روزنامه همدلی
1397/02/03
علی تقوی دموکراسی مدرسه‌ای
تعاملات پیچیده اجتماعی در جهان معاصر، اهمیت و ضرورت مقوله آموزش شهروندی را دوچندان می‌کند، لذا یک جامعه مبتنی بر ساختار دولت – ملت، آموزش شهروندی از نوع سیاسی را یکی از ملزومات و زیرساخت‌های اساسی جامعه می‌داند. در این مقاله قصد داریم به اهمیت آموزش سیاسی شهروندی در فرایند مشارکت سیاسی و دمکراسی بپردازیم.مسئولیت‌پذیری، انتقادگری و جامعه‌پذیری را می‌توان از مولفه‌های حیاتی برای یک شهر و شهروند دانست. آموزش سیاسی به‌عنوان یکی از آموزش‌های شهروندی در فرایند جامعه‌پذیری، مشارکت فعالانه در زندگی اجتماعی و سیاسی و نهایتاً دموکراسی نقشی بی‌بدیلی دارد. دراین‌بین عوامل متعددی را باید در نظر داشت. برنامه‌ریزی مبتنی بر هویت ملی و آموزه‌های دینی از منابعی است که می‌توان در این راستا به‌کار گرفته شود. عوامل فرهنگی، سیاسی و اقتصادی نقش پررنگ در قوام بخشیدن به آموزش سیاسی و درنتیجه انتقادگری، مسئولیت‌پذیری و احساس تعلق به حاکمیت و وطن‌پرستی دارد.
در اینکه آموزش سیاسی برای شهروندان لازم و ضروری است، شک و بحثی نیست؛ ولی آن چیزی که در اینجا می‌خواهیم بدان بپردازیم زمان و مقطع آموزشی است. بنابراین این سوال مطرح میشود که شهروند در چه مقطعی نیاز و آمادگی پذیرش چنین آموزش‌هایی رادارند؟
مقطع آموزش رسمی سهم به‌سزایی در آموزش ایفا می‌کند، از همین‌رو مدرسه به‌عنوان یکی از موسسات اجتماعی، نقش نافذی در اجتماعی کردن افراد دارد. لذا به دلیل اینکه مدرسه یک موسسه اجتماعی و سیاسی کردن موثر است، نقش بالایی در فرایند مشارکت سیاسی و دموکراتیزه کردن جامعه و درنهایت حاکمیت، ایفا می‌کند. برای رسیدن به چنین مقصودی، با یک برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان دررسیدن به بلوغ سیاسی شهروندان به نتایج مطلوبی دست یافت. البته این مهم به‌شرط آن است که در مدرسه دموکراسی برقرار باشد و برنامه تحصیلی در راستای بالا بردن فهم سیاسی و مشارکت مدنی قرار گیرد و از همه مهم‌تر معلمان نیز درزمینه علوم سیاسی و اجتماعی آموزش‌دیده باشند.
آموزش سیاسی دانش‌آموزان، شناخت آن‌ها را بالا می‌برد و آنان نسبت به سرنوشت خود، مسئولیت‌پذیرتر و جامعه‌پذیرتر خواهند شد. جوانان می‌توانند طرز کار دموکراسی و نهادهای دموکراتیک را از سطوح پایه آموزش فراگیرند تا به شهروندانی مسئولیت‌پذیر، نسبت به آینده سیاسی خود تبدیل شوند. البته در بسیاری از کشورهای غیر دموکراتیک به دلایل نادرست، پیچیده بودن آموزش سیاسی را بهانه‌ای برای کم‌اهمیت کردن این آموزش در سطوح پایه عنوان می‌کنند؛ درصورتی‌که هرچه چنین آموزش‌هایی در سنین پایین‌تری صورت گیرد از پایداری بیشتری برخوردار خواهد بود و جوانان را قادر خواهد کرد تا نقش خود را به‌عنوان شهروند مسئولیت‌پذیر و قانون‌مدار بهتر بازی کنند. لذا افراد به مشارکت سیاسی علاقه‌مند می‌شوند و اجبار به مشارکت در سیاست را بیشتر احساس می‌کنند و در نتیجه آن‌ها را به فعالیت‌های سیاسی مانند مبارزات انتخابی و عضویت در احزاب ترغیب می‌کند. این امر به دموکراتیزه کردن جامعه از پایین به بالا و درنتیجه به فرایند دموکراسی کردن حکومت خواهد انجامید و طرز نگرش و رفتار شهروندان یک جامعه را نسبت به حقوق و تکلیف خود نسبت به حکومت تغییر خواهد داد.
بنابراین با ساماندهی دموکراتیک در سطوح پایین دستگاه‌های آموزش، جامعه‌ای مسئولیت‌پذیرتر نسبت به سرنوشت سیاسی و اجتماعی خودخواهیم داشت که به توزیع عادلانه ثروت و قدرت در جامعه و درنهایت به مشروعیت بخشیدن به قدرت و بقای حکومت منجر خواهد شد.
Alitaghavi1355@gmail.com
سایر اخبار این روزنامه
همدلی گمانهزنیها در باره نامزدهای نشستن بر صندلی شهرداری تهران را بررسی کرد شوق بهشت
وقتی جشنواره بین المللی فیلم فجر تحت تاثیر یک نام بزرگ قرار می‌گیرد سایه سنگین یک سنگ!
آهنگساز و رهبر ارکستر موسیقی از دغدغه هایش در هشتاد و یکمین سال زندگی می‌گوید: هنوز ذوق آموختن دارم
فقط در فروردین امسال 216 میلیارد و 684 میلیون و 790 هزار تومان از سوی خزانه داری به 17 موسسه فرهنگی اختصاص پیدا کرد
بازداشت مرتضوی در سواحل مازندران قاضی در کوزه افتاد
بعدازظهر شنبه در ریاض چه خبر بود کودتای اسباب‌بازی
در دیدار فرماندهان نیروی زمینی ارتش مطرح شد؛ تجلیل فرمانده معظم کل قوا از مواضع وحدت‌آفرین فرمانده ارتش
آسیب‌شناسی اصلاحات و اصلاح‌طلبان، برنامه‌های این جریان برای انتخابات 1400 و روند تاثیرات آن در جامعه در گفت‌وگو با «سعید شریعتی»
علی تقوی دموکراسی مدرسه‌ای
روایت تورج فتحی از نقش سوء مدیریت در تامین منابع آب باران آمد اما آب را به سدها نرساندند
در دیدار فرماندهان نیروی زمینی ارتش مطرح شد؛ تجلیل فرمانده معظم کل قوا از مواضع وحدت‌آفرین فرمانده ارتش
روایت تورج فتحی از نقش سوء مدیریت در تامین منابع آب باران آمد اما آب را به سدها نرساندند
روایت تورج فتحی از نقش سوء مدیریت در تامین منابع آب باران آمد اما آب را به سدها نرساندند
