس کننده يک دستاورد مهم براي راستي آزمايي است. تا به امروز، من مي توانم اعلام کنم که ايران در حال اجراي تعهدات هسته اي خود است. ضروري است که ايران به اجراي کامل اين تعهدات ادامه دهد. اگر برجام شکست بخورد، اين يک ضايعه بزرگ براي راستي آزمايي هسته اي و براي چندجانبه گرايي، خواهد بود».یوکیا آمانو در ادامه سخنان خود با تایید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران تا به امروز به تعهدات خود پایبند بوده ،تصریح کرد «در ارتباط با مفاد توافق از نظر فنی هیچ مورد تخلفی تاکنون توسط بازرسان آژانس گزارش نشده است».
آمانو دیروز در بخش پایانی صحبت های خودگفت: آژانس به راستی‌آزمایی عدم انحراف مواد اعلام شده تحت توافقنامه پادمان ادامه می دهد. ما به همه سایت ها و اماکنی که نیازمند بازید بوده است، دسترسی داشته ایم. ارزیابی در مورد فقدان مواد و فعالیت‌های هسته ای اعلام نشده در ایران ادامه دارد.
ترامپ چه خواهد کرد؟
همان طور که می دانید، رییس جمهوری آمریکا طي کارزار انتخاباتی خود تهدید کرده بود که توافق هسته ای ایران را باوجود مخالفت متحدان آمریکا پاره خواهد کرد اما پس از به قدرت رسیدن با اعلام اینکه اشکالات زیادی بر این توافق وارد است، ماندن در آن را مشروط به انجام اصلاحات مدنظر خود کرد. مشاوران جنجالی و بدون تجربه ترامپ که تا به حال چندین نفر از آن‌ها استعفا داده اند، تاثیر بدی بر شخص رییس جمهور گذاشته‌اند. حتی برخی منابع معتبر اعلام کرده اند که ترامپ یک‌بار هم مفاد برجام را مطالعه نکرده و بنابر شنیده ها موضع گیری می کند! دولت ترامپ با بخشی از توافق هسته ای که به موجب آن پیش بینی شده تحریم ها و محدودیت های اعمال شده بر تهران در ازای انجام راستی آزمایی های لازم از سال ۲۰۲۶ برداشته شود، به شدت مشکل دارد.
واکنش اتحادیه اروپا
چندی پیش، کمیسیون اروپا اعلام کرد توافق هسته‌ای ایران کارکرد بسیار خوبی دارد و طرفین این توافق باید به تعهدات‌شان پایبند باشند. از سوی دیگر، مجلس نمایندگان آمریکاچند روز پیش، طرحی را ارائه داد تا بر اساس آن شرایط سختگیرانه‌‌تری در توافق هسته‌ای ایران و 6 قدرت بزرگ جهان لحاظ شود و چنانكه تهران این الزامات و شرایط جدید را نپذیرفت، بار دیگر تحریم‌های لغو شده علیه این کشور به اجرا گذاشته شود. بر اساس این طرح که توسط پیتر روسکام، نماینده جمهوری‌خواهان ارائه شد، توافق هسته‌ای ایران و 6 قدرت جهان «باید دست‌کم اجازه انجام بازرسی‌ها، از جمله بازرسی از تاسیسات نظامی، در هر جا و در هر زمان را بدهد».
موضع گیری روسیه
همزمان با اقدام قانون‌گذاران آمریکا برای بازنگری در توافق هسته‌ای، روسیه در سازمان ملل اعلام کرد که فروپاشی توافق هسته‌ای ایران، «پیام هشدار دهنده‌ای» به جهان است و تلاش‌ها در متقاعد سازی کره شمالی برای غیرهسته‌ای کردن این کشور را به خطر می‌اندازد.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه پیش از آغاز نشست شورای امنیت سازمان ملل گفت: «واضح است که شکست برجام به ویژه با خطای یکی از شرکت کنندگان در گروه 1+5، یک پیام هشدار دهنده برای کل معماری امنیت بین‌المللی، از جمله چشم انداز حل و فصل مشکل هسته‌ای در شبه‌جزیره کره خواهد بود».