مسببان اصلي آشفتگي بازار ارز

مسببان اصلي آشفتگي‌هاي بازار ارز دو عامل هستند؛ يك عامل خارجي كه مربوط به خروج آمريكا از برجام و همچنين تحريم‌ها مي‌شود. همچنين كشورهايي مانند اسراييل و عربستان تبليغات منفي در خصوص تحريم و به صفر رسيدن درآمد ارزي عليه ايران به راه انداختند و به نوعي مردم را به وحشت انداختند. عامل داخلي هم سياست‌هاي پولي كشور بود كه به‌خصوص در دوره رييس كل قبلي بانك مركزي نيز درست نبود. صرافي‌ها تعطيل شد و ارزهاي بيش از 10 هزار دلار را قاچاق اعلام كردند. در واقع مي‌توان گفت خودمان منابع ارزي‌مان را از بين برديم و از كارايي انداختيم. همچنين پيش‌فروش سكه اقدام بسيار نادرستي بود. طلا پشتوانه پولي ايران است، نبايد پشتوانه پولي را به صورت نامحدود به حراج گذاشت. به دنبال اين سياست‌ها اقتصاد ايران امنيتي شد و مقامات وارد شدند، بازار از تعادل و دادوستد طبيعي افتاد و مشتعل شد. اكنون سياست‌هاي اصلاحي انجام گرفته كه مي‌تواند مفيد باشد. در اين ميان يكي از مهم‌ترين مشكلات چند نرخي بودن ارز است. اكنون ارز سه‌نرخي است،‌ يك نرخ كه نرخ دولتي است، در اين آشفته بازار دولت هيچ درآمد اضافي نداشت، زيرا ارز خود را با 4200 مي‌فروخت. بخش خصوصي كه پتروشيمي و صادركنندگان هستند، در بازار ثانويه (سامانه نيما) منافع داشتند. بازار ديگري به نام بازار سياه نيز به وجود آمد كه به برخي تقاضاهاي ارزي پاسخ نداد كه درمجموع ممكن است تنها پنج درصد تقاضاها را تشكيل ‌دهد. گروه دلالان يا واسطه گران توانستند از اين خلأ استفاده كرده و سايت‌هاي مجازي ايجاد كنند و معاملات واهي با نرخ‌هاي بالا انجام دهند. خيلي‌ها اين نرخ را تبليغ كردند و تبديل به مبناي معاملاتي ارز شد و اشتباهاتي صورت گرفت. در داخل كشور اين موج به خوبي مديريت نشد. در دوره مديركل بانك مركزي قبل وضعيت ارز به خوبي كنترل نشد و از خارج كشور شيطنت‌هايي به اوضاع داخلي دامن زد. متاسفانه ساختار اقتصادي كشور به دليل سياست‌هاي دستوري و چند نرخي بودن ارز در هم شكسته است. يكي از اشتباه‌ترين تصميمات اين بود كه نرخ سود بانكي را بدون نظر كارشناسي كاهش دادند كه موجب سرازيري نقدينگي به بازار شد. در مجموع تمامي اين عوامل باعث بحران در كشور شد. اميدواريم با اصلاح اين سياست‌ها به سمت تك نرخي شدن ارز برويم و با اصلاح سود سپرده‌هاي بانكي بتوانيم آرامشي را در بازار ايجاد كنيم. بنابراين مجموعه عوامل بودند آشفتگي بازار ارز را به وجود آوردند. برخي معتقدند دولت از اين آشفتگي سود برده و كسري بودجه را جبران كرده است. گفتني است كه اگر ارز تك نرخي بود، دولت سود مي‌برد، اما اكنون كه دولت ارز خود را در بازار دولتي مي‌فروشد و در بازار ديگر نفروخته كه سود ببرد. ممكن است پتروشيمي‌ها و شركت‌هاي دولتي در بازار ثانويه از اين وضعيت سود بردند، اما دولت نه. متاسفانه برخي سايت‌ها كه تحليل درستي ارائه نمي‌دهد، مبناي قضاوت مردم قرار گرفت و آن‌ها را به بيراهه كشيد.