استیضاح عجولانه، نتیجه نامطلوب

استیضاح به طور کلی به دو روش انجام می‌گیرد، به صورت شخصی و یا به صورت فراکسیونی. در استیضاح وزرا شاهد بودیم هیچکدام از 3 فراکسیون فعال مجلس در برگزاری این استیضاح‌ها نقشی نداشتند. بنابراین این استیضاح به روش شخصی صورت گرفت به این صورت که عده‌ای از نمایندگان به طور فردی نسبت به جمع‌آوری امضا جهت استیضاح وزرا اقدام کردند. مساله اینجاست که برای استیضاح یک وزیر تنها جمع‌آوری امضا کافی نیست بلکه برای استیضاح وزیر باید برنامه‌ریزی شود و مباحث را از قبل جمع‌بندی کنند و همچنین مسائل را تجزیه تحلیل کرد. در استیضاح وزرا عدم برنامه‌ریزی دقیق و انسجام موارد مطروحه به طورکامل مشخص بود. اتهام‌زنی‌های پی‌درپی و بی‌پایه و اساس به وزرا نشان دهنده ضعف نمایندگان بود. برخی از نمایندگان عجولانه امضاهایی را برای استیضاح وزرا جمع‌آوری کردند بدون آنکه محورهای مورد بحث را مشخص کنند. برخی از محورهایی را که تعیین نموده بودند در صحبت‌های خود مطرح نکردند و بارها مباحث مطروحه در جلسه استیضاح را به حاشیه کشاندند. بنابراین وقتی جلسات استیضاح مورد بررسی قرار دهیم مشخص نیست نمایندگان پیگیر استیضاح، چه مساله‌ای را می‌خواستند بررسی کنند و به دنبال چه دستاوردی بودند. در فراکسیون امید این مساله تدوین شده است که اگر نماینده‌ای قصد تحقیق و تفحص دارد و یا مقدمات استیضاح وزیری را فراهم سازد ابتدا باید آن را در فراکسیون مطرح کند و با استناد به خرد جمعی و همچنین نظر شورای مرکزی و هیات رئیسه مجمع مسائل و مباحث مورد بررسی و جمع‌بندی قرارگیرد و آن زمان اگر همه اعضا فراکسیون به نتیجه قطعی رسیدند آن زمان بحث استیضاح از طریق فراکسیون مطرح گردد. اما استیضاحی که انجام شد به هیچ وجه در این چارچوب تنظیم نشده بود و هیچکدام فرایند آئین‌نامه داخلی فراکسیون را طی نکرده بود. برهمین اساس وقتی اهداف اصلی یک جلسه استیضاح مشخص نباشد به طور قطع نتیجه مطلوبی هم در برنخواهد داشت. مدتی نزدیک به 6 ماه عده‌ای تلاش داشتند تا وزیرکشاورزی را استیضاح کنند و اکنون با صرف انرژی و سرمایه زیاد برای دولت و مجلس شاهد این حقیقت هستیم که تمام تلاش‌ها نتیجه‌ای نداشته است جز لطمه خوردن به آرای وزیران و هویدا کردن ضعف نمایندگان مجلس. شاید برخی بر این اعتقاد باشند که حرکت برخی نمایندگان در استیضاح وزیران دولت آقای روحانی رفتاری سیاسی در جهت ضربه زدن به اصلاحات بوده است اما باید اعتراف کرد که ای‌کاش این یک حرکت سیاسی بود و یک حرکت منسجم سیاسی صورت گرفته بود. استیضاح از اختیارات نماینده محسوب می‌شود و نمی‌توان نمایندگان را بابت استفاده از حقوق قانونی خود سرزنش کرد اما ای‌کاش نمایندگان از این اختیارات خود استفاده پخته‌تری می‌کردند و در تهیه مباحثی که قصد پرداختن به آن را دارند با دقت نظر بیشتری عمل کنند تا ضمن حفظ اقتدار مجلس به عنوان ناظر بر اجرای قوانین و مدافع حقوق ملت، به جایگاه دولت و وزرا لطمه وارد نگردد. متاسفانه روند استیضاح وزرا یک روند نامنظم و بدون برنامه مشخص بود که جایگاه نمایندگان ملت را تضعیف کرد بدون آنکه هدف مشخص و دقیقی را پیگیری کند. به هر حال بعد از تمام این ماجراها اکنون مجلس به این وزرا رای داده است و امیدواریم که با تمام قدرت نسبت به اصلاح ضعف‌هایی که در این وزارتخانه‌ها وجود دارد اقدام کنند و با تمام وجود در خدمت کشور و ملت شریف ایران باشند.
* نماینده مجلس دهم