روزنامه شهروند
1397/04/27
شهروندان و دوگانه شایعه و ضد شایعه
می‌گویند زودباوری مردم و علاقه به شنیدن اخبار باورنکردنی مسأله‌ای است که از دیرباز در ایرانیان دیده می‌شد و پس از ظهور فناوری جدی‌تر شده است.به نظر می‌رسد که دو شرط «اهمیت» و «ابهام» در انتقال شایعه قانون اصلی شایعه را توضیح دهد؛ بدین معنا که فرمول حدت و شدت شایعه را می‌توان به این صورت تعریف کرد: میزان رواج شایعه تقریبا برابر است با حاصل‌ضرب اهمیت در ابهام موضوع مطروحه در آن شایعه. شاید در جامعه‌ای که حقیقت عیان نباشد یا کتمان شود یا رسانه‌های آزاد وجود نداشته باشند، بازار شایعات داغ باشد اما در ایران ما چرا باید به شایعات دامن زد؛ مخصوصا در شبکه‌های اجتماعی؟ شاید دلیلش نبود خوراک برای شبکه‌ها است و اینکه هر کسی به دنبال طرح مطلبی نو و جذاب است! اما به چه قیمتی؟هریک از ما می‌توانیم داوطلب جلوگیری از شیوع شایعه شویم. در علم ارتباطات شایعه را گفتمان‌های غیررسمی و نامعتبر و در نتیجه نهایی اطلاعات وارسی‌نشده می‌دانند که در چند مرحله در چارچوب نظام ارتباطی پرورانده شده‌است و از آنجا که اطلاعات در هر مرحله دست به دست شده، اغلب تحریفاتی در آنها صورت می‌گیرد. ممکن است بعد از چندین‌بار تحریف، محصول نهایی به‌کلی با آن‌چه در ابتدای کار منتقل شده، متفاوت باشد. هنگامی که افراد بشدت مشتاق کسب خبر درباره چیزی هستند، اما نمی‌توانند اطلاعات موثقی به دست آورند، مستعد پذیرش شایعه‌ها می‌شوند؛ اما چرا به این سوژه باید پرداخت؟ راستش موضوع شایعات و ضدشایعاتی است که این روزها مطرح میشود. نمونه‌اش همین موضوع سرورها در طبقه نهم وزارت وزیر جوان! نمونه‌اش شایعه انتخابات زودرس و معاون اولی یک سردار. نمونه‌اش شایعه بروز طاعون انسانی در مناطق زلزله‌زده غرب کشور. نمونه‌اش موافقت کی‌روش برای هدایت مصر. نمونه‌اش شایعه انتقال پیام ایران به ترامپ از طریق پوتین، نمونه‌اش شایعه فیلتر اینستاگرام و... البته شاید بتوان گفت برخی از شایعات از روی ترس است که فراگیر میشود و برخی از روی بدبینی و برخی از روی نا‌آگاهی؛ اما وظیفه ما چیست؟
شاید رسانه قبل از شیوع هر شایعه‌ای باید خطرات و پیامدهای شایعه را برای مردم تشریح کند. شایعه، ویروس خطرناکی است که بشدت و سرعت از یکی به دیگری منتقل میشود و افراد، گروه‌ها، جوامع و حتی کشورهای مختلف را تحت تأثیر هولناک خود قرار می‌دهد.
اما اگر شایعه‌ای فراگیر شد، باید چه کرد؟ راه‌های متفاوتی در پیش رو است: شناسایی منابع و افراد شایعه‌ساز، بی‌اعتبارکردن منبع و کشف هویت آنان برای مردم، دادن اطلاعات صحیح به مردمی که تحت تأثیر شایعه قرار گرفته‌اند، نادیده انگاشتن شایعات ضعیف و پاسخ غیرمستقیم به آن و پاسخ شایعه با شایعه که البته این راه آخر را توصیه نمی‌کنیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
فریم به فریم از یک«جنایت خیابانی»
کنکور 98 غیرقانونی است!
برگزاری «سوپرجام» چیه؟ اونم نتونستیم
زندگی بی‌آلایش آقا و بانوی خیّر در گنبدکاووس
قفل آزادی را به روی خانواده‌ها باز می‌کنیم
از شکلات و شمر زمانه تا بیلبورد هالیوودی بوشهر
خروج اضطراری از چهار‌راه‌های «چه‌کنم»
حکایت سرهای تراشیده و سلمانی‌های بیکار!
انتقام دمی موراز بروس ویلیس 18 سال بعد از جدایی
سفر بی سرانجام عشق خودروها به کیش و قشم
صفحه شهرونگ
21 شگفتی جام 21
«ممنوعیت» به بهانه جنسیت، آزار دهنده است
از زیرزمین سبزه میدان تا بانک مرکزی!
شهروندان و دوگانه شایعه و ضد شایعه
