آزمون اصلاح طلبان در «بهشت»

شهروند| روز از نو، روزی از نو؛ ماجرایی که از نخستین روزهای خرداد ۹۶ و پس از تصاحب تمام کرسی‌های شورای شهر پایتخت به دست «لیست امید» آغاز شد و سرانجام نجفی ۶۶ساله را کلید‌دار بهشت کرد، یک‌بار دیگر و پس از موافقت با استعفای نجفی تکرار خواهد شد، اما این بار با دقت بیشتر و احتمالا حواشی گسترده‌تر. منتقدان شورای امید معتقدند برخلاف ظاهر ماجرا، شورای کنونی پایتخت یکدست نیست و 6 جریان مختلف در آن قدرت‌نمایی می‌کنند، اما در سمت دیگر، نهایت تلاش پارلمان شهری نشان دادن یک هماهنگی کم‌نظیر است. آنها پیش از هر جلسه مهم؛ مانند دو جلسه‌ سال ۹۷ که به استعفای نجفی اختصاص داشت، نشست هم‌اندیشی برگزار می‌کنند و پس از این جلسه مشورتی، به صحن علنی وارد می‌شوند، ولی با همین هماهنگی می‌توان نشانه‌هایی از اختلاف‌نظرهای جدی را در پارلمان شهری پایتخت مشاهده کرد. شورانشینان این اختلاف‌نظر را نشان پویایی خود می‌دانند، اما اصولگرایان آن را شاخصی برای تایید ادعا خود یعنی «جنگ داخلی قدرت بین اصلاح‌طلبان» قلمداد می‌کنند. حالا که بار دیگر این فهرست ۲۱نفره باید قبای شهرداری تهران را برای قامت فرد تازه‌ای بدوزند، بازار گمانه‌زنی داغ است و افراد و جریانات مختلف سعی بر نشاندن گزینه خود بر صندلی اتاق شهردار در طبقه هفتم ساختمان بهشت دارند. چه کسی به «بهشت» خواهد رفت؟
۱- محسن ‌هاشمی‌بهرمانی
کسب بیش از یک‌میلیون و ۷۰۰‌هزار رأی از مردم تهران در انتخابات اردیبهشت ۹۶، سابقه اجرایی ۱۳ساله در مدیریت شرکت متروی تهران، فرزند آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی و از همه مهمتر، علاقه شخصی‌ هاشمی به مدیریت تهران، این مرد ۵۷ساله را در جایگاه یکی از جدی‌ترین گزینه‌های جایگزینی نجفی قرار می‌دهد، اما فاصله رئیس کنونی شورا با کرسی شهرداری چندان هم نزدیک نیست.‌ هاشمی دو سد بزرگ برای رسیدن به این کرسی دارد؛ یکی میثاق‌نامه شورایعالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان است که براساس اعلام این شورا تمام کاندیداهای لیست امید آن را امضا کردند و یکی از بندهای آن اجبار این اعضا به ترک‌نکردن شورا برای رسیدن به دیگر مناصب است و مورد دیگر هم در اقلیت‌بودن اعضای کارگزاران سازندگی در شورا نسبت به دیگر احزاب اصلاح‌طلب است. با این همه ‌هاشمی تنها عضو کنونی شوراست که تاکنون با رهبری دیدار داشته و در صورت حمایت بزرگان اصلاح‌طلب احتمال شهردارشدنش زیاد است.
۲- محمدرضا عارف


سال ۹۲ سودای ریاست‌جمهوری در سر داشت و ‌سال ۹۴ هم خود را در یک‌قدمی ریاست قوه مقننه می‌دید، اما او اکنون یک نماینده در مجلس شورای اسلامی است که یک فراکسیون نه‌چندان قدرتمند را هم مدیریت می‌کند. عارف ۶۶ساله حالا بدش نمی‌آید که بر کرسی رئیس‌جمهوری‌ساز شهرداری تهران بنشیند و براساس برخی اخبار، دو روز پیش سرپرست جدید و تعدادی از اعضای شورا به دفتر او رفتند و از او خواستند شهرداری را بپذیرد و او هم نه نگفته است. تخصص‌گرایی این مهندس برق، سابقه‌اش به‌عنوان معاون اول رئیس‌جمهوری اصلاحات، منش سیاسی میانه‌رویش و همچنین تأثیرگذاری او بر اعضای کنونی شورا، بخشی از داشته‌های عارف برای رسیدن به این منصب مهم است، اما این پایان ماجرا نیست. خروج عارف از مجلس، تفاوتی چندان با خروج‌ هاشمی از شورا نخواهد نداشت و اگر بي‌اعتنایی به رأی مردم ناشایست است، عارف و‌ هاشمی شرایط مشابهی دارند. از طرف دیگر مطرح‌شدن عارف به‌عنوان نامزد شهرداری، قطعا موجی از مخالفت در فضای مجازی و حتی در بین اصلاح‌طلبان تندرو ایجاد خواهد کرد؛ نشاندن «آقای سکوت» بر صندلی پیشین «آقای استعفا» حتما سخت و پرحاشیه خواهد بود.
۳- اسحاق جهانگیری
هرچقدر مناظرات تلویزیونی انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم چهره متفاوتی از شهردار ۱۳ ساله تهران یعنی محمدباقر قالیباف نشان دهد، اما سیاستمداری کارکشته با لهجه غلیظ کرمانی را محبوب اصلاح‌طلبان کرد. اسحاق جهانگیری اگرچه به دلیل ماجرای نوسانات ارز، این‌روزها در صدر اخبار نشسته و به گفته تحلیلگران سیاسی سکان مدیریت اقتصادی دولت را برعهده گرفته است، اما احتمال نشستن او بر صندلی شهرداری تهران چندان هم دور از انتظار نیست. جهانگیری ۶۱ساله، مدیریت را از پایین‌ترین مناصب دولتی شروع کرد و حالا معاون اول دولت اعتدال است که از او به‌عنوان گزینه اصلی اصلاح‌طلبان برای انتخابات آینده ریاست‌جمهوری هم یاد می‌شود. جهانگیری اگر کوچکترین چراغ سبزی نشان دهد، یکی از جدی‌ترین نامزدهای شهرداری پایتخت خواهد شد، اما او به راحتی در این زمینه تصمیم نخواهد گرفت. مدیریت شهری مقروض ممکن است چندان دستاوردی برای جهانگیری نداشته باشد، اما درصورتی که این شهر را به سامان برساند، می‌تواند زمینه را برای رسیدن به جایگاه شخص اول پاستور فراهم کند و نام ماندگار از خود برجای بگذارد. بعید است او در شرایط مساعد این روزهایش، تن به چنین قماری دهد.
۴- پیروز حناچی
متخصص، بی‌حاشیه و تا اندازه‌ای ناشناخته؛ معاون کنونی فنی و عمرانی شهرداری تهران، دانش‌آموخته معماری از دانشگاه تهران و فارغ‌التحصیل دکترای تخصصی مرمت شهری است که پیش از ورود به شهرداری، معاونت وزارت راه و شهرسازی را برعهده داشت. پیروز حناچی یکی از جدی‌ترین گزینه‌های سرپرستی شهرداری پس از استعفای نجفی هم بود، اما به هردلیلی این اتفاق رخ نداد. او برای رسیدن به شهرداری تهران راه دشواری پیش‌رو دارد، چراکه آن‌قدر هم حمایت‌ جریانات سیاسی اصلاح‌طلب را پشت سر خود ندارد، اما شورای امید به راحتی هم نمی‌تواند تخصص و توانایی او را نادیده بگیرد.
۵- محمدعلی افشانی
روزی که وزیر کشور دولت اعتدال او را به‌عنوان استاندار فارس منصوب کرد، نمایندگان استان هر چه در توان داشتند برای مخالفت پیش گرفتند و کار به استعفای دسته‌جمعی آنها رسید اما این اعتراضات کارگر نشد و محمدعلی افشانی تا پایان دولت یازدهم شخص اول مدیریت استان فارس باقی ماند و کارنامه‌ روشنی هم به جای گذاشت. در فاصله دولت‌های یازدهم و دوازدهم نام «افشانی» به فهرست نامزدهای شهرداری پایتخت راه پیدا کرد و توانست با ۱۴ رأی در رتبه چهارم نامزدها هم قرار بگیرد ولی در آخرین مرحله استعفا کرد تا به وزارت کشور و منصب معاون در این وزارتخانه برسد. حالا بار دیگر نام این عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی مطرح است هر چند که از شانس چندانی برخوردار نیست. او سوابق اجرایی فراوانی دارد اما تهران را نمی‌شناسد و احتمالا انتقاد خبرنگاران شهری به ناآشنایی این فرد با مناطق تهران و نه محلات، هنوز در ذهن شورایی‌ها زنده است.
۶- الهه کولایی
حضور 6 زن در شورای پنجم پایتخت رکوردی بی‌سابقه در تاریخ شوراست که مردم همچنان منتظر اثر واقعی این رأی خود هستند و همین موضوع شاید بار دیگر نام چند زن را در بین کاندیداهای شهرداری قرار دهد هر چند که شاید جنبه نمایشی مطرح‌شدن این اسامی بیشتر باشد. معصومه ابتکار که در شهریور پارسال در رتبه یک آرای اعضای شورا قرار گرفت، بلافاصله اعلام کرد که حاضر به قرارگرفتن در بین نامزدهای این منصب نیست و تغییر نظر او در شرایطی که حالا معاونت زنان ریاست‌جمهوری را برعهده دارد، منطقی به نظر نمی‌آید. با این شرایط و با توجه به ضرورت وجود نام یک زن در بین کاندیداها، ممکن است بار دیگر نام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران و نماینده پیشین مردم تهران در مجلس مطرح شود. الهه کولایی البته شانس چندانی نخواهد داشت هر چند که پارسال با حمایت همین شورا تا آخرین مرحله هم پیش رفت. او و بعضی حامیان حضور زنان در مناصب مدیریتی انتظار معرفی کولایی را به‌عنوان یکی از معاونان شهردار داشتند اما این موضوع هیچگاه رخ نداد تا حالا نام کولایی با سابقه معاونت شهردار، به ‌عنوان گزینه‌ای جدی مطرح شود.
نام‌های دیگر با شانس خبرسازی
محمدعلی جوادی برای شهروندان پایتخت ایران چهره‌ای ناشناخته است اما اصفهانی‌ها او را به خوبی می‌شناسند. او سابقه 6‌ سال مدیریت شهری «نصف جهان» را در کارنامه دارد. جوادی این روزها معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی وزارت جهاد کشاورزی را برعهده دارد و برخی منابع می‌گویند که شانس شهردارشدن او کم نیست. نام‌های دیگری در روزهای گذشته مطرح شده و اسامی تازه هم اضافه خواهد شد و ممکن است قرعه به نام «عبدالله جاسبی»، «حبیب‌الله بیطرف»، «محسن مهرعلی‌زاده»، «صادق خرازی»، «محمد ستاری»، «حسین مرعشی» و... هم زده شود. اگر چه شورایی‌ها سه ماه برای این کار خود فرصت دارند اما تمام خبرها از تلاش‌ آنها برای انتخاب سریع شهردار حکایت دارد. فهرست ۲۱نفره امید این‌ روزها به خوبی می‌دانند که تا همین جا رضایت برخی از طرفداران خود را از دست داده‌اند ولی از تأثیر انتخاب آینده خود بر بازگشت امید مردم به اصلاح‌طلبان هم آگاه هستند و همین موضوع هیجان این انتخاب را بالا خواهد برد.