وزیر نفت در آستانه نشست کمیته نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک:

گروه انرژی - نشست کمیته نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک در حالی فردا در الجزایر برگزار خواهد شد که اوپک و متحدانش به سردمداری روسیه همچنان در تلاش برای رسیدن به تفاهم درباره نحوه توزیع افزایش تولید در میان کشورهای دارای ظرفیت تولید شناور بدون برانگیختن نارضایتی کشورهایی هستند که نمی‌توانند تولید بیشتری داشته باشند‌.
این ائتلاف در ۲۳ ژوئن توافق کرد تولید خود را به میزان یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد، اما نحوه توزیع این افزایش میان اعضا مشخص نشد‌. ایران اصرار دارد کشورهای مشارکت‌کننده به توافق سهمیه تولید خود پایبند بمانند، در حالی که عربستان سعودی می‌گوید توافق باید به سقف تولید گروهی متمرکز شود‌.
نشست فردا در الجزایر میان کشورهای اوپک و غیراوپک به این موضوع اختصاص خواهد داشت اما اوپک و شرکایش به خصوص روسیه به دنبال مسائلی فراتر از سهمیه تولید کوتاه‌مدت هستند‌. آنها درصدد همکاری بلندمدت برای مدیریت بازار و قیمت‌های نفت هستند که از آن به عنوان ثبات و تعادل بازار یاد می‌کنند‌.
این در حالی است که بیژن زنگنه می‌گوید کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک از نظر حقوقی صلاحیت تصمیم‌گیری درباره تعیین یا توزیع سهمیه‌ها را ندارد و تنها نظارت و بررسی می‌کند و ‌تصمیم‌ها تنها در نشست وزیران نفت و انرژی اوپک و در حضور همه اعضا و با اجماع گرفته می‌شود‌.


زنگنه با بیان اینکه هر تصمیمی از سوی آنها نامعتبر است گفت‌: هر تصمیمی که حتی کوچک‌ترین خطری برای منافع ملی ما داشته باشد، بدون هیچ تردیدی، سر راه آن خواهم ایستاد و وتو می‌کنم‌. زنگنه معتقد است اوپک قربانی جریانی خزنده است که همزمان نتیجه همکاری با آمریکا و ترس از قانون ضد اوپکی مطرح شده در کنگره آمریکا، نوپک (NOPEC) است‌. آنها اوپک را قربانی می‌کنند و به آهستگی، بدون اعلام علنی این مساله، قصد دارند تعداد زیادی از کشورهای تولیدکننده را گردهم آورند و مجمعی ایجاد کنند تا جای اوپک را بگیرد‌.
وزیر نفت ایران در گفت‌وگوی اخیر خود با بلومبرگ و پلاتس با بیان اینکه نباید از ترس مرگ خودکشی کرد گفت‌: از دید من اوپک یکی از بزرگترین موفقیت‌های جهان سوم است، نه تنها برای تولیدکنندگان نفت بلکه همچنین سازمانی است که می‌تواند در اقتصاد جهان کارآمد باشد و یک نهاد خوب و قوی است‌. ما به فعالیت خود ادامه می‌دهیم و شما نباید اوپک را تنها به دلیل ترس قربانی کنید‌.
زنگنه در خصوص توافق کنونی اوپک و استمرار آن گفت‌: توافق واقعا دیگر وجود ندارد‌. تمام شده است‌. عمدتا روسیه همراهی کرد تا ۳۰۰ هزار بشکه کاهش دهد و سپس آن ۳۰۰ هزار بشکه را برگرداند و (توافق) تمام شده است‌. واقعا هیچ توافقی باقی نمانده است‌. روی سخن من با اوپک است. من موضوع زیادی برای گفتن به غیراوپک ندارم‌. من اوپک را مورد خطاب قرار می‌دهم‌. من به همکاری غیراوپکی‌ها در آینده احترام می‌گذارم، اما این مساله به این نشست پرتبلیغات، تدارکات و هزینه نیاز ندارد‌.
بیژن زنگنه ادامه داد‌: همه ماجرای میان اوپک و غیراوپک، برای کاهش حدود روزانه ۵۰۰ هزار بشکه از عرضه نفت غیر اوپکی‌ها بود‌. در این میان جز روسیه و به نظرم قدری هم مکزیک بقیه کشورها، چیزی از تولید خود را کاهش ندادند‌. در واقع، آنها ظرفیت افزایش تولید نداشتند‌. ما قدردان هستیم که آنها از نظر سیاسی با ما همکاری و همدلی کردند، اما همه آنها کمتر از سهمیه خود تولید می‌کردند و به همین دلیل است که پایبندی برخی از آنها به ۲۰۰ درصد یا ۱۸۰ درصد رسید‌. آنها نمی‌توانستند همه سهمیه خود را تولید کنند، جز مکزیک و روسیه‌.
روسیه برای مدتی کمک کرد و در وضع کنونی، آنها مشکل ما نیستند‌. آنها کمک کردند و سپس آن دوران منقضی خواهد شد و آنها هر چه بخواهند طبق منافع ملی خود به عنوان کشوری که یک تولیدکننده نفت غیرعضو اوپک است، همکاری می‌کنند، اما من از کشورهای عضو اوپک انتظار بیشتری دارم و به‌ویژه در وضع کنونی (و این را بارها پیش از این گفته‌ام) درست نیست که دو عضو به سردمداری و ایفای نقش رهبری در جریان ضد ایرانی بپردازند‌.
وی در ادامه گفت‌: اینکه دو عضو اوپک، سردمداری جهانی ضدیت با ایران را در بازار نفت به‌عهده گرفته‌اند نه در عالم همسایگی و نه در عالم همکاری، صحیح نیست‌. آنها این موج ضدایرانی را پی می‌گیرند و سپس در همکاری با آمریکا همسو می‌شوند تا به ایران آسیب بزنند و برخی کشورهای غیرعضو اوپک را با خود نیز همراه می‌کنند که الزاما عمق این پیچیدگی سیاسی را درک نمی‌کنند و دیگر جنبه‌هایی که نمی‌خواهم در اینجا توضیح دهم‌.
برای نمونه آنها می‌گویند: «ما اجازه نمی‌دهیم کمبودی در بازار باشد»، که در ظاهر موضوع بسیار خوبی است که گفته شود و یا اقتصادی است، اما به نظر من چنین اظهارنظری اقتصادی نیست و ۱۰۰ درصد سیاسی و ضد ایران است‌. هر کس بگوید که کمبود در بازار نفت را جبران می‌کند، ضد ایران صحبت می‌کند و معنایش پیامی برای آمریکاست به این معنا که ‌هر چقدر می‌خواهی به ایران فشار بیاور و ما اجازه نمی‌دهیم بازار با مشکلی روبه‌رو شود‌. این پیامی است که باید دریافت کنیم و پیامی کاملا سیاسی است‌. هیچ جنبه اقتصادی در آن نیست و آنها برخلاف موضوعی که می‌گویند، نه تنها اوپک، بلکه کشورهای غیرعضو اوپک را هم به یک بازی سیاسی می‌کشانند. من باور ندارم که روسیه بخواهد با آمریکا همکاری کند و به ما ضربه بزند، اما برخی کشورها می‌خواهند‌. از آنجا که این بازی سیاسی همسو با سیاست‌های آمریکاست، برخی افراد نمی‌خواهند به طور علنی درباره آن صحبت کنند‌.
زنگنه با اشاره به اینکه علاوه بر اوپک و برخی کشورهای غیرعضو اوپک‌، بخشی از دبیرخانه اوپک نیز همسو با رویکرد آمریکا فعالیت می‌کند، گفت‌: یادآوری می‌کنم که اوپک سازمانی مستقل است و زیرمجموعه وزارت انرژی آمریکا نیست و مسوولان اوپک باید به این مساله توجه کنند‌.
بیژن زنگنه همچنین در خصوص توانایی کشور‌ها برای جبران نفت ایران گفت‌: برخی کشورها به ذخیره‌سازی خود اتکا می‌کنند‌. آنها ارقامی درباره ذخیره‌سازی‌های خود اعلام می‌کنند اما نمی‌دانم که آنها درست هستند یا نه‌. من نمی‌دانم این ذخیره‌سازی‌هایی که عربستان می‌گوید خارج از کشورش و جاهای دیگر دارد، واقعی هستند یا نه اما فکر می‌کنم از حالا به بعد، آنها به ذخیره‌سازی خود و نه تولید، اتکا می‌کنند تا نفت را به بازار سرازیر کنند‌. فکر می‌کنم آنها ظرفیت تولید بیشتر ندارند اما سرانجام این مساله چندان دوام نخواهد داشت‌. هیچ تحلیل بین‌المللی نمی‌گوید از دست رفتن تولید ایران می‌تواند در بلندمدت تحمل شود‌.
وی در خصوص تصمیم آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران نیز می‌گوید‌: فکر می‌کنم به‌واقع آقای ترامپ بدون مشورت با کارشناسان حتی درون دولت آمریکا چنین تصمیمی را گرفته که صادرات نفت ایران را به صفر برساند، مصرانه و سرسختانه هم درصدد اجرای آن است‌. اکنون به‌تازگی متوجه شده‌اند که این تصمیم شدنی نیست بنابراین در پی آن هستند که حتی برای یک ماه هم که شده به طور نمادین صادرات ایران را به صفر برسانند بنابراین آقای ترامپ به‌طور جدی و با همه قوای خود درصدد صفر کردن صادرات نفت ایران است‌. البته این یک طرف ماجراست و ما هم دست و پا بسته نیستیم و افزون بر همه تلاش‌هایمان معتقدیم که دست خداوند هم در کار است‌.
وی تاکید کرد‌: آمارها و برآوردهای اداره اطلاعات انرژی آمریکا حکایت از این دارد که بازارهای جهانی نفت خام برای بلندمدت تحمل غیبت بشکه‌های نفت خام ایران را ندارد‌. بازار تحمل حذف نفت خام ایران از بازارهای جهانی را ندارد‌.
زنگنه همچنین درباره وضع کنونی بازار و چشم‌انداز آینده آن گفت‌: شما باید از جریان تغییر قیمت متوجه شوید‌. آمریکایی‌ها به شدت تلاش می‌کنند جلوی رشد قیمت‌ها را تا ماه نوامبر بگیرند اما اگر نگاه کنید، روند کنونی قیمت‌ها اکنون افزایشی است و آنها با مداخله قیمت را پایین می‌آورند ولی اگر آن را به حال خود بگذارند، روند قیمت رو به افزایش است و به افزایش ادامه می‌دهد‌.
وزیر نفت ایران در پاسخ به اینکه آیا عربستان خواهان قیمت‌های بالای 80 دلار برای هر بشکه است گفت‌: نه، هم‌اکنون این گونه نیست. آمریکایی‌ها نمی‌خواهند قیمت شاخص نفت خام دبلیوتی‌ای بالا رود زیرا در این صورت ترامپ و جمهوریخواهان رای نخواهند آورد‌. آنها تلاش می‌کنند قیمت نفت را به ۶۰ دلار برای هر بشکه برسانند اما باز هم میل قیمت‌ها رو به افزایش است‌. آنها به محض افزایش قیمت‌ها مقداری از ذخیره‌سازی‌های نفت خام خود را در جاهای مختلف به بازار سرازیر می‌کنند تا قیمت‌ها را پایین بیاورند‌. آنها درباره کارهایی که انجام می‌دهند حقیقت را نمی‌گویند‌.
در همین راستا روز گذشته دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا در آستانه نشست روز یکشنبه نمایندگان اوپک و غیراوپک در الجزایر، از تولیدکنندگان خاورمیانه خواست برای کاهش قیمت‌های نفت اقدام کنند‌. ترامپ در توئیتی نوشت: «ما از کشورهای خاورمیانه حمایت می‌کنیم‌. آنها بدون ما مدت چندانی در امان نخواهند بود و با این حال همچنان قیمت‌های نفت را بالا و بالاتر می‌برند! ما این را به خاطر خواهیم سپرد‌. اوپک باید قیمت‌های نفت را اکنون پایین ببرد‌.»این در حالی است که عربستان سعودی و الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه که سردمداران تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک در توافق کاهش تولید هستند، اوایل هفته گذشته برای مذاکره پیرامون بازار نفت در مسکو دیدار کردند و آمادگی خود را برای واکنش به تغییرات در بازارهای نفت مورد تایید قرار داده و بر برنامه‌هایشان برای همکاری بلندمدت تاکید کردند‌. نشست کمیته نظارت بر توافق اوپک و غیراوپک هفته جاری در پایتخت الجزایر برگزار خواهد شد و ظاهرا وزرای همه کشورهای مشارکت‌کننده در این ائتلاف جز وزیر نفت ایران در آن شرکت خواهند کرد‌.
هدف این گروه مشخص کردن سیاست تولید است که می‌تواند نگرانی‌های بازار نسبت به محدودیت عرضه در ماه‌های آینده را آرام کند و به حد کافی مناسب باشد تا در صورت ضعیف‌تر از حد انتظار بودن تقاضا، از اشباع عرضه جلوگیری کند‌.