فرش قرمز زیر پای قاره سیاه

تعهد 126 میلیارد دلاری پکن برای سرمایه‌گذاری در آفریقا
مجمع همکاری چین و آفریقا (فوکاک) با حضور رهبران 53 کشور و منطقه و سازمان از قاره آفریقا و نمایندگانی از سازمان‌های بین‌المللی از جمله دبیرکل سازمان ملل متحد و دبیرکل اتحادیه آفریقا دیروز در پکن آغاز به‌کار کرد‌.
بنیان مجمع همکاری‌های چین و آفریقا در سال 2000 میلادی گذاشته شد. این مجمع تاکنون دو نوبت در سال‌های 2006 و 2015 میلادی به ترتیب در پکن و ژوهانسبورگ برگزار شده و امسال نیز سومین‌بار است در این سطح در پکن برگزار می‌شود‌. همایش امسال که در واقع اجلاس سران چین و آفریقا نیز به حساب می‌آید با موضوع ایجاد اجتماع و اتحاد قوی‌تر با آینده مشترک از طریق همکاری‌های برد - برد برگزار می‌شود. سخنران آغازین همایش نیز رییس‌جمهور خلق چین بود که ریاست نشست را به همراه رییس‌جمهور آفریقای جنوبی بر عهده دارد‌. شی جین پینگ در این مجمع علاوه بر تشریح نقشه راه ایجاد جامعه با سرنوشت مشترک چین، پیشنهادها و تدابیر چین برای تقویت همکاری با آفریقا را اعلام کرد‌.
این همایش یک ساختار پویا برای دستیابی به نتایج مطلوب بر اساس همکاری‌های مشترک چین و آفریقاست که طرفین در آن درباره روابط دوجانبه، چندجانبه و مسائل مهم منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو می‌کنند‌. سفیر و نماینده چین در این همایش تاکید کرد: ما هرگز به دنبال تحمیل اراده خود بر آفریقا نیستیم و نمی‌خواهیم این قاره را منطقه نفوذ خود قرار دهیم اما می‌کوشیم همکاری‌های ریشه‌دارتر و عملی با این قاره داشته باشیم‌. وی اضافه کرد: رایزنی و همکاری مشترک، جست‌وجوی اهداف بر اساس منافع متقابل و احترام به یکدیگر با تمرکز بر نوآوری در هر عرصه‌ای از اهداف برگزاری همایش سران است‌.


در چارچوب این مجمع همچنین همایش‌های تجاری، نشست‌های مقرر وزرای خارجه و مقام‌های ارشد، نشست فقرزدایی و مساعدت به آفریقا در زمینه‌های مختلف، نشست درباره مسائل بهداشتی و همایش‌های دیپلماتیک چین و آفریقا نیز برگزار می‌شود‌.
او که پیشتر سفیر چین در لیبریا و زامبیا بوده، گفت: ما با گام‌های ابتدایی «فوکاک» را ایجاد کردیم و اقداماتی چون کمک‌های تجاری، کاهش بدهی‌های کشورهای آفریقایی به چین، برگزاری نشست‌هایی برای بهداشت و فقرزدایی، فضای سبز، مدرن‌سازی کشاورزی و صنعتی کردن در ابتدای کار در دستور بود‌.
چین در اجلاس ژوهانسبورگ قول داد برای پیشبرد طرح‌های زیربنایی و کمک به توسعه کشاورزی و صنعتی شدن قاره آفریقا کمکی به ارزش 60 میلیارد دلار با هدف اجرای دست‌کم 10 طرح زیرساختی اختصاص دهد‌. کشورهای سراسر آفریقا امیدوارند این اشتیاق چین برای سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت‌ها به صنعتی شدن این قاره کمک کند‌. از صندوق راه ابریشم و بریکس نیز برای پیشبرد طرح‌های زیربنایی در آفریقا استفاده می‌شود و همزمان چین به برگزاری دوره‌های آموزشی برای نیروهای آفریقا مبادرت می‌ورزد‌. فوکاک و راه ابریشم دو موتور توسعه و رشد روابط چین و قاره آفریقا محسوب می‌شوند که امسال در اجلاس سران در پکن به یکدیگر پیوند خورده است‌. در این اجلاس که دیروز آغاز شد و تا امروز ادامه دارد برنامه و نقشه راه سه سال آینده چین و آفریقا تدوین می‌شود‌. ارزش تبادلات چین و قاره آفریقا در سال 2017 میلادی با بیش از 14 درصد رشد در مقایسه با یک سال قبل از آن به فراتر از 170 میلیارد دلار رسید که از این میزان 94 میلیارد و 740 میلیون دلار سهم صادرات چین به آفریقا و 75 میلیارد و 260 میلیون دلار واردات چین از این قاره بوده است که به ترتیب 7/2 و 8/32 درصد در یک سال رشد کرده است‌. چین در حالی میزبان رهبران آفریقایی برای نشستی با هدف جلب حمایت از دیدگاه پکن برای توسعه قاره آفریقاست که به خاطر رویکردش برای ارائه کمک‌های خارجی و وام به دیگر کشورها به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است‌.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، انتظار می‌رود این مذاکرات بر پروژه زیرساختی راه ابریشم جدید چین موسوم به «طرح یک کمربند و یک جاده» که به شدت تحت حمایت شی جین‌پینگ قرار دارد، متمرکز باشد‌. این برنامه بزرگ با هدف ارتقای دسترسی چین به بازارها و منابع خارجی و تقویت نفوذ پکن در خارج از کشور طراحی شده است‌.
در حال حاضر نیز چین میلیاردها دلار به کشورهایی در قاره آفریقا برای ساخت جاده، خطوط راه‌آهن، بنادر و دیگر پروژه‌های زیرساختی بزرگ و مهم ارائه داده است‌. منتقدان هشدار داده‌اند که این اقدام شی جین‌پینگ به این نیت است که چین در آینده برخی کشورها را که تحت بدهی سنگین قرار دارند، بخرد‌.
مطالعه صورت‌گرفته توسط اندیشکده آمریکایی مرکز توسعه جهانی نشان داده که نگرانی‌های جدی درباره پایداری بدهی دولتی در هشت کشور آسیایی، اروپایی و آفریقایی که در چارچوب پروژه یک کمربند و یک جاده از چین وام دریافت می‌کنند، وجود دارد‌.
وزیر خارجه چین یکشنبه گذشته به همتایان آفریقایی خود گفت که شی جین‌پینگ از این نشست به عنوان فرصتی برای مطرح کردن دیدگاه ویژه خود درخصوص ایجاد یک جامعه چینی–آفریقایی با یک آینده مشترک استفاده خواهد کرد و پیشنهادات و برنامه‌هایی را برای تقویت همکاری چین- آفریقا مطرح می‌کند‌.
در همین حال پل کاگامه، رییس‌جمهور روآندا که رییس دوره‌ای اتحادیه آفریقاست،‌ گفت: صحبت‌ها درباره تله بدهی تلاشی برای دلسرد کردن ارتباطات متقابل میان چین و آفریقاست‌. مهمانان این گردهمایی شامل روسای جمهور کشورهای آفریقایی از مصر گرفته تا سنگال و آفریقای جنوبی و رهبران جنجالی چون عمر البشیر، رییس‌جمهور سودان هستند‌. اگرچه روابط میان چین و کشورهای آفریقایی به شدت مثبت است اما نگرانی‌هایی نیز درباره تاثیر برخی از قراردادهای چین در این منطقه وجود دارد‌. پس از آنکه چین نخستین پایگاه نظامی برون‌مرزی خود را در جیبوتی افتتاح کرد این کشور شاخ آفریقا از نظر مالی به شدت به چین وابسته شده است؛ اقدامی که بیانگر اهمیت استراتژیک قاره آفریقا برای چین محسوب می‌شود‌. محلی‌ها در دیگر کشورها نیز از استفاده از کارگران چینی برای پروژه‌های ساختمانی انتقاد کرده‌اند‌.
سرمایه‌گذاری چینی‌ها در آفریقا
شی جین پینگ تاکید کرد: پکن منابع مالی خود را برای احیای زیرساخت‌های آفریقا اختصاص می‌دهد و تصمیم ندارد در پروژه‌های کم‌اهمیت و بیهوده سرمایه‌گذاری کند‌.
رییس‌جمهور چین دیروز گفت منابع مالی چینی‌ها برای تامین مالی پروژه‌های بیهوده در آفریقا نیست بلکه برای ایجاد زیرساخت‌هایی استفاده می‌شود که می‌تواند تنگناها را برای توسعه این قاره برطرف کند‌. رییس‌جمهور چین در نشست تجاری پیش از آغاز نشست انجمن همکاری چین و آفریقا که هر سه سال یک بار برگزار می‌شود، گفت: منابع همکاری ما برای هزینه در پروژه‌های بی‌ارزش نیست و این منابع در پروژه‌هایی هزینه می‌شود که برای آفریقا بیشترین اهمیت را دارد‌. وی افزود: زیرساخت‌های ناکافی، بزرگ‌ترین مانع توسعه آفریقاست‌.
مقامات چینی می‌گویند نشست امسال نقش آفریقا را در ابتکار «یک جاده یک کمربند شی جین پینگ» برای ارتباط دادن چین به آسیای جنوب شرقی، آسیای مرکزی، خاورمیانه، اروپا و آفریقا از طریق دریا و خشکی و به واسطه یک شبکه زیرساختی تقویت می‌کند؛ شبکه‌ای که در جاده قدیمی ابریشم طراحی شده است‌.
شی با اشاره به اینکه نتایج همکاری چین و آفریقا برای مردم آفریقا رفاه فراهم کرده، اظهار کرد: آفریقا یک‌ششم جمعیت جهان را تشکیل می‌دهد. تحقق ثروت مشترک مردم کشورهای مختلف از جمله مردم آفریقا موضوع مهم برقراری جامعه بشری با سرنوشت مشترک است‌. او یادآوری کرد: دوستی سنتی چین و آفریقا ریشه عمیقی دارد. در گذشته برادرانی خوب بوده‌اند که در کنار هم جنگیده‌اند و اکنون نیز شرکای خوب توسعه مشترک هستند‌.
رییس‌جمهور چین گفت: این برنامه- که پکن برای اجرای آن متعهد شده 126 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کند- به تامین منابع و امکانات بیشتر برای آفریقا کمک خواهد کرد و بازارهای مشترک را توسعه خواهد داد‌. موسسه تحقیقاتی ابتکار چین و آفریقا در دانشکده مطالعات پیشرفته دانشگاه جان‌هاپکینز واشنگتن نشان می‌دهد چین از سال 2000 تا 2016 حدود 125 میلیارد دلار به قاره آفریقا وام داده است‌.
افزایش واردات فرآورده‌های آفریقایی
شی جین پینگ اعلام کرد: چین تصمیم گرفته واردات فرآورده‌های آفریقایی به ویژه محصولاتی غیر از معادن و مواد خام را افزایش دهد و از کشورهای آفریقایی برای شرکت در نمایشگاه بین‌المللی واردات چین حمایت می‌کند و هزینه شرکت کشورهای آفریقایی توسعه‌نیافته را معاف می‌دارد‌.
وی افزود: چین با اجرای 50 پروژه برای هموار کردن راه تجاری در آفریقا، از ایجاد منطقه تجاری آزاد در قاره آفریقا حمایت می‌کند و به‌طور مداوم با کشورها و مناطق آفریقایی که مایل هستند مذاکرات تجارت آزاد را با چین برگزار کنند، انجام می‌دهد و به همکاری با آفریقا در پیشبرد بازرگانی الکترونیکی کمک می‌کند‌. او افزود: چین با اتحادیه آفریقا «برنامه همکاری تاسیسات زیربنایی چین و آفریقا» را تنظیم کرده، از شرکت موسسات چین در ساخت تاسیسات زیربنایی آفریقا از طریق سرمایه‌گذاری، ساخت و ساز و عملیات اداری حمایت کرده، عمدتا همکاری‌ها در زمینه‌های انرژی، حمل و نقل، مخابراتی و منابع آبی فرامرزی را تقویت کرده و به اتفاق آفریقا پروژه‌های مهم در برقراری ارتباطات را اجرا خواهد کرد‌. وی همچنین اظهار کرد که چین از ساختار بازار حمل‌و‌‌نقل هوایی مستقیم آفریقا حمایت کرده، پروازهای مستقیم بیشتر بین چین و آفریقا را گشوده، برای انتشار اوراق قرضه کشورها و ارگان‌های مالی آفریقا در چین تسهیلات فراهم آورده و از بهره‌مندی بهتر کشورهای آفریقا از منافع مانند امور مالی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آسیا، بانک توسعه جدید و صندوق جاده ابریشم حمایت می‌کند‌.
تاکید بر مقابله با یکجانبه‌گرایی در جهان
رییس‌جمهور چین در دیدار با دبیر کل سازمان ملل بر نقش چندجانبه و قدرت سازمان ملل برای مقابله با یکجانبه‌گرایی رو به رشد در جهان، تاکید کرد‌.
شی جین پینگ در دیدار با گوترش گفت که سازمان ملل پرچمی چندجانبه است و جهان امروز با رشد یکجانبه‌گرایی و حمایت‌گرایی، بیش از هر زمان دیگری به سازمان مللی قدرتمند و چندجانبه نیاز دارد‌. رییس‌جمهور چین همچنین از سازمان ملل خواست به کشورهای آفریقایی کمک کند تا توسعه خود را تسریع بخشند و تاکید کرد که سازمان ملل باید به اتحاد آنان و حل مشکلات‌شان به شیوه آفریقایی برای صلح و ثبات در این قاره کمک کند‌. گوترش در این دیدار گفت که مسائل آفریقا همیشه برای سازمان ملل در اولویت بوده و حضور وی در اجلاس چین و آفریقا این مساله را اثبات می‌کند‌.