پس از پیمان آب و هوایی پاریس و برجام، این بار نوبت به کارشکنی در نفتا رسیده است ترامپ ، قاتل پیمان‌های بین‌المللی

محمدرضا ستاری
پس از به روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا و شروع اقدامات یکجانبه دولت وی برای مواجهه و حتی مقابله با پیمان‌ها و توافقنامه‌های بین‌المللی که مهمترین ترجیع بند آنها را خروج از برجام و پیمان آب و هوایی پاریس تشکیل می‌داد، اکنون مکزیک و کانادا نیز به عنوان دو کشور عضو پیمان نفتا (موافقتنامه تجارت آزاد در آمریکای شمالی) ضمن انتقاد از سیاست‌های آمریکا در خصوص کارشکنی در این پیمان مهم، نسبت به فروپاشی آن هشدار دادند.
پیمان نفتا در ماه دسامبر سال ۱۹۹۲ میان سه کشور مکزیک، کانادا و آمریکا به امضا رسید و یکی از مهمترین معاهده‌های جهانی است که سبب ایجاد همکاری‌های وسیعی در سراسر آمریکای شمالی شده است. دونالد ترامپ در همان زمان انتخابات ریاست جمهوری بارها اعلام کرده بود در صورت پیروزی در انتخابات قراردادها و معاهده‌های تجارت آزاد از جمله قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی بین مکزیک، کانادا و آمریکا را به مذاکره مجدد خواهد گذاشت.
نفتا در بحران


در همین راستا و در حالی که اکنون مدت زمان زیادی برای ارائه طرح آمریکایی‌ها برای ماندن در پیمان نفتا می‌گذرد، کارشناسان با بیان اینکه دولت ترامپ به عمد در این خصوص کارشکنی می‌کند، وضعیت تجارت در آمریکای شمالی را به سوی بحرانی شدن ارزیابی می‌کنند. هر چند ترامپ از زمان روی کار آمدنش تاکنون به هیچ کدام از پیمان‌های جهانی روی خوش نشان نداده و سعی در کارشکنی آنها داشته است، فعالان صنعتی و تجاری آمریکا معتقدند که در خصوص پیمان نفتا، پیشنهادهای کاخ سفید آنچنان فراتر از انتظارات کانادا و مکزیک بوده که زمان طلایی برای توافق سپری شده و به نظر می‌رسد در حال حاضر هیچگونه چشم‌اندازی برای سازش میان این سه کشور وجود ندارد. این در حالی است که مکزیک به عنوان ضعیف‌ترین کشور عضو این پیمان سه‌جانبه 15 حجم مبادلات بازرگانی با آمریکا را در اختیار خود دارد. در همین رابطه یکی از منابع نزدیک به تیم مذاکرات مکزیک به خبرگزاری رویترز گفته است که کشورش اکنون به همین واسطه تحت فشارهایی فزاینده‌ای آن هم پیش از انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد. با این حال دونالد ترامپ در طرح اولیه خود به کنگره در مورد کاهش کسری تجاری با مکزیک و کانادا و همچنین افزایش صادرات خودرو آمریکایی به این کشورها پافشاری می‌کند. به همین دلیل است که علاوه بر افزایش فشارهای آمریکا بر تجارت آزاد میان سه کشور، اکنون طولانی شدن زمان مذاکرات نیز مزید بر علت شده تا پیمان نفتا عملاً از کارکرد خود ساقط شود، به طوریکه یکی از مقامات دولتی کانادا تصریح کرده است، برای کشورهای ما صحبت از یک قرارداد جدید و انتظار طولانی مدت برای به نتیجه رسیدن آن ناممکن است. با این حال برخی از فعالان اقتصادی و تجاری آمریکا این اقدامات دولت را به سبب به مخاطره افتادن بعضی بازارهای آمریکایی در این دو کشور، به عنوان سمی مهلک یاد کرده و از لزوم بازگشت سریع آمریکا به این مذاکرات سخن
گفته‌اند. با این حال برخی دیگر از فعالان آمریکایی به خصوص مقامات کاخ سفید معتقدند که پیشنهادهای کانادا و مکزیک برای تامل بر اهداف آمریکا باعث طولانی شدن این مذاکرات شده و عمدتاً شاهد هستیم که در طول مذاکرات بحث‌های بی‌فایده و فرعی مانند مسائلی همچون حقوق زنان و بومیان مطرح می‌شود!
نئوکان‌ها به دنبال چه هستند؟
تهدید ترامپ برای ترک نفتا و موضع کم‌سابقه واشنگتن در خصوص این پیمان با پیوند خوردن به جنگ تجاری میان آمریکا با چین و متحدان غربی خود، شرایطی را ایجاد کرده که به نظر بسیاری از ناظران ممکن است ابزارها و مکانیسم‌های اقتصاد آزاد با مخاطراتی جدی روبرو شود. در این راستا، سوالی که وجود دارد این است که آمریکا به عنوان یکی از قطب‌های قدرت جهانی از چه رو در خصوص توافق‌های بین‌المللی مانند برجام، پیمان آب و هوایی پاریس، نفتا و ... راهبرد واگرایانه‌ای را اتخاذ کرده است؟ تحلیل‌گران معتقدند تیم پست نو محافظه‌کار مستقر در کاخ سفید با اتخاذ استراتژی تغییر در دوران جدید و با شعار اول آمریکا، قصد دارد تمام نیروی خود را برای برتری هژمونیک ایالات متحده در میان قطب‌های مختلف قدرت از جمله اتحادیه اروپا، سه کشور قدرتمند اروپایی، چین و روسیه به اثبات برساند. اصولاً محافظه‌کاری در آمریکا با وجود اینکه تعریف واحدی از آنها وجود ندارد، به طور کلی با مشخصه‌هایی از قبیل احترام گذاری به سنت، حمایت از جمهوری‌خواهی، حاکمیت قانون و مذهب مسیحی، و دفاع از تمدن غربی در برابر چالش‌های دولت‌های تمامیت خواه و فرهنگ مدرنیستی قابل شناسایی است. در این میان و با قدرت‌گیری بوش پسر در سال 2000 میلادی طیف تازه‌ای از محافظه‌کاری و یکجانبه‌گرایی در آمریکا به قدرت رسید که از آنها به عنوان نئوکان‌ها یاد می‌شود. بنا براین جهان‌بینی مرحله‌ای جدید از هژمونی آمریکا از اوایل سال 2000 میلادی آغاز شده است که در این هژمونی جدید، نقش ارکان مادی در مقابل ارکان غیرمادی مانند مشروعیت، رضایت و اجماع‌سازی به بهانه کسب توفق مطلق در اولویت قرار گرفته است. در همین راستا است که به خصوص پس از به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، تغییرات محسوسی در رفتار بین‌المللی و شیوه‌ رهبری این کشور بوجود آمده که یکجانبه‌گرایی و تکیه بر قدرت نظامی از مهمترین ابعاد آن محسوب می‌شوند. در وقایع این پدیده به شکل جدیدی از رهبری جهانی آمریکا باور دارد که با تکیه بر توافق نظامی و جنگ پیشگیرانه که حالا در تمامی ابعاد آن تبلور یافته در صدد است تا به هر نحو ممکن از فرصت تاریخی نظم جدید پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برای تثبیت رهبری آمریکا بر جهان استفاده کند.
سایر اخبار این روزنامه
«ابتکار» ازعواقب ادامه صادرات محصولاتی مانند هندوانه برای منابع آبی کشور گزارش می دهد ضیافت بزرگان؛ رفتن یا ماندن؟ کنشگری مدنی یا پوپولیسم سلبریتی‌ها؟ قدیمی‌ترین خبرنگار ایران درگذشت ناصر یمین مردوخی، نقطه! علیرضا صدقی حلقه مفقوده در آوار مطالبات گزارش «ابتکار» از ابعاد مختلف ماجرای یک پرونده جدید کودک آزاری این حق بچه های ما و ما بود؟ از شایعه باروری ابرها تا ادعای جذب سامانه‌های بارشی علت اصلی بارش‌های بهاری چه بود؟ اولین تالار کنسرت کودکان در تابستان افتتاح خواهد شد خانه‌ای برای نت‌های کودکانه «ابتکار» گزارش می دهد کارزار فراکسیونی برای تصاحب ریاست مجلس یک رسانه هلندی خبر مرگ بمب‌گذاری حادثه 7 تیر 1360 را تایید کرد «معتمد»، «کلاهی» بود؟ پس از پیمان آب و هوایی پاریس و برجام، این بار نوبت به کارشکنی در نفتا رسیده است ترامپ ، قاتل پیمان‌های بین‌المللی معاون اول رئیس جمهوری: دولت برای حل مشکلات صنعت پتروشیمی اهتمام جدی دارد سردار سلامی: هیچکس نمی‌تواند موشک‌ها را از ایران بگیرد معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری: تحقق عدالت در جامعه مهمترین برنامه دولت است