روزنامه وطن امروز
1397/03/13
پرتره امام
سیف‌الله نجاریان: مطالعه تاریخ همواره برای طیف وسیعی از جامعه، یکی از رشته‌های مورد علاقه محسوب میشود ولی در این بین، هستند طیفی که به خاطر خشک بودن تاریخ، مطالعه آن را نمی‌پسندند و اقبالی به آن نشان نمی‌دهند. در کنار این باید به روایت تاریخ از بزرگان و افراد تاثیرگذار بر روند تاریخ نیز نام برد که در صورت جامع نبودن روایت، می‌تواند موجب دلسردی خواننده از خواندن یک روایت خشک تاریخی شود. از این رو باید در نظر داشت جذابیت‌های روایی در مطالعه تاریخ می‌تواند میزان خوانندگان آن را افزایش دهد.«الف لام خمینی» عنوان اثری است تاریخی پیرامون زندگی و شخصیت بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی(ره) که «هدایت‌الله بهبودی» آن را نگاشته و موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی آن را منتشر کرده است. این اثر را اگر بخواهیم جدا از عنوان مولف آن بررسی کنیم، دارای ویژگی‌هایی است که در ابتدای این یادداشت به آنها اشاره کردیم. خواننده در «الف لام خمینی» با روایتی خشک از تاریخ روبه‌رو نیست، گواه این مساله برای آنهایی که اثر قبلی همین نویسنده با عنوان «شرح اسم»(روایتی از زندگی آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای) را خوانده بودند، اقبال خوانندگان به آن است و دیگر اینکه بهبودی در این کتاب تلاش کرده با استفاده از منابع موجود، روایتی داستانی از زندگی امام خمینی(ره) را برای خواننده ترسیم کند. در این اثر خواننده شاهد تاریخ نیست، بلکه نویسنده کوشش داشته در کنار حرکت در زمان که از نوع زمان گذشته است، خواننده را با فراز و فرودهایی که در زندگی «آقا روح‌الله» وجود دارد از کسالت مطالعه تاریخ رها کند که می‌توان ادعا کرد موفق بوده است. این به معنای این است که خواننده در کنار مطالعه تاریخ؛ آن هم سرگذشت یکی از چهره‌های برجسته تاریخ معاصر، همزمان اثری روان و باب طبع خود مطالعه کرده و از همنشینی با آن لذت خواهد برد.
شاید برای بسیاری از مخاطبان که باید آنها را مخاطب غیرجدی تاریخ دانست، مطالعه کتب متعدد تاریخی به منظور شناخت یک واقعه تاریخی یا زوایای یک چهره مهم در تاریخ کار دشواری باشد و اصولا شاید فرصت این کار برای‌شان فراهم نباشد. در کنار این تعدد منابع و کتب را که برخی از آنها در دسترس همگان نیست نیز باید مزید بر عوامل بالا دانست که سبب میشود اغلب شناخت درستی از یک واقعه یا شخصیت تاریخی نداشته باشیم اما هدایت‌الله بهبودی در «الف لام خمینی» با گردآوری روایت‌های معتبر تاریخی پیرامون شخصیت امام خمینی(ره) در یک اثر و ارائه آنها در قالبی منسجم، برای خواننده این امکان را فراهم کرده تا بتواند در یک اثر با روایتی جامع و متقن، با شخصیتی چون امام خمینی(ره) آشنا شود. این اتفاق از این حیث دارای اهمیت است که بهبودی کوشش داشته روایتی منسجم با محوریت شخصیت «رهبر کبیر انقلاب اسلامی» ارائه کند و به بهانه پرداختن به این شخصیت، نقبی نیز بر تاریخ زده باشد و روایتی از تاریخ عصر امام خمینی(ره) را برای خواننده بازگو کرده باشد.
یکی از ویژگی‌های «الف لام خمینی» این است که خواننده در کنار مطالعه سرگذشت امام خمینی(ره) با اتفاقات و حوادث آن روزگار نیز آشنا میشود. این آشنایی بویژه از این جهت که نویسنده سعی داشته به تاثیر رویدادهای سیاسی و اجتماعی آن عصر بر شخصیت طلبه‌ای چون امام بپردازد، اعتباری دوچندان پیدا می‌کند و خواننده احساس می‌کند خود در آن زمان زیست می‌کند. در حقیقت بهبودی به بهانه پرداختن به شخصیت «آقا روح‌الله» دست به قلع و قمع شاخ و برگ تاریخ نزده تا بتواند چهره شخصیت محوری کتابش را در نظر خواننده برجسته کند (اتفاقی که در برخی کتب تاریخی شاهد هستیم که مولف به بهانه اینکه نشان دهد مشغول روایت کردن شخصیتی تاریخی است تمام شاخ و برگ‌هایی را که به ساخت روایت تاریخ کمک بزرگی می‌کنند کنار می‌زند و در واقع شاهد یک شخصیت تنها در گذر زمان هستیم)، بلکه در واقع باید گفت او با ساخت یک روایت جامع تاریخی، جایگاه شخصیت کتابش در تاریخ را نیز به خواننده نشان می‌دهد و از این حیث اقدام هدایت‌الله بهبودی درخور تحسین است.
در روبه‌رو شدن با این کتاب نباید از اهمیت جایگاه و شخصیت امام خمینی(ره) به عنوان رهبر آخرین انقلاب کلاسیک قرن بیستم چشم‌پوشی کرد، زیرا در هر وضعیتی که باشیم نمی‌توان انکار کرد که امام خمینی(ره) و رهبری ایشان بر انقلاب، برگی از تاریخ قرن بیستم را به نام خود زد و از این حیث این کتاب نیز با توجه به اینکه روایتی منسجم و نظام‌مند از تاریخ با محوریت امام است، جایگاه رفیعی در میان آثار تاریخی دارد. «الف لام خمینی» روایتی از نیاکان امام خمینی(ره) و کودکی وی تا روزهای اسفند 57 پس از پیروزی انقلاب اسلامی است و خواننده در این مسیر با شخصیتی عارف، فیلسوف، معلم اخلاق و... روبه‌رو میشود که تا پیش از این کمتر با آن مواجه شده بود؛ تصویری که کمتر از این شخصیت روحانی به نمایش درآمده بود و عموم مردم با آن کمتر روبه‌رو شده بودند. به عبارتی می‌توان این اثر را پرتره‌ای بزرگ و شفاف از حضرت امام خمینی(ره) دانست که خواننده را با آن بخش از زندگی آن حضرت آشنا می‌کند که پیش از این کمتر به آن اشاره شده بود.
کتاب «الف لام خمینی» در بیش از یکهزار صفحه با قیمت ۶۰ هزار تومان از سوی موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی برای نخستین مرتبه در نمایشگاه کتاب تهران به مخاطبان عرضه شد.
سایر اخبار این روزنامه
