روزنامه جوان
1397/05/09
پروژه «اقلیم بصره» سوار بر موج اعتراضات عراق
اعتراضات در عراق از دیروز وارد مرحله‌ای جدید شد. معترضان در استان‌های جنوبی از جمله بصره، تحصن نامحدود مقابل مراکز نفتی و ساختمان‌های دولت‌های محلی را آغاز و اعلام کردند تا زمانی که به مطالبات آن‌ها پاسخ داده نشود، این اعتراضات ادامه خواهد یافت. همزمان، زمزمه‌هایی برای منحرف کردن اعتراضات به سمت یک طرح قدیمی، یعنی تشکیل اقلیم بصره شنیده میشود.سه سال قبل بود که انتشار نقشه‌ای از استان بصره در گوگل، کاربران بخش «نقشه‌های گوگل» را شگفت‌زده کرد؛ نقشه‌ای که در آن نام استان بصره به «اقلیم بصره» تغییر کرده بود. سابقه طرح‌های مربوط به تبدیل بصره به یک اقلیم خودمختار مانند کردستان عراق، به دلیل منابع سرشار نفت این استان به سال ۱۹۲۱، یعنی تشکیل دولت مدرن در عراق برمی گردد، زمانی که ۵ هزار و ۵۰۰ تن از اهالی بصره با امضای عریضه‌ای، خواستار استقلال اداری این استان شدند. این طرح از زمان سقوط صدام در سال ۲۰۰۳ یک بار دیگر مطرح شده، طرحی که هرچند برخی جریان‌های شیعی از جمله برخی حامیان صدر و برخی جریان‌های وابسته به حزب‌الدعوه از آن حمایت می‌کنند، ولی بیت شیعی به صراحت با آن مخالفت کرده است. دی ماه سال ۱۳۹۳ بود که یکی از حامیان «مقتدی صدر» از او درباره تشکیل اقلیم‌های دیگر در عراق، پرسش کرد، که او در پاسخ به این سؤال گفته بود: «من از طرفداران تشکیل اقلیم نه در بصره و نه در جای دیگری نیستم.» همان زمان، دفتر «آیت‌الله سیستانی» مرجع عالی شیعیان نیز در پاسخ به یکی از مقلدین خود درباره صدور بیانیه‌ای مبنی بر تأیید عدم مخالفت با اقلیمی بودن استان‌های عراق به خصوص بصره گفته بود: «در این باره هیچ چیزی صادر نشده است. بیانیه‌های منتشر شده به دروغ به دفتر «آیت‌الله سیستانی» نسبت داده شده‌اند.»در خردادماه ۱۳۹۱ هم جریان صدر به دنبال تهدید شورای استانداری بصره به تبدیل این استان به منطقه خودگردان اعلام کرد چنین درخواست‌هایی در حقیقت با هدف درگیر کردن کشور با مشکلات بزرگ‌تر و پیچیده‌تر صورت می‌گیرد. همان موقع، عوض العبدان از فعالان سیاسی عراق در مقاله‌ای با هشدار درباره تجزیه عراق نوشت: «صادقانه می‌گویم این بار به‌طور گسترده‌ای برای تحقق ایده و راه‌اندازی امارت بصره تلاش می‌کنند و از کل ۳۵ عضو شورای استان در بصره ۲۰ عضو آن ازحزب‌الدعوه است و از کل ۲۴ نماینده‌ای که بصره دارد ۱۴ نفر از آنان متعلق به حزب‌الدعوه می‌باشند و این تعداد زیادی است.»
سوار بر موج تحصن نامحدود
حالا در شرایطی که اعتراضات پس از انتخابات اردیبهشت ماه عراق بالا گرفته، این طرح یک بار دیگر در حال مطرح شدن است. تظاهرات‌ها در استان‌های جنوبی عراق که از چند هفته پیش در اعتراض به وضعیت بد خدمات‌رسانی، کمبود آب و برق، بیکاری و فساد آغاز شده، از دیروز با تبدیل شدن به تحصن، وارد مرحله‌ای جدید شد. پایگاه خبری «العرب‌الیوم» نوشت که معترضان تصمیم گرفته‌اند تا رسیدن به مطالبات قانونی‌شان، مقابل مقر‌های شرکت‌های نفتی و دولت‌های محلی تحصن کنند تا از این راه بر دولت فشار آورند که به مطالبات‌شان پاسخ دهد. در بصره، صد‌ها نفر از مردم مقابل مرکز نفتی «البرجسیه» در این شهر تحصن و با برپا کردن چادرهایی، اعلام کردند که به اعتصاب و اعتراض تا رسیدن به مطالبات‌شان، ادامه می‌دهند. در استان «المثنی» نیز نزدیک به ۲ هزار نفر در اعتراض به عدم پاسخگویی «حیدر العبادی» نخست‌وزیر به مطالبات‌شان تظاهرات کردند. تظاهرات‌کنندگان در استان نجف اشرف نیز زمان آغاز تحصن‌های نامحدود خود را اعلام کردند. در حالی که حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق روز دو شنبه گفته که کمیته‌های بحران در برخی وزارتخانه‌ها تشکیل خواهد داد تا از طریق آن با بازسازی استان‌های معترض، بحران را مهار کند، بحث‌ها درباره ایجاد اقلیم بصره، یک بار دیگر بالاگرفته است. بر اساس گزارش بغداد الیوم، از چند روز قبل شورای استان بصره با جمع آوری امضا از ۱۵ نفر از اعضای خود، طرح تشکیل اقلیم بصره را دنبال می‌کند. این درخواست باید به شورای وزیران عراق ارسال شود و پس از ۱۵ روز نیز آخرین درخواست به کمیسیون انتخابات برای آماده‌سازی و تعیین تاریخ برگزاری همه‌پرسی (طی سه ماه) ارسال خواهد شد و دولت محلی نیز تا زمان برگزاری همه‌پرسی باید مستلزمات آن را فراهم کند. این در حالی است که طارق حرب، حقوقدان عراقی به خبرگزاری «عین‌العراق نیوز» گفته که این درخواست شورای استان بصره به دلیل پایان دوره شورا‌های استانی در ماه ژوئن ۲۰۱۷ غیرقانونی است. همزمان، سعد الحدیثی، سخنگوی حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق دیروز به روسیا الیوم گفت که دولت عراق هیچ گونه درخواست یا پروژه مطابق قانون اساسی و قانونی مبنی بر ایجاد اقلیم بصره از سوی نهاد‌های دولتی موجود در این استان و یا نمایندگان حقوقی آن دریافت نکرده است. الحدیثی در عین حال گفته که اگر چنین درخواستی مطرح شود، کابینه آن را به شکل عادی مورد بحث و بررسی قرار داده و آن را به‌رأی خواهد گذاشت.
برق ارزان تر!
هرچند تبدیل استان بصره به یک اقلیم مانند اقلیم کردستان اساساً از طرف برخی جریان‌های شیعی مطرح میشود، ولی ناظران هشدار می‌دهند که سعودی‌ها نیز چندان از این طرح ناخرسند نیستند. بهمن‌ماه ۱۳۹۶ بود که روزنامه لبنانی الاخبار با اشاره به افتتاح کنسولگری عربستان سعودی در بصره، درباره روند خرید اراضی کشاورزی در این استان از سوی شخصیت‌های سعودی هشدارداد. چند روز بعد سفیر عراق در ریاض اعلام کرد که درخواستی رسمی از سوی عربستان برای افتتاح کنسولگری دیگری در شهر نجف اشرف دریافت کرده است. حالا به فاصله‌ای چند ماهه از این تحول، در شرایطی که دولت عراق بر سر نحوه صادرات برق با ایران دچار اختلاف شده، شبکه خبری بلومبرگ از قول منابع عراقی گزارش کرده که ریاض حاضر است با قیمت کمتری در مقایسه با ایران به آن‌ها برق بفروشد. بلومبرگ نوشته که عربستان توافق کرده که علاوه بر تأمین برق عراقی‌ها، یک کارخانه انرژی با قیمت بسیار پایین‌تری نسبت به ایران بسازد. «عرب نیوز» به نقل از تلویزیون دولتی عربستان گزارش داد که ریاض سوخت مورد نیاز شهر بصره را تأمین خواهد کرد تا به عراق برای غلبه بر بحران قطع برق و عملیاتی نگه داشتن نیروگاه‌های این کشور کمک کند. در حالی که برخی منابع نظامی عراقی گفته‌اند که یگان‌های زرهی ارتش عراق به منظور تأمین امنیت میدان‌های نفتی و شرکت‌های خارجی حاضر در این استان، در غرب بصره مستقر شده‌اند، شرایط در حال پیچیده‌تر شدن است. هفته قبل، برخی شاهدان عینی به رسانه‌های عراق گفتند که خط انتقال نیروی برق الرمیله به الخور در اثر یک عملیات خرابکارانه از شبکه توزیع خارج شد و به همین دلیل زمان قطعی برق در ولایت بصره افزایش خواهد یافت. یکی از مسئولان امنیتی بصره گفته بود که این اقدام توسط یک تیم عملیاتی پنج‌نفره با هدایت هشام احمد الغانمی صورت پذیرفته است. شیخ احمد الغانمی پدر هشام یکی از افراد مرتبط با سرویس استخبارات سعودی است و طرح استخبارات سعودی در بصره از طریق پسرش هشام به تیم‌های عملیاتی تشکیل شده در بصره منتقل میشود.
سایر اخبار این روزنامه
چوبه دار اخلالگران اقتصادی برپا شد
آقای رئیس‌جمهور! قهر و غضب خود را علیه نارسایی‌های اقتصادی دولت به کار گیرید
آقای رئیس‌جمهور! قهر و غضب خود را علیه نارسایی‌های اقتصادی دولت به کار گیرید
لشکر کت و شلواری دشمن را 3 سال دیر دیدید آقای رئیس مجلس!
لشکر کت و شلواری دشمن را 3 سال دیر دیدید آقای رئیس مجلس!
یک متوفی بیش از ۱۰ هزار گوشی همراه وارد کشور کرد!
کره جنازه امریکایی تحویل داد
سرعت عمل پلیس در تحقیق از متهمان 7 پرونده بزرگ مفاسد اقتصادی
پروژه «اقلیم بصره» سوار بر موج اعتراضات عراق
تب داغ به چارمیخ‌کشیدن آقازاده‌های لاکچری
اختصاص ۲۰میلیارد دلار منابع ارزی به کالا‌های غیراساسی به‌واسطه سیاست غلط ارزی
