روزنامه آفتاب یزد
1397/03/27
فرصت دوباره برای افتتاح دفتر اتحادیه اروپا
آفتاب یزد- گروه سیاسی: دفتر اتحادیه اروپا در تهران، فرصتی برای همکاری در دوران پسا خروج؟ از زمانی که دونالد ترامپ ایالات متحده را از برجام خارج کرد، سرانجام همکاری‌های ایران برای بهره برداری از منافع برجام در‌هاله ای از ابهام قرار گرفته است. در این میان اتحادیه اروپا به عنوان یکی از پایه‌های شکل گیری برجام در این مدت اخیر بارها اعلام کرده که توافق هسته ای باید بماند و آلترناتیوی برای آن وجود ندارد. از سوی دیگر بعد از این توافق تعدادی از شرکت‌های بزرگ و کوچک اروپایی به ایران آمدند تا با سرمایه گذاری در بازار بکر و ۸۰ میلیونی کشورمان بتوانند سود مناسبی را برای خود کسب کنند. این بازی برد-برد موجب می‌شد که ایران نیز از تکنولوژی روز دنیا برخوردار شود. بنابراین بدیهی است که تقویت روابط ایران و اروپا در شرایط پسا برجام یک امر ضروری بود که بعد از خروج ایالات متحده بیش از پیش نیاز آن احساس میشود. از حدود یک سال پیش موضوع افتتاح دفتر اتحادیه اروپا در تهران مطرح شد، وقتی فدریکا موگرینی در تهران با محمدجواد ظریف دیدار کرد. با این حال اوج گفت و گو و بحث برسر این موضوع ۹ ماه پیش مطرح شد و رسانه‌ها نیز به شکل کم سابقه ای به این موضوع پرداختند. این موضوع در شرایطی که هنوز برجام با خروج آمریکا مواجه نشده بود می‌توانست روابط ایران با اروپا را بیش از هر زمانی تحکیم ببخشد و فرصت گره خوردن اقتصاد دو طرف را فراهم کند. با این حال همچون همیشه وقتی سخن از افزایش تعاملات بین المللی با غرب مطرح شد برخی در داخل فریاد وامصیبتا سر دادند و با کلید واژه «جاسوسی» تلاش کردند مانع از چنین اقدامی شوند. از جمله روزنامه کیهان در همان زمان با تیتر درشت خود با عنوان «دفتر اتحادیه اروپا در تهران؛ مرکز دیپلماتیک یا لانه جاسوسی جدید» چنین اقدامی را مورد انتقاد شدید قرار داد. این روزنامه در گزارش خود نوشت: «کارشناسان معتقدند که افتتاح دفتر اتحادیه اروپا در تهران با شعار تسهیل مراودات اقتصادی و دیپلماتیک صورت می‌گیرد اما دستور کار این دفتر عبارت است از: خنثی کردن پیروزی‌های استراتژیک ایران در جنگ سوریه و عراق، قبضه قراردادهای پرخسارت در حوزه نفت و خودرو و ارتباطات، شبکه‌سازی اطلاعاتی و ضد امنیتی نظیر کاری که فعالان کودتای مخملی با سفر به تهران در دوره اصلاحات انجام می‌‌دادند، کاستن از نگرانی‌های شدید غرب درباره تشدید بدگمانی مردم ایران در پسابرجام که میتواند نتیجه انتخابات سال آینده ریاست جمهوری را خلاف میل اروپا و آمریکا رقم بزند.» البته کیهان مشخص نکرد کدام کارشناسان این چنین پیش بینی‌هایی را ارائه کردند! علاوه بر این، روزنامه «صبح نو» از حامیان محمد باقر قالیباف نیز در تاریخ ۱۵ آبان‌ماه ۹۶ در گزارشی باعنوان «روزنه نفوذ» خبر از زمزمه‌هایی برای تاسیس دفتر اتحادیه اروپا در تهران داده بود.طرح‌های مسکوت مانده
این درحالی بود که کارشناسان به نام عرصه دیپلماسی همچون علی خرم نظر دیگری داشتند. نماینده سابق ایران در مقر اروپایی سازمان ملل در ژنو در واکنش به این جوسازی‌ها گفته بود:
«به این افراد باید گفت که آیا سفارت‌های دیگر همچون سفارت فرانسه، آلمان یا ایتالیا نمی‌توانند جاسوسی کنند؟! این افراد بیشتر به دنبال بهانه گیری هستند زیرا هیچ مانعی بر سر راه گشایش نمایندگی اتحادیه وجود ندارد. آنها در اعتراض به بازگشایی دفتر نمایندگی اتحادیه اروپا در تهران، تنها هدف تضعیف دولت یازدهم را دنبال نمی‌کنند. برای مخالفان فرقی نمی‌کند در کدام دولت چنین رخدادی صورت گیرد، اشتباه آنان این است که نمی‌دانند ایران بر اساس کنوانسیون دیپلماتیک وین موظف است وقتی از امکانات کشوری استفاده می‌کند، همان امکانات را در اختیار کشور مقابل قرار دهد. ایران سال‌هاست که در اتحادیه اروپا سفارت دارد و اقدام‌هایی فراتر از دفتر اتحادیه اروپا در ایران انجام می‌دهد. بنابراین نباید این نمایندگی را لانه فساد دانست زیرا فعالیت‌های نمایندگی‌ها در دو کشور متقابل است.» با این حال این موج سواری محافظه کاران در نهایت موجب شد تا خبری از افتتاح این دفتر شنیده نشود. مسکوت گذاشتن دیپلماسی و سیاست خارجی، به هدف اصلی مخالفان دولت تبدیل شده است. آخرین مورد در چنین سیاستی را در تصویب لایحه FATF در مجلس دیدیم که با لشگری از پیامک‌های تهدیدآمیز و طومار نویسی به تعویق افتاد. آغاز به کار دفتر اتحادیه اروپا در حالی مسکوت ماند که حالا بعد از چند ماه شرایط بسیار تفاوت پیدا کرده است. واشنگتن از توافق هسته ای خارج شده و برخی شرکت‌های بزرگ اروپایی نیز به تبعیت از تحریم‌های ایالات متحده تصمیم به خروج از ایران گرفته اند. حالا بار دیگر اهمیت نقش آفرینی بازوی قدرت اروپا برای بالانس یکجانبه‌گرایی ایالات متحده احساس میشود. هرچند در همین دوران نیز با وجود تلاش‌های کلامی و عملی رهبران اروپا، برخی در داخل شمارش معکوس برای پایان برجام به راه انداخته‌اند اما باید گفت هنوز راه دیپلماسی باز است اگر بخواهیم! در همین زمینه به تازگی یکی از نمایندگان پارلمان اروپا درباره افتتاح دفتر اتحادیه اروپا در تهران در شرایط فعلی سخن گفته تا فرصتی برای فراهم کردن شرایط همکاری در دوران پسا خروج فراهم شود. آنا گومز نماینده پارلمان اروپا از کشور پرتغال با انتقاد از سیاست‌های دونالد ترامپ، در اینباره گفت: «ما نمی‌توانیم با قوانین آقای ترامپ قدرتمند شویم؛ قوانینی که متمدن نیستند، اما چگونه می‌توان توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کرد؟ »گومز افزود:«یک ایده خوب این است که دفتر اتحادیه اروپا در ایران تاسیس شود. این میتواند یک نشانه خوب باشد تا ببینیم که چه چیزهایی مهم‌ترین مشکلات در این کشور هستند. ما نیازمند یک وضعیت صلح آمیز در این منطقه هستیم. این برای ما و مردم این منطقه بسیار مهم است.»
نیاز به اجماع شکنی
آبان سال ۹۶ بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه گفته بود:« «کار با اتحادیه اروپا دشوار و از پیچیدگی‌های مربوط به خود برخوردار است و دارای بروکراسی خاص خود است و عمدتا آنچه ما تجربه کردیم این است که مذاکرات عمدتا طولانی‌مدت، زمان‌بر و تا حدی از پیچیدگی‌ها برخوردار است، ولی ما نفس و آغاز مذاکرات را مثبت می‌‌دانیم و امیدواریم در نشست‌های رو در رو و منظم بتوانیم بر چالش‌هایی که بین ما و آنها وجود دارد فائق بیاییم و بتوانیم خطوط و منافع مشترک بیشتری را برای همکاری‌های آتی تعریف کنیم.» قاسمی در خصوص استقرار دفتر اتحادیه اروپا در ایران نیز گفته بود: «موضوع دفتر اتحادیه موضوعی است که مطرح شده و در حال بررسی است اما با توجه به بوروکراسی حاکم بر اتحادیه، تصور اینکه در کوتاه‌مدت افتتاح شود بعید است». هرچند با توجه به اینکه اتحادیه اروپا مایل به انجام چنین کاری است بعید است که بوروکراسی آنها مانع از ایجاد این دفتر شده باشد اما به نظر می‌رسد در شرایط فعلی این پیشنهاد میتواند فضا را به شکل مناسبی تغییر دهد. درحالی که مقامات آمریکایی بارها اعلام کرده اند به دنبال تشکیل یک ائتلاف بین المللی علیه ایران هستند تا رژیم تحریم‌ها به شکلی همه جانبه علیه تهران اجرا شود، افتتاح دفتر اتحادیه اروپا در تهران میتواند این سناریو را تا حد بسیار زیادی با چالش روبه رو کند و اجماع علیه تهران را به طور کامل نشدنی کند. در همین حال دولت آلمان نیز از طرح ویژه خود برای ادامه تجارت با ایران خبر داده است. به گزارش آسوشیتدپرس، دولت آلمان دفتر ویژه‌ای را برای مشاوره به شرکتهایی که درباره معاملات تجاری خود با ایران نگران هستند راه اندازی کرده است. بر اساس این گزارش، وزارت اقتصاد آلمان روز جمعه گذشته اعلام کرد که این وزارتخانه "بخش تماس ایران" را راه اندازی کرده است که شرکتها می‌توانند سوالات خود را از طریق ایمیل برای آن ارسال کنند. این وزارتخانه تاکید کرد که تخفیف تحریمی برای ایران ذیل توافق هسته‌ای همچنان پابرجاست و تضمین‌های اعتباری دولت برای صادرات همچنان برقرار است.
سایر اخبار این روزنامه
محمد افشاری
بابک خطی طبیب کودکان
فتح‌الله دهقان دانش‌آموخته جغرافیای سیاسی
آبی بر آتش
فرصت دوباره برای افتتاح دفتر اتحادیه اروپا
رنو بازار ایران را رها نمی‌کند
از ما خواستند علیه FATF مصاحبه کنیم!
ما انجامش دادیم بدون شما!
هیدج؛ شهری که بیکار ندارد
زنان بازگشتند ، اما مسعود شجاعی سانسور شد!
مسئولان برای حل مسائل اقتصادی تصمیم‌های قاطع بگیرندو اجرا کنند
