کمیته قانون اساسی تشکیل شود

گروه سیاسی- جنگ و بحران سوریه که با جنگ داخلی آغاز و با دخالت بیگانگان و حضور تروریسم تکفیری پیچیده شد، از موضوعات مهم و چالش‌برانگیز موجود در منطقه و جهان است‌. شدت این مساله باعث شده که علاوه بر دولت و معارضان سوری، کشورهای ایران، ترکیه و روسیه با هدف همکاری‌های سه جانبه برای حل این بحران و پایان دادن به مناقشات این کشور سلسله نشست‌ها و مذاکراتی را برگزار کنند‌. از این رو دومین اجلاس سه‌جانبه روسای‌جمهور ایران، روسیه و ترکیه با محوریت موضوع سوریه دیروز در کاخ ریاست جمهوری ترکیه برگزار شد‌. حفظ تمامیت ارضی سوریه، حفاظت از مناطق عاری از تنش ایجاد شده در پایان روند مذاکرات آستانه، گام‌های لازم برای حل سیاسی مساله و مبارزه با تروریسم از موضوعات اصلی دستورکار این نشست بود‌. روسای‌جمهور ایران، روسیه و ترکیه پیش از این اول آذرماه سال 96 در شهر سوچی روسیه نیز نشستی پیرامون سوریه برگزار و بیانیه مشترکی را در این راستا منتشر کرده‌اند‌. بحران سوریه به جهت حضور نیروهای نظامی ترکیه در عفرین پیچیده‌تر شده؛ اما نشست آنکارا از آنجا که بدون حضور گروه‌های فرامنطقه‌ای برگزار شد، قابل اهمیت است چراکه با توجه به دستاورد نشست‌های پیشین و همچنین فروپاشی داعش در منطقه، همکاری‌های سه‌جانبه کشورهای ضامن، می‌تواند تسهیل‌کننده روند ایجاد صلح و ثبات و کاهش تنش و خشونت در بحران سوریه باشد‌.
نهایتا این نشست سه‌جانبه، با بررسی مسایل آینده در شمال سوریه با مذاکرات روسای جمهور برگزار شد‌.
رییس‌جمهور ایران در این نشست با سخنانی روند مذاکرات آستانه و نقش ایران، ترکیه و روسیه در حل بحران سوریه را کلیدی و حائز اهمیت برشمرد و تاکید کرد که تلاش واقعی برای پایان بحران سوریه و ایجاد بسترهای لازم برای بازسازی این کشور و فراهم کردن زمینه‌های بازگشت آوارگان به محل زندگی خود باید مورد اهتمام سه کشور و جامعه جهانی قرار گیرد‌. روحانی گفت: بخشی از فشارهای وارده بر مردم سوریه، نتیجه عملکرد دول زیاده‌ خواه غربی به ویژه آمریکاست‌. به نحوی که با کمال تاسف باید گفت جان، مال، ناموس و همه هستی شهروندان سوری، از نظر این دولت‌ها، وجه‌ المعامله‌ای است که فقط زمانی ارزش دارد که منافع آنها در خطر قرار گرفته باشد‌. لذا دولت آمریکا باید به این سوال پاسخ دهد که هزاران کیلومتر دور از سرزمین خود در سوریه چه می‌کند و نظامیان آمریکا به دعوت چه کسانی در سوریه حضور دارند؟ حضور غیر قانونی و مداخله نظامی آمریکا در سوریه به منظور افزایش تنش و نهایتا تجزیه این کشور است‌. مردم سوریه که از جنگ با تروریست‌ها سربلند بیرون آمده اند، به هیچ وجه اجازه نمی دهند که قدرت‌های خارجی در پی تجزیه کشورشان باشند و قاطعانه با این امر مبارزه خواهند کرد‌.
روحانی ادامه داد: بحران سوریه راه حل نظامی یا تحمیل شده از خارج ندارد و آینده سوریه تنها از طریق انتخاب دموکراتیک مردم سوریه رقم خواهد خورد‌. جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران بر غیرقابل قبول بودن راه‌حل نظامی برای بحران سوریه تاکید کرده و طرحی چهار ماده‌ای را بر همین اساس ارائه داد‌. کنگره گفت‌وگوی ملی سوریه، زمینه مناسبی را برای آغاز فرآیند حل و فصل مسالمت‌آمیز بحران سوریه فراهم آورده است‌. گفت‌وگوهای سوری- سوری باید تا رسیدن به یک راه‌حل مرضی الطرفین از جمله انجام اصلاحات لازم در قانون اساسی و برگزاری انتخابات آزاد و سالم ادامه یابد‌. دخالت بیگانگان در تعیین نوع و شکل حکومت سوریه تنها تداوم بحران را به دنبال دارد‌.


رییس‌جمهور کشورمان گفت: وضعیت انسانی در سراسر سوریه اسفناک بوده و جامعه بین‌الملل موظف است نسبت به ارائه کمک‌های انسانی به همه نقاط سوریه تلاش کند‌. در این زمینه بدون نقض حاکمیت ملی سوریه، ‌باید اطمینان حاصل شود که این کمک‌ها به طور سریع و ایمن به تمام نقاطی که نیازمند هستند ارسال شود‌. شهروندان بی‌گناه سوری، چه در غوطه باشند چه در عفرین یا در فوعا و کفریا باید مورد حمایت جهانی قرار گیرند‌. در عین حال تلاش واقعی برای پایان بحران سوریه و ایجاد بسترهای لازم برای بازسازی این کشور و فراهم کردن زمینه‌های بازگشت آوارگان به محل زندگی خود ‌باید مورد اهتمام ما و جامعه جهانی قرار گیرد‌. جمهوری اسلامی ایران آماده حضور موثر در بازسازی سوریه است‌.
روحانی تصریح کرد: حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و وحدت و استقلال سوریه باید در همه شرایط محترم شمرده شود‌. حضور نیروهای بیگانه در سوریه بدون موافقت دولت آن کشور غیرقانونی بوده و باید متوقف و پایان داده شود‌. چشمداشت بیگانگان به سرزمین سوریه و تلاش برای تجزیه آن کشور تحت هیچ شرایطی پذیرفته نیست و صلح و ثبات در سوریه را به مخاطره خواهد انداخت‌.
رییس‌جمهور ایران تاکید کرد : ضروری است مبارزه با تروریسم در سوریه تا ریشه کن شدن همه گروه‌های تروریستی، ادامه یابد‌. کشورهایی که هنوز دل در گرو پیروزی تروریست‌ها در سوریه دارند باید به خود آیند و با قطع کمک به آنها بیش از این خود را در مقابل مردم سوریه قرار ندهند‌.
فرمت آستانه، تنها ابتکار موثر در برقراری ثبات در سوریه
نهایتا روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در بیانیه‌ای مشترک، با اشاره به اینکه فرمت آستانه، تنها ابتکار بین‌المللی موثری بوده است که به کاهش خشونت در سراسر سوریه کمک کرده و در برقراری صلح و ثبات در سوریه نقش داشته است، بر عزم خود مبنی بر ادامه همکاری فعال درباره سوریه تاکید کردند‌. این بیانیه مشترک در پایان اجلاس آنکارا، به امضای حسن روحانی، ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان رسیده است‌.
روسای جمهور سه کشور رضایت خود را از نتایج نخستین سال نشست‌های آستانه که از ژانویه ۲۰۱۷ برگزار شد ابراز داشتند و تاکید کردند که فرمت آستانه تنها ابتکار بین‌المللی موثری بوده است که به کاهش خشونت در سراسر سوریه کمک کرده و در برقراری صلح و ثبات در سوریه نقش داشته و به منظور یافتن راه‌حل سیاسی پایدار برای مناقشه سوریه به فرآیند ژنو شتاب داده است‌.
روسای جمهور همچنین بر عزم خود مبنی بر ادامه همکاری فعال خود درباره سوریه به منظور دستیابی به آتش‌بس پایدار میان طرف‌های درگیر و پیشبرد فرآیند سیاسی طبق آنچه در قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل ترسیم شده است تاکید کردند‌. روسای جمهور سه کشور بر پایبندی مستمر و قوی خود به حاکمیت، استقلال، وحدت، تمامیت ارضی و ماهیت غیرقومی سوریه تاکید ورزیدند‌. آنها تاکید کردند که هیچ اقدامی صرف‌‌‌نظر از اینکه چه کسی آن را انجام دهد، نباید ناقض این اصولی باشد که به تایید قطعنامه‌های مربوط به سازمان ملل و نیز خواست نمایندگان همه بخش‌های جامعه سوری رسیده است‌. آنها همه تلاش‌ها برای ایجاد واقعیت‌های جدید در عرصه میدانی به بهانه مبارزه با تروریسم را رد کرده، عزم خود را مبنی بر ایستادگی در برابر مقاصد جدایی‌طلبانه که به دنبال تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و امنیت ملی کشورهای همسایه است ابراز داشتند‌. این سه کشور باور خود را ابراز داشتند که «کنگره گفت‌وگوی ملی سوریه»، که در تاریخ ۳۰ ژانویه ۲۰۱۸ در سوچی برگزار شد، نقطه عطف مهمی در فراهم کردن زمینه برای فرآیند سیاسی به شمار می‌آید؛ بر پایبندی خود به پیگیری نتایج این کنگره، که منعکس‌کننده اراده نمایندگان همه بخش‌های جامعه سوری است، به‌ویژه توافق بر سر تشکیل یک کمیته قانون اساسی مورد حمایت دبیرکل سازمان ملل و جامعه بین‌الملل، تصریح کردند‌. آنها پشتیبانی خود را از تسهیل آغاز کارِ هر چه سریع‌ترِ این کمیته در ژنو با کمک فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه و با هماهنگی سه کشور ضامن تکرار کردند.
نمایندگان این سه کشور از نمایندگان دولت جمهوری عربی سوریه و معارضه متعهد به حاکمیت، استقلال، وحدت، تمامیت ارضی و ماهیت غیرقومی سوریه و از جامعه بین‌الملل خواستند از نتایج کنگره گفت‌وگوی ملی سوریه حمایت کنند؛ روسای‌جمهور بر این باور خود تصریح کردند که مناقشه سوریه هیچ راه‌حل نظامی‌ای نداشته، تنها از راه یک فرآیند سیاسی همراه با مذاکره می‌توان به آن پایان داد‌. همچنین بر ضرورت کمک به سوری‌ها برای بازگرداندن وحدت کشورشان و دستیابی به راه‌حلی سیاسی برای مناقشه کنونی از طریق فرآیندی فراگیر، آزاد، عادلانه و شفاف با مدیریت و راهبری سوری‌ و مبتنی بر اراده آزاد مردم سوریه که منجر به قانون اساسی برخوردار از پشتیبانی مردم سوریه و انتخابات آزاد و عادلانه با مشارکت همه سوری‌های واجد شرایط و تحت نظارت درست سازمان ملل باشد تاکید ورزیدند‌. روسای جمهور سه کشور بر عزم خود مبنی بر ادامه همکاری برای نابودی نهایی داعش، جبهه‌النصره و همه دیگر افراد، گروه‌ها، تشکل‌ها و موجودیت‌های وابسته به القاعده یا داعش در سوریه که از سوی شورای امنیت سازمان ملل شناسایی شده‌اند تصریح کردند و بر موفقیت تلاش‌های جمعی خود در راستای مبارزه با تروریسم بین‌الملل تاکید ورزیدند؛ آنها تاکید کردند که در مبارزه با تروریسم، تمایز میان گروه‌های تروریستی مذکور و گروه‌های معارض مسلحی که به رژیم آتش‌بس پیوسته بوده‌اند یا خواهند پیوست از لحاظ جلوگیری از تلفات غیرنظامی حائز بیشترین اهمیت است‌. نمایندگان ایران‌، ترکیه و روسیه بر عزم مشترک خود مبنی بر تسریع تلاش‌های خود به منظور تضمین آرامش در عرصه میدانی و محافظت از غیرنظامیان در مناطق کاهش تنش و تسهیل دسترسی سریع، ایمن و نامحدود به این نواحی تاکید کردند؛ همچنین تاکید ورزیدند که طبق مفاد توافقنامه مورخ ۴ می‌۲۰۱۷ ایجاد مناطق کاهش تنش موقتی است‌. روسای جمهور از جامعه بین‌الملل، به‌ویژه سازمان ملل و سازمان‌های بشردوستانه آن، خواستند از طریق ارسال کمک‌های بشردوستانه بیشتر، تسهیل مین‌زدایی بشردوستانه، احیای امکانات زیرساختی بنیادی، از جمله امکانات اقتصادی و اجتماعی و حفظ میراث تاریخی، کمک‌های خود به سوریه را افزایش دهد‌. لازم به ذکر است‌ روسای جمهور سه کشور تصمیم گرفتند نشست بعدی خود را در جمهوری اسلامی ایران و به دعوت رییس‌جمهور ایران، حسن روحانی، برگزار کنند‌.
دیدار روحانی با اردوغان
اما رییس‌جمهور کشورمان در حاشیه نشست آستانه با رییس‌جمهور ترکیه دیدار کرد‌. حسن روحانی در دیدار با رجب طیب اردوغان، با تقدیر از میزبانی شایسته اجلاس سران ایران، روسیه و ترکیه، این نشست را بسیار حائز اهمیت دانست و گفت: روند مذاکرات آستانه و تلاش سه کشور منجر به بیشترین موفقیت‌‌‌‌ها برای مبارزه با تروریست‌‌‌‌ها در سوریه شد و باید این تلاش‌ها تا زمانی که مردم سوریه بتوانند با آرامش در کشورشان زندگی کنند ادامه داشته باشد‌.
رییس‌‌‌جمهور افزود: توسعه و تقویت همکاری‌های منطقه‌‌‌‌ای ایران و ترکیه در زمینه‌‌‌های مختلف از جمله گسترش امنیت، آرامش و ثبات در کشورهای منطقه به ویژه یمن، حفظ تمامیت ارضی کشورها و جلوگیری از تغییر مرزهای جغرافیایی، مقابله با دخالت‌های فرامنطقه‌‌‌‌‌‌ای در امور داخلی کشورهای منطقه و مبارزه همه‌‌‌‌جانبه با تروریسم بسیار مهم و تاثیرگذار خواهد بود‌. روحانی با اشاره به ضرورت تلاش مشترک همه کشورهای اسلامی منطقه به ویژه ایران و ترکیه در راستای حل و فصل موضوع فلسطین اظهار داشت: مردم مظلوم فلسطین حق دارند اعلام کنند که ‌‌‌ می‌خواهند به سرزمین خود بازگردند، اما توسط رژیم صهیونیستی به خاک و خون کشیده می‌‌‌شوند‌. رییس‌‌‌جمهور ادامه داد: ایران و ترکیه باید مناسبات و همکاری‌‌‌‌‌‌های خود را در بخش‌‌‌های مختلف از جمله همکاری‌‌‌های مرزی، مبارزه با جرائم سازمان‌‌‌یافته، محیط زیست، گردشگری، مبارزه با مواد مخدر و همکاری‌‌‌های گمرکی و ترانزیت و روابط بانکی، انرژی و استفاده از پول ملی در مناسبات تجاری بیش از پیش ارتقا داده و در کمیسیون مشترک روابط راهبردی دو کشور در این راستا تلاش کنند‌. روحانی با اشاره به اینکه توسعه روابط بانکی موجب رونق در مناسبات و همکاری‌‌‌های تجاری و اقتصادی تهران - آنکارا خواهد شد، تصریح کرد: توسعه روابط با ترکیه به عنوان کشور دوست، همسایه و مسلمان برای ایران حائز اهمیت است‌. رییس‌‌جمهور افزود: امروز فرصت‌‌‌ها و ظرفیت‌‌‌‌های گسترده سرمایه‌‌‌گذاری در ایران فراهم است که فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران ترکیه هم می‌‌‌توانند در آن حضور داشته و فعالیت کنند‌.
رجب طیب‌اردوغان، رییس‌‌‌جمهور ترکیه نیز در این دیدار با تقدیر از حضور ایران در اجلاس آنکارا خاطرنشان کرد: اهتمام و تلاش ایران در برگزاری هرچه بهتر این اجلاس نشان‌دهنده علاقه و جدیت دو کشور در توسعه همکاری‌های منطقه‌ای است‌. وی با اشاره به ضرورت تلاش در راستای توسعه همه‌‌جانبه مناسبات و همکاری‌های ایران و ترکیه در بخش‌های مختلف، ابراز داشت: شورای عالی همکاری‌های راهبردی ایران و ترکیه به زودی در ترکیه برگزار خواهد شد‌. رییس‌‌‌جمهور ترکیه همکاری و رایزنی‌های ایران و ترکیه در زمینه حل و فصل مسایل منطقه‌‌‌ای به ویژه مبارزه با تروریسم و گروه‌های تروریستی را سازنده و مثبت عنوان کرد و خواستار توسعه و تقویت روابط فیمابین در این راستا شد‌. اردوغان با بیان اینکه استفاده از پول ملی در مبادلات تجاری در توسعه روابط اقتصادی و تجاری تهران - آنکارا تاثیر بسزایی دارد، عننوان کرد: در آینده‌‌‌ای نزدیک هیات عالی‌‌رتبه از مقامات ترکیه برای انعقاد موافقتنامه تجارت ترجیحی میان ایران و ترکیه به تهران سفر خواهند کرد‌.