به دنبال متحد عزيز در خاورميانه

از همان ابتداي ورود دونالد ترامپ به كاخ سفيد، زمزمه‌هاي بي‌شماري شنيده مي‌شد كه او خواهان نزديكي به روسيه‌اي است كه اكنون و بعد از تشديد بحران سوريه، حرف اول را در خاورميانه مي‌زند، اما با بالاگرفتن تنش‌هاي داخلي در آمريكا بر سر تأثيرگذاري مسكو بر انتخابات آمريكا و پيروزي دونالد ترامپ بر هيلاري كلينتون و همچنين افشاي رابطه نزديكان ترامپ با سران روسي، در طول رقابت‌هاي انتخاباتي، ‌ترامپ هر روز از رسيدن به رؤياي خود دورتر شد؛ حتي ديدار با ولاديمير پوتين، رئيس‌جمهوري روسيه و گفت‌وگو و توافق بر سر دمشق نيز به او كمك شاياني نكرد، اما ترامپ كه براي نگه‌داشتن حاميان انتخاباتي‌اش در ايالات ‌متحده، به‌ويژه با نزديك‌شدن انتخابات كنگره، هم خواهان حفظ پايگاه‌هاي رأي خود است و هم مي‌خواهد به مسكو نزديك‌تر شود، در نهايت پس از اظهارنظرهاي ضدونقيض، دستور حمله به چند پايگاه در سوريه را به بهانه حملات شيميايي به دوما داد، آن‌ هم در شرايطي كه همه متفق‌القول تأكيد مي‌كردند كه حمله به دوما كار دولت دمشق و حاميان اسد نيست. حال اين حملات اگر آن‌طور كه مقامات آمريكايي مي‌‌گويند به صرف انتقام‌ از اسد باشد، بدون‌شك مقطعي است و بر نتيجه بحران دمشق تأثير چنداني نخواهد داشت و باز روسيه حرف اول و آخر را خواهد زد؛ اما همان‌طور كه روزنامه نيويورك‌تايمز در سرمقاله خود نوشته است، اين حملات به‌گونه‌اي انجام شده كه كرملين را عصباني نكند. پس آن‌طور كه مشخص است ترامپ با اين دستور سريع تنها خواهان آن است كه مسكو را وادار كند كمي به او نزديك‌تر شود. در حقيقت ترامپ به دنبال راهي براي قدرت‌نمايي داخلي، حذف بشار اسد و كاهش نفوذ ايران در منطقه و به‌ويژه در سوريه است تا بتواند در انتخابات آتي نيز دست پر را داشته باشد؛ او به خوبي مي‌داند كه اين هدف تنها از طريق مذاكره و آن‌هم با همتاي روس‌اش محقق خواهد شد. او در ‌حقيقت مي‌خواهد پوتين را در تنگنا بگذارد تا ميان رفتن اسد و ادامه جنگ نيابتي در سوريه، يكي را انتخاب كند. آن‌طور كه خبرها نشان مي‌دهند مسكو نيز كه سال‌هاست در اين بحران دست‌و‌پا مي‌زند و اقتصادش به دليل تحريم‌ها به‌شدت تضعيف شده، دوست دارد با افزايش فشار بر سوريه براي گفت‌وگوی جدي با مخالفانش در نهايت راه‌حلي ديپلماتيك براي اين بحران بيابد...
البته اين نكته را نيز بايد در ‌نظر‌ گرفت كه با كنار‌رفتن اسد از قدرت، آن هم به صورت مسالمت‌آميز، مسكو با كم‌رنگ‌تر‌كردن نقش تهران و يارانش در سوريه مي‌تواند به ديگر اهداف خود در سوريه كه عمدتا اقتصادي هستند، نيز برسد، اما پوتين به‌خوبي مي‌داند براي حل بحران دمشق بايد تهران را همواره در كنار خود داشته باشد و حذف اين مهره اصلي مي‌تواند بازي را به ضرر كرملين برهم بزند. حال بايد ديد پوتين كه او نيز بي‌ميل به نزديكي به ترامپ نيست، متوجه اين پيام شده است و با تشكيل دولت انتقالي زمينه رفتن اسد را فراهم مي‌كند يا ترجيح مي‌دهد كنار متحدان كنوني خود در سوريه و در مقابل ايالات ‌متحده بماند.