جنگ اقتصادی داخلی است!

محمدقلی یوسفی* - می‌گویند جنگ اقتصادی، اما نمی‌پرسند اگر جنگ است، این جنگ برای چیست و ذی‌نفعان این جنگ اقتصادی چه کسانی هستند؟ از سوی دیگر این سوال را باید از خودمان بپرسیم که چرا باید همواره باعث و بانی این جنگ را به عوامل بیرونی نسبت داد و خود را معصوم شرایط پیش‌آمده قلمداد کرد؟
اما به نظر می‌رسد شرایط موجود بیش از آنکه نشان‌دهنده یک جنگ اقتصادی با دیگر کشورها باشد، موید یک جنگ کاملا داخلی است که هر ذی‌نفعی به دنبال به دست آوردن غنایم جنگی در آن است‌. بنابراین اعلام چنین موضوعی بی‌آنکه از سوی دیگر کشورها اعلام شود، از اشتباهات سیاستی دولتمردان نشات می‌گیرد و نشان می‌دهد در اقتصادمان بی‌قانونی‌های گسترده‌ای در حال اتفاق افتادن است تا در این جنگ اقتصادی که داخلی است، هر کس، هر چیزی که سر راهش بود را به غنیمت ببرد‌. شاید حتی با نگاهی دیگر این جنگ را بتوان جنگ بین افرادی دانست که در داخل کشور قدرت‌نمایی می‌کنند و با اعلام چنین چیزی به دنبال پیش بردن اقتصاد به سمت یک بلبشوی اقتصادی هستند که ناتوانی دولتمردان در اصلاح امور را گوشزد می‌کند و غیر از گسترده‌تر کردن بساط دلالی و رانت‌خواری و از بین بردن فرصت‌های پیش روی اقتصادی نتیجه‌ای دربر نخواهد داشت‌.
واقعیت این است که اگر مکانیسم بازار ما از قدرت بیفتد و شفافیت از اقتصاد رخت بربندد، شرایط به‌گونه‌ای رقم خواهد خورد که هرکسی خودش برای کالای اقتصادی‌اش قیمت‌گذاری می‌کند و دسترسی به کالا را به میزان وسیعی کاهش می‌دهد؛ مشابه آنچه در بازار ارزمان اتفاق افتاد که آنقدر فضای بازار ارز را امنیتی کردند که برای کسی نرخ‌های واقعی بازار قابل تشخیص نبود و شکل‌گیری دوباره چنین فضایی می‌تواند سردرگمی‌های اقتصادی را بیش از این افزایش دهد‌. آن‌طور که به نظر می‌رسد مسوولان امر با اعلام چنین شرایطی خود را به نادانی زده‌اند و با وجود آنکه از شرایط حاکم بر اقتصاد مطلع هستند به دنبال وقت‌تراشی هستند تا سیاست‌های نادرست‌شان را توجیه کنند‌. بنابراین اعلام جنگ اقتصادی یعنی اعلام اینکه روال عادی در اقتصاد کشور جریان ندارد و هیچ گونه تقاضایی چه در داخل و چه از خارج برای سرمایه‌گذاری اقتصادی در ایران شکل نمی‌گیرد‌. شاید باید این گونه اذعان کرد که بی‌نتیجه ماندن تلاش‌های دولت و تشدید بحران‌های اقتصادی، دولت را به این موضوع واداشته تا با اعلام جنگ اقتصادی واقعیت‌های موجود را به حاشیه براند‌. بنابراین شرایط جنگ اقتصادی تنها یک چیز است و آن، اینکه هر چیزی ممکن است در اقتصاد اتفاق بیفتد و مردم باید خود را برای هر شرایطی آماده کنند‌. بنابراین باید گفت وقتی دولت از جنگ اقتصادی سخن می‌گوید، به دلیل سیاست‌های غلطی است که در داخل اتخاذ شده و هیچ کس حتی حاضر نیست از اشتباهات گذشته‌اش درس بگیرد و به دنبال آن است که با ایجاد جو امنیتی در فضای اقتصادی، تنها اذهان مردم را برای پذیرش این جنگ اقتصادی آماده کند‌.
* عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی