چطور پناهِ پناهجویان شویم؟

سُمیرا زمانی| دهمین کنفرانس منطقه‌ای خاورمیانه و شمال آفریقا (منا) از 29 تا 30 فروردین در شهر بغداد برگزار شد. سرفصل‌های موضوعات مورد بررسی در این کنفرانس شامل ترویج فرهنگ صلح و عدم خشونت در درگیری‌ها با عناوینی چون جمعیت‌های ملی در شرایط درگیری، حمایت و توانمندسازی جوانان و داوطلبان در درگیری‌ها، توانمندسازی جوانان و زنان، ابتکار و صلح، حمایت روانی و اجتماعی در شرایط درگیری، نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه ‌هنگام اشغال، جمعیت در حرکت با عناوینی چون تأثیر مهاجرت بر جوامع میزبان، حمایت و وضع قانونی جمعیت در حرکت، ترویج جهان‌شمولی، به سمت جوامع تاب‌آور، تأثیر تغییرات آب و هوا، تأثیر شهرنشینی و... بود.
«منا» چیست؟
به منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا «منا» گفته می‌شود. 17 جمعیت ملی عضو این منطقه‌اند؛ کشورهای جنوبی خلیج‌فارس، ایران، عراق، سوریه، لبنان، اردن، فلسطین، کشورهای شمال آفریقا شامل مصر، لیبی، تونس، الجزایر و مراکش.
اجلاس منا هر دو ‌سال یک‌بار برگزار می‌شود که این بار به صورت خاص با فاصله یک‌سال از اجلاس قبلی که در اردن برگزار شد، در عراق برپا شد و به خاطر این‌که پیشتر بنا بود این اجلاس در عراق برگزار شود که به دلیل شرایط امنیتی این اتفاق نیفتاد و بنا بر این قرار شد که یک‌ سال بعد اجلاس در بغداد برپا شود.


در مراسم افتتاحیه این اجلاس، حیدرالعبادی، نخست‌وزیر و رئیس نیروهای مسلح عراق، فرانچسکو روکا، رئیس فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر، الحاج اسی دبیرکل فدراسیون و اکثریت جمعیت‌های ملی حاضر بودند. درواقع به جز هلال‌احمر امارات سایر جمعیت‌های ملی منطقه نمایندگانی را در این اجلاس داشتند. بسیاری از جمعیت‌های اروپایی هم مانند صلیب‌سرخ نروژ، دانمارک، سوئد، آلمان، فرانسه، هلال‌احمر پاکستان، سومالی و دیگر جمعیت‌ها به‌عنوان ناظر در این اجلاس شرکت داشتند.
نقش کمک‌های بشردوستانه در بحران
معاون امور بین‌الملل و حقوق بشردوستانه هلال‌احمر در این مورد به «شهروند» گفت: دکتر علی‌اصغر پیوندی، ریاست جمعیت هلال‌احمر ایران هم در این اجلاس شرکت داشتند. موضوعات متفاوتی مانند مسائل منطقه‌ای یمن، سوریه و حوادثی که در منطقه وجود دارد، در این اجلاس مطرح شد. جمعیت هلال‌احمر ایران در رابطه با بحث بحران‌های شهرنشینی و موضوع کاهش خطرپذیری سوانح در مناطق شهری مطالبی را ارایه کرد که مورد توجه حاضران قرار گرفت.
محمد شهاب‌الدین محمدی عراقی افزود: از نکاتی که می‌توان به آن اشاره کرد، سخنرانی حیدرالعبادی، نخست‌وزیر عراق بود که به بحران‌هایی که عراق پشت سر گذاشته و ازجمله به بحران داعش و تلاشی که برای یکپارچگی عراق صورت گرفت، اشاره کردند؛ همچنین به نقشی که کمک‌های بشردوستانه داخلی و بین‌المللی در این موضوع ایفا کردند.
او ادامه داد: فرانچسکو روکا هم به مطالب بین‌المللی اشاره کرد و بحران‌های سوریه و یمن را در این موضوع برجسته دید. دکتر روکا به حضور خود در ایران اشاره کرد و از توانمندی جمعیت هلال‌احمر ایران به‌عنوان یکی از جمعیت‌های موثر در منطقه که آمادگی دارد این توانمندی را در اختیار سایر جمعیت‌های دنیا قرار دهد، نام برد.
عراقی در آخر گفت: در پایان جمعیت هلال‌احمر سوریه برای برگزاری اجلاس بعدی منا در‌ سال 2020 در دمشق اعلام آمادگی کرد که در صورت مهیا‌بودن شرایط اجلاس بعدی منا در دمشق برگزار خواهد شد.
استراتژی برای رسیدگی به پناهجویان
منصوره باقری، مدیرکل عملیات بین‌الملل و برنامه‌های بشردوستانه هلال‌احمر نیز در این مورد به «شهروند» گفت: موضوعاتی که در اجلاس منا مطرح شد، در خصوص فعالیت جمعیت‌های ملی در مواقع درگیری، محافظت از جوانان و داوطلبان بود. در عین حال از موضوعات دیگری که در روز دوم کنفرانس مطرح شد، می‌توان به تأثیر مهاجرت در جامعه میزبان و حفاظت از جایگاه قانونی مردمی که آواره شده‌اند و به سمت کشورهای دیگر حرکت می‌کنند، اشاره کرد. تقویت اجتماعی‌شدن مهاجرین، تقویت تاب‌آوری جوامع درخصوص کمک‌های اولیه مبتنی بر جامعه و حمایت‌های جامعه بین‌الملل از موضوع مهاجرین هم از موضوع مطرح شده بود.
باقری ادامه داد: درخصوص تغییرات آب و هوایی بر مهاجران و همچنین تأثیرات شهرنشینی و کاهش خطرپذیری شهری برای موضوع مهاجران هم مورد بحث قرار گرفت. از موضوعاتی که مطرح شد جمعیت هلال‌احمر ایران برای موضوع تأثیر شهرنشینی انتخاب شده بود که ما هم در آن‌جا ارایه‌ای درخصوص نحوه کاهش خطرات شهری داشتیم که مهاجران یا مهاجرت نکنند به کشورهای منطقه یا این‌که اگر مجبور به مهاجرت هستند به جاهای امن پناه ببرند.
او در پایان گفت: در ادامه نظرات جمعیت‌های ملی درخصوص تدوین استراتژی 2030 درخواست شد و جمعیت‌های ملی در کارگروه‎های مختلف نظرات خودشان را ارایه کردند و در پایان نظرات تکمیل و جمع‌بندی شد و به فدراسیون بین‌المللی ارایه شد. در پایان هم قطعنامه کنفرانس منا هم قرائت شد با تأکید بر داشتن استراتژی برای پناهجویان که چگونه جذب جامعه شوند و از ظرفیت‌های موجود در جامعه استفاده کنند بدون این‌که جامعه میزبان آسیب ببیند.