بازي روسيه با كارت ايران

روس‌ها در حالي اعلام كرده‌اند كه بايد نيروهاي خارجي ازجمله ايران تا فاصله 70-80 كيلومتري جنوب سوريه خارج شوند كه در ماه‌هاي گذشته روابط سفت و سختي با ايران و تركيه آغاز كرده بودند و اين مساله كارشناسان حوزه بين‌الملل را به اين نتيجه رسانده بود كه اين روابط حداقل به صورت ميان‌مدت پايدار خواهد ماند؛ اما مدت اندكي بعد از آن، ديديم كه روسيه سر قول و قرارهايش ماندگار نيست.
اين تصميم روس‌ها به نوع نگاه آن‌ها براي حضور در سوريه برمي‌گردد كه با نوع نگاه ايراني‌ها براي حضور در اين كشور متفاوت است و بعد از دوران پساداعش، خودش را بيشتر نمايان كرد. درحقيقت ايراني‌ها چند سال قبل براي مقابله با رژيم صهيونيستي و حمايت از گروه‌هاي تحت حمايت‌شان براي تشكيل هلال شيعي وارد سوريه شدند؛ درحالي كه نوع نگاه روس‌ها، استراتژيك و كسب منافع ژئوپليتيكي بود. روسيه منافع مشتركي با ايران دارد كه در قياس با اسراييل بسيار ناچيز است؛ به گونه‌اي كه بيشتر قراردادهاي نظامي، تجاري و سياسي اسراييل با روسيه بسته مي‌شود. در حالي ايران به اسراييل به عنوان يك تهديد جدي منطقه‌اي نگاه مي‌كند و قصد نابودي آن را دارد كه روسيه با نگاه استراتژيك به آن مي‌نگرد و قصد دارد روابط اقتصادي، نظامي و سياسي‌اش را با آن نسبت به قبل گسترش دهد. اتحاد شوروی سابق از نخستین کشورهایی بود که اسرايیل را به رسمیت شناخت. روس‌ها بزرگ‌ترين گروه مهاجرتي اسراييل هستند و در حال حاضر بيشترين آمار گردشگران خارجي در اسراييل، مربوط به روس‌هاست. اين تصميم روسيه به اين مورد برمي‌گردد كه اسراييل حضور نيروهاي ايراني در مرزهاي سوريه و اراضي اشغالي را تهديدي عليه امنيت خود مي‌داند و روسيه به خوبي مي‌داند كه رژيم صهيونيستي در اين زمينه به هيچ عنواني كوتاه نخواهد آمد. پیشتر رسانه‌های اسرايیل گزارش‌هایی منتشر کرده بودند مبنی بر اینکه رژیم صهیونیستی در صورتی که نیروهای ایرانی از سوریه عقب نشینی کنند، با مستقر شدن نیروهای سوری در مرزهای جنوبی این کشور موافقت خواهد کرد كه به دنبال انتشار این اخبار، آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی به روسیه سفر کرد و در این سفر دیدارهایی با همتای روسی خود، سرگئی شویگو داشت كه احتمال شكل‌گيري اين مورد نيز بالاست. اگر ما نگاهي به صفحات تاريخ بيندازيم، هميشه روسيه روابطش با ايران منفعت‌جويانه و يكجانبه‌گرايانه بوده است؛ به گونه‌اي كه هرگاه منافعش با طرف ديگري بيشتر بوده، پشت ايران را خالي كرده است؛ نمونه‌اش نيز در شهريور سال 1320 بود كه روسيه طرف آمريكا و انگليس را گرفت و شمال ايران را تصرف كرد. در حال حاضر نيز روسيه به خاطر منافع بيشتري كه با اسراييل دارد، دوباره همان داستان تكرار مي‌شود و زير قول و قرارهايش مي‌زند.
با توجه به اين موارد، اگر مقامات كشوري و دولتي فكر و راه‌حلي براي اين دورويي‌ و زير قول‌زد‌ن‌هاي روسيه نكنند، بي‌شك ايران با توجه به سرمايه‌گذاري‌هاي بسيار اقتصادي و نظامي در سوريه، بازنده اصلي جنگ در اين كشور خواهد بود. حال با توجه به اين شرايط، اگر راه‌حلي اصولي براي اين مشكل انديشيده نشود، احتمال دارد پوتين در آينده با ترامپ نيز همپيمان شود كه خروج قطعي نيروهاي ايراني را به دنبال خواهد داشت.