آگاهي، زمينه‌ساز توانايي - منصور فرزامی‌

شاید حدود دو دهه‌ قبل، سیمای رسانه ملی، سریال نبرد سفیدپوست‌های مهاجم را در حمله به سرخ پوستان بومی‌آمریکا نشان می‌داد که در یکی از صحنه‌ها، رئیس سرخ پوست‌ها در حال اسارت خطاب به افسر سفیدپوست نیروی نظامی‌می‌گفت، به چه انگیزه‌ای با ما می‌جنگید و به چه جرمی‌ ما را می‌کشید؟ آن فرمانده پیروز به  رئیس سرخ‌پوستان می‌گفت: شما جرم ناآگاهی خود را می‌پردازید! و حال، آن جمله قابل تامل در این زمان، «نقد حال ماست» و حقیقتش آن است که ما هم داریم جریمه‌ ناآگاهی خودمان را به معاندان و دشمنان خود می‌پردازیم و آنها هدیه‌ دانایی خود را به خانه می‌برند و این با نهایت تاسف در همه زمینه‌هاست! در سیاست، در علم، در صنعت، در کشاورزی، در تجارت، در اجرا در هر چه که ما با آن سروکار داریم. البته این تعبیرها و این عبارات ممکن است که خوشایند ما نباشد اما موضوع این یادداشت، یک واقعیت محتوم است. حتی خواص فکری در تلقی نظری هم این جرم ناآگاهی را باید بپذیرند و از خود بپرسند که چرا نتوانسته‌اند راهکاری پیدا کنند تا فرهنگ نظری را به فرهنگ عملی تبدیل  کنند. علت بیکارگی عقل و حیرانی تعقل همین جاست به همین دلیل در عرصه‌ فرهنگ خود آن همه در خیال و تصوف یدطولانی داریم و در شعر که عرصه اغراق و مبالغه و غلو تا بیکرانگی امتداد دارد، حضوری روشن؟ اما در پرداختن به عقل، رفتارمان قابل تامل است. 
آنها که هدیه دانایی متعلق به آنهاست، برای مشکلات خود اندیشیده‌اند، موانع را از پیش پا برداشته‌اند و پشتوانه‌ اسکناس آنها، کار است و کار و تولید است و تولید و با استفاده از همه‌ توان‌مندی‌ها و قابلیت‌ها به قول «توماس مور» این مردم «چه بسا جنگلی را از جایی برمی‌کنند و در جای دیگر می‌کارند. این کار را برای باروری نمی‌کنند، بلکه برای ترابری می‌کنند، برای ان که هیزمشان به دریاها و رودخانه‌ها و یا شهرشان نزدیک‌تر باشد و... » اینها مردمان موفق و آگاه عرصه‌ کنونی‌اند، هر چند هم اگر خوشایند ما نباشد. 
و ما را ببینید که در این محاصره‌ اقتصادی در محاصره مثلث شوم آمریکا، اسرائیل و رژیم سعودی و امارات، درست در راستای خواست آنان عمل می‌کنیم. اینها که نیازی به سلاح در مقابل ما ندارند، چون ضعف‌ها و به خودپرداختن‌های ما آنگاه است که یک تن با پولی که معلوم نیست از چه راهی به دست آورده است، 38 هزار سکه آزادی، پیش خرید می‌کند، آنهایی که با اتومبیل‌های آن چنانی یک شبه هزاران میلیارد را به جیب می‌زنند و با روابط ناسالم اقتصادی سرمایه‌های مردم را به یک چندم تقلیل می‌دهند و...  آنگاه ما و همه دولتمداران فقط می‌شنوند و هیچ اقدامی ‌نمی‌کنند، هم انفعال این گروه و هم تکاثر ثروت آن گروه همه در راستای دیپلماسی ترامپ است. یعنی، بردی بدون صرف هیچ هزینه‌ای، بدون هیچ آسیبی، بدون کوچک ترین عوارضی! آیا آنان که ثروت ملی و سرمایه ملی و دلارهایی را که به پشتوانه‌ امروز و فردای جامعه در این وانفسا از ایران خارج می‌کنند و به جای سرمایه‌گذاری در کشور و ایجاد شغل و فرصت‌های شغلی، سرمایه‌ خود را به کشورهای همسایه منتقل می‌سازند و نیز سرمایه‌های قابل انسانی و نخبه‌های مبرز علمی ‌را از ایران می‌تارانند و بدون هیچ عوض و دریافت هیچ صناری، آنان را وارد عرصه‌ علم و اجرا و مدیریت دشمنان ما می‌کنند، غیر از ناآگاهی است؟
آیا «کنز» کردن طلا و بالا بردن سرسام آور قیمت مسکن و تحمیل اجاره‌ها برمستاجران تنگدست و بی‌بضاعت از سرآگاهی است؟ آیا آنان که باید در چنین صورتی از ابزار قانون و منع قانونی جهت حفظ کیان نظام و کشور اعمال قدرت قانونی کنند، لام تا کام حرف نمی‌زنند، و اقدامی ‌نمی‌کنند، آیا از سر آگاهی است؟


اینجا است که کشور عزیر ما در این شرایط به دور از همه‌ وابستگی‌ها و گرایش‌ها و نسبت‌ها، نخست به کار فرهنگی مستمر، مدون و خستگی‌ناپذیر نیازمند است و دوم به قاطعیت بی‌چون و چرای قانونی در مقابل ناآگاهانی که به سبب ناآگاهی از شرایط حال و آینده‌ کشور، فقط به خود و منافع خود نه مصالح حاد کشور فکر می‌کنند، چنین کسانی نباید در اقتصاد و نیز فرهنگ نجیبانه‌ ایران، هیچ حضوری داشته باشند. این قاطعیت عین حکمت و منطق است وگرنه بدون هیچ تعارفی در عرصه‌ تاریخ، نقشی نخواهیم داشت.