صلاحيت‌هاي حرفه‌اي معلم

۵ اكتبر برابر با ۱۳ مهر، روز جهاني معلم است. اين روز را سازمان علمي- فرهنگي سازمان ملل متحد (يونسكو) از سال ۱۹۴۴ گرامي داشته و براي برگزاري بهينه آن در سراسر جهان تلاش مي‌كند. اين سازما‌ن هر سال با همكاري چند سازمان جهاني ديگر و از آن ميان «آموزش جهاني» (EI) شعاري براي توجه بيشتر جهانيان به اين روز و حرفه مهمِ آموزشگري تعيين كرده و هر بار تمركز خويش را بر يكي از جنبه‌هاي اثرگذار اين حرفه معطوف مي‌كند. شعار سال ۲۰۱۸ روز جهاني معلم «حق برخورداري از آموزش به معناي حق برخورداري از معلمي داراي صلاحيت (حرفه‌اي) است.» به تاكيد يونسكو اين شعار به فراخور هفتادمين سالگرد تصويب اعلاميه جهاني حقوق بشر و البته ماده ۲۹ آن يعني حق برخورداري آموزشي رايگان و با كيفيت براي همه انسان‌هاست. همراستايي شعار امسال روز جهاني معلم با ماده ۲۹ اعلاميه جهاني حقوق بشر يادآور مي‌شود كه برآورده شدن حقِ آموزش براي انسان‌ها بدون داشتن معلمي باكيفيت، داراي صلاحيت حرفه‌اي و شايستگي‌هاي شغلي امكان‌پذير نيست؛ بنابراين داشتن معلم با كيفيت حق همه فرزندان نوع بشر است. اما معلمي كه داراي صلاحيت‌هاي حرفه‌اي و شايستگي‌هاي شغلي و انساني باشد، خود محصول پيش‌زمينه‌هاي مديريتي و سازماني بوده و چيزي نيست كه در خلأ پرورش يافته و آموزش ببيند. در ساختارِ سياسي- مديريتي كه آموزش در اولويت نبوده و توسعه را پيامد سرمايه‌گذاري بر هر چيزي جز انسان بداند، نمي‌توان چشم به راه برآورده شدن هدف‌هاي آموزشي نوين يعني پرورش شهرونداني توسعه‌گرا، اخلاق‌مدار، سنجشگر در انديشه و عمل و ... بود.
از ديگر سو در بسياري از نقاط جهان از جمله ايران همچنان معلمان گرفتار نيازهاي فيزيولوژيكي و الزاماتِ نخستين زندگي هستند. معلم درگير با غمِ نان و داري شغل دوم و سوم، معلم گرفتار با مدرسه‌ها و كلاس‌هاي بي‌كيفيت، معلم گير افتاده در كلاس‌هاي پر جمعيت ۳۰-۴۰ دانش‌آموزه، معلم گرفتار در چارچوب‌هاي سفت و سخت، معلم گرفتار در مديريت‌هاي ناكارآمد و دور از دستاوردهاي علمي و تجربه‌هاي نوين آموزشي، معلمِ بي‌اختيار در سياست‌گذاري‌هاي آموزشي خُرد و كلان و آزرده از بي‌توجهي‌ها و بي‌اعتنايي‌هاي فرادستان به جايگاه حرفه‌اي آنان و .... بي‌گمان نمي‌تواند به صلاحيت‌هاي حرفه‌اي درخور و شايستگي‌هاي شغلي كارآمد دست يابد.
از اين رو يكي از پيش زمينه‌هاي مهمِ حقِ برخورداري از آموزشِ بهينه، داشتن معلم و آن هم معلمي بي‌دغدغه و به دور از نگراني‌هاي يك زندگي شخصي و حرفه‌اي متوسط است. به هر روي باشد كه شعار امسال روز جهاني معلم زمينه‌اي شود براي كمك به پرورش معلماني داراي صلاحيت‌هاي حرفه‌اي و در نتيجه آموزشي بهينه و كارآمد براي فرزندان نوع بشر.