پاکدستان درلیست شورای شهرقرار می‌گیرند

روند بررسی صلاحیت‌ نامزدهای شورای شهر آغاز شده، احتمالا تعداد بیشتری از اصلاح‌طلبان درانتخابات شوراها در مقایسه با انتخابات مجلس تایید صلاحیت خواهند شد. شورای عالی اصلاحات به عنوان مرجع تعیین لیست شورای شهر با چه معیارهایی لیست شورای شهر را به مردم معرفی خواهد کرد؟
افرادی در لیست شورای شهر قرار خواهند گرفت که سوابق گذشته آنها نشان دهد کاملا پاکدست هستند و به هیچ وجه اهل سوء استفاده و حتی استفاده از امکانات عمومی جایگاه خود نباشند. از نیروهای اصیل اصلاح‌طلب که تمام هم و غم آنها خدمت به جامعه در راستای حل مشکلات مردم است استفاده خواهد شد. افرادی در لیست اصلاحات در انتخابات شورای شهر قرار خواهند گرفت که از تخصص لازم برخوردار بوده و همچنین از سوابق مدیریتی لازم در هر یک از حوزه‌های مدیریت شهری برخوردار باشند. به عبارت بهتر اشخاصی در لیست اصلاحات خواهند بود که از صلاحیت‌های لازم وکافی برخوردارند. در گذشته معیارها و موارد تعیین مصداق در شورای‌عالی بحث و بررسی شده و عملیات دقیق علمی صورت گرفته است. در نتیجه براساس این شاخصه‌ها قرار است نامزدها مورد بررسی شورای عالی قرارگرفته، سپس به مردم معرفی شوند.
درخلال زمان ثبت نام انتخابات شورای شهر شاهد ثبت‌نام فرزندان دو تن از اصلاح‌طلبان مطرح بودیم که بدنه اجتماعی‌اصلاحات به احتمال در قرارگرفتن این دو فرد در لیست شورها واکنش نشان داد. واکنش مردم بیشتر ناشی از تصمیم قبلی شورای عالی در قرار دادن فرزند یکی از مدیران اصلاحات در لیست مجلس است. شورای عالی چه تصمیمی درباره این موضوع اتخاذ خواهد کرد؟
متاسفانه واژه آقازاده‌ها، در بستری تولید شد که در آن بستر برخی فرزندان مدیران شناخته شده از رانت پدران خود استفاده یا سوءاستفاده کردند. ضمن اینکه این افراد بدون آنکه صلاحیت لازم و شخصی را داشته باشند و به خاطر وابستگی به شخصیت شناخته شده، در موقعیت‌هایی قرار گرفتند که درشان آنها نبود. واژه آقازاده به معنی بدی در ذهن مردم جا افتاده است، اما اینکه فی نفسه فرزند یا فرزندان یکی از شخصیت‌ها در عرصه سیاسی به فعالیت بپردازند، امر مذمومی نیست. بلکه حتی این‌گونه فعالیت‌های سیاسی امر پسندیده‌ای است، زیرا همه باید در عرصه سیاست فعال باشند. مهم این است که این افراد به دلیل انتصاب به اشخاص از رانت‌ استفاده نکنند و نسبت این افراد با سیاست مانند سایر شهروندان باشد، نه اینکه به خاطر انتصاب به شخصیت‌ها از امکانات بهره‌مند شوند. شورای عالی سیاستگذاری بنا دارد بر اساس ضوابط و معیاهای دقیقی که ماه‌ها روی آن کار شده عمل کند. افراد بر اساس این معیارها به تدریج مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و اشخاصی که از امتیارات و نمرات بیشتر براساس معیارهای تعیین شده برخوردار باشند، در لیست شورای شهر قرارخواهند گرفت. در نتیجه، اینکه فردی بخواهد از انتصاب به پدر خود برای قرار گرفتن در لیست اصلاح‌طلبان شورای شهر استفاده کند، فاقد موضوعیت است.


در زمان ثبت نام انتخابات تعدادی از اعضای شورای عالی در انتخابات شورای شهر نام نویسی کردند و بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی به این موضوع واکنش ‌نشان داده شد که چرا لیست نگاران در انتخابات ثبت نام کرده‌اند. آیا این افراد که عضو شورای عالی اصلاحات هم هستند در آرایش لیست شورای شهر نقش خواهند داشت؟
دو مساله را باید از هم تفکیک کرد. در هر حال شورای‌عالی مجموعه‌ای از ۲۴ حزب فعال اصلاح‌طلب و شخصیت‌های شناخته شده است که نسبت بسیطی با مسائل انتخاباتی و فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی دارند. تعدادی از این افراد در انتخابات شورای شهر ثبت‌نام کرده‌اند. در ثبت نام افراد در انتخابات فی‌النفسه مشکلی نیست. مشکل آنجاست که وقتی شورای عالی گزینش افراد را بر اساس شاخصه‌ها و معیارها مورد بررسی قرار می‌دهد، اعضای شورای عالی که دارای منافع در این موضوع هستند نقشی در فرایند غربالگری و ارزیابی کاندیداها نداشته باشند. اگر چنین چیزی رعایت شود مساله‌ای به وجود نخواهد آمد. اگر اعضای شورای‌عالی که در انتخابات ثبت نام کرده‌اند در سنجش معیار افراد کاندیداها دخالت نداشته باشند به خودی خود چنین انتقاداتی فاقد موضوعیت است. در هیات رئیسه شورای عالی به‌طور جدی بر سر این موضوع بحث شده است و نه در فرایند ارزیابی و رسیدگی و نه در مرحله تناسب آنها با شاخص‌ها، این افراد حضور نخواهند داشت. همچنین در رای گیری نهایی نیز هیچ کدام از این افراد دخالتی ندارند. بنابراین سعی شده از این طریق مشکلی که به ذهن مردم می‌رسد حل شود. با این تصمیم اختیار افراد برای نامزدی هم از آنها سلب نشده است.
به‌هر طریق اعضای شورای عالی اصلاحات لیست شورای شهر را به مردم معرفی خواهند کرد. این افراد در صورت پیروزی، شهردار تهران را انتخاب می‌کنند. مکانیزم انتخاب شهردار تهران چگونه خواهد بود؟ بهتر نیست شهردار تهران در لیست شورای شهر به مردم معرفی شود؟
وضعیت مطلوب در انتخابات شوراها به این شکل است که هرجریان، ائتلاف یا حزبی که وارد فرایند انتخابات می‌شود، شهردار مد نظر خود را از قبل مشخص می‌کند. معیارهایی از قبل پاکدستی، سوابق مدیریتی و اجرایی افراد، به گونه‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد که شائبه‌ای به وجود نیاید. در چنین حالتی اگر فردی که قرار است به عنوان شهردار به مردم معرفی شود معیارهای اصلاح‌طلبانه را داشته، اما ضمنا نوعی استفاده یا سوء استفاده از امکانات را هم در کارنامه خود داشته باشد در این صورت نباید به مردم معرفی شود. با توجه به واقعیت‌هایی که وجود دارد این موارد به صورت نسبی رعایت می‌شود و باید سعی شود به شکل حد‌اکثری این موارد رعایت گردد، زیرا هیچ مولفه‌ای در عرصه سیاست جامعه نمی‌تواند مطلق باشد. تمام تلاش جامعه سیاسی باید بر این اساس قرار بگیرد که مولفه‌های لازم را به صورت حداکثری دنبال و محقق کنند. تا این لحظه درباره انتخاب شهردار مساله ای در دستور کار شورای عالی قرار نگرفته که شهردار را با لیست شورای شهر به مردم معرفی کنند. شاید در آینده چنین اتفاقی بیفتد، اما تا این لحظه چنین بحثی در دستور کار نبوده است. البته در معرفی شهردار همراه با لیست مشکلی وجود ندارد، اما در ابتدا باید ترکیب لیست شورای شهر مشخص شود. آنگاه متناسب با ترکیب لیست می‌توان تصمیم عملیاتی و واقع بینانه تری درباره شهردار آینده گرفت.
شهر تهران به عنوان بزرگ‌ترین کلانشهر ایران در حال حاضر فاقد دیوان محاسبات شهری است و از سوی دیگر شورای شهر نیز فاقد اختیارات لازم برای زیر سوال بردن شهر‌دار است. همچنین مواردی مانند کمسیون ماده ۱۰۰ وجود دارد که اساسا راه را برای تخلف باز گذاشته است. این مشکلات در مسیر اداره علمی شهر تهران وجود دارد. اصلاح‌طلبان براي بهبود عملکرد شورای شهر تهران از هم اکنون برنامه‌ای در دستور کار ندارند؟
قطعا یکی از مهم‌ترین اهدافی که اصلاح‌طلبان در انتخابات شوراها دنبال می‌کنند این است که شورای شهر در جایگاه شایسته خود قرار بگیرد. متاسفانه شورای شهر فعلی چنین نقشی را ایفا نمی‌کند و عملکرد شورای شهر جای مماشات دارد. اعضای فعلی شورای شهر تفحص‌های لازم را نداشتند. در بحث املاک نجومی، حداقل کاری که شورای شهر می‌توانست انجام دهد این بود که شورا در این مورد تحقیق و تفحص کند و این اقدام کمترین کار ممکن بود. متاسفانه این کار هم از سوی شورای شهر تهران صورت نگرفت. در نتیجه شورای شهری باید در تراز شهروندان تشکیل شود تا بر شهرداری نظارت لازم را داشته باشد و اعضای شورای شهر با شجاعت و اصالت لازم مسائل را پیگیری و و سعی‌کنند مشکلات اساسی در مدیریت شهری را با جدیدت جبران کنند. این موارد در برنامه‌ای که از سوی شورای عالی ارئه خواهد شد مورد پیش‌بینی قرارگرفته است و راه حل‌ها در آن به تصویب رسیده که به سمع و نظر مردم خواهد رسید. این مورد نکته مهمی است و همه اصلاح‌طلبان به دنبال آن هستند. آغاز این کار به لیستی که به مردم ارائه می‌شود باز می‌گردد. اگر این لیست مجموعه‌ای را تشکیل دهد که به شکل ارگانیک همه تخصص‌های مربوط به مدیریت شهری را داشته باشند و اعضای شورای شهر نیز از شجاعت، پاکدستی و توانمندی‌های لازم برخوردار باشند و این افراد کسانی باشند که تمام هدف آنها خدمت به جامعه و رفع مشکلات شهری باشد، در صورت اقبال مردم به لیست اصلاحات، اعضای شورای شهر خواهند توانست مدیریت شهری را در تراز جامعه، مردم و شهروندان تهرانی قرار دهند.
برای برداشتن موانع بر سر افزایش اختیارات شوراهای شهر امکان بازنویسی قانون وجود دارد؟
زمانی که قرار شد نهاد شورها در کشور شکل بگیرد، کسی که مسئولیت مستقیم شوراها را برعهده گرفت من بودم و در جریان ریز مسائل آن قرار دارم. از همان ابتدا مشخص بود قانونی مربوط به شوراها، قانون حداقلی است. در واقع شوراها، شورای شهر نیستند بلکه شورای شهرداری هستند. این در حالی است که باید اختیارات قانونی برای مدیریت شهری تدوین و توسعه یابد. کاستی‌های قابل توجهی در این قانون وجود دارد. گرچه همین قانون موجود نیز با کمال تاسف در عمل اجرا نشده، اما اگر قرار است شوراها به شورای شهرها تبدیل شوند، قانون شوراها باید توسعه یافته و تقویت شود. البته برای تصویب چنین قانونی با موانع جدی روبه‌رو هستیم. یکی از موانع جدی این است که اعضای شورای نگهبان اعتقاد دارند که شوراها صرفا جنبه نظارتی دارند و باید بر امور شهرداری نظارت کنند و بیش از این برای شهر اختیار قائل نیستند. در نتیجه طبیعی است با چنین نگاهی هرگونه توسعه قانون براي بهبود مدیریت شهری با مشکلاتی مواجه خواهد شد. البته در آینده باید برای این مورد تعامل و چاره اندیشی لازم صورت بگیرد.
اواخر سال گذشته کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات تشکل شد، این درحالی است که شورای عالی اصلاحات برای مردم در انتخابات شناخته شده است. تا چه میزان این احتمال وجود دارد که برخی احزاب لیست جدایی از شورای عالی در انتخابات شوراها ارائه دهند؟
خوشبختانه در بین اصلاح‌طلبان فرایند اجماع، یک صدایی و توجه به منافع ملی و اینکه همه باید به مسائل عمومی ‌کشور روی آورند و به منافع ملی توجه کنند، به وجود آمده است. مردم نیز با دیدگاه اصلاح‌طلبان درحفظ منافع ملی آشنا هستند. در انتخابات مجلس نیز شروع خوبی را مشاهده کردیم. منتها تک نوازی‌ها و تک‌رویی‌ها وجود دارد و برخی علاقه‌مند به تک‌روی هستند. کسی هم جلوی اقدامات آنها را نگرفته است. جامعه به خوبی با جریان اصلاح‌طلب و فرایند اجماع و با همچنین با رهبری و عناصر اصلی جریان اصلاحات آشناست. درانتخابات مجلس هم مشاهده گردید که چند لیست معرفی شد که بعضا به عنوان لیست اصلاح‌طلبان بودند، اما مردم واقعیت را تشخیص می‌دهند. البته درب شورای‌ عالی اصلاحات بر روی تمامی افرادی که به نحوی علاقه مند هستند که حول محور اصلاح‌طلبی به فعالیت بپردازند باز است و این مورد به خود افراد باز می‌گردد که تمایلی به کار با اصلاح‌طلبان داشته باشند یا نه.