بخش خصوصی نفت می‌فروشد




گروه اقتصادی/  نفت خام صادراتی ایران روز گذشته رسماً وارد بازار سرمایه شد. به این ترتیب که یک میلیون بشکه نفت خام سبک صادراتی از سوی شرکت ملی نفت ایران در رینگ بین‌الملل بورس انرژی عرضه شد و از این میزان 280 هزار بشکه با قیمت هر بشکه 74 دلار و 85 سنت به فروش رسید. تجربه‌ای نو در نخستین روز عرضه. در این باره سیدعلی حسینی، مدیرعامل بورس انرژی در گفت‌و‌گو با «ایران» توضیح داد: «روند عرضه بر اساس اطلاعیه بورس انرژی و شرکت ملی نفت ایران انجام شد. در نخستین روز 8 محموله 35 هزار بشکه‌ای نفت خام صادراتی ایران به فروش رسید، که بی‌نظیر بود. فروش این محموله‌ها به صورت ۲۰ درصد ریالی و ۸۰ درصد ارزی انجام شد و متقاضیان خرید برای شرکت در معامله، ۱۰ درصد ارزش سفارش را به صورت ریالی به میزان پیش‌پرداخت پیش از عرضه به حساب اعلامی شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه واریز کردند.» او ادامه داد: «تسویه 20 درصد ریالی از طریق شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و 80 درصد ارزی از طریق شرکت ملی نفت ایران انجام خواهد شد.» روزگذشته خریداران بر اساس قیمت پایه اعلامی شرکت ملی نفت ایران که از قیمت‌های معاملاتی امور بین‌الملل این شرکت تبعیت می‌کند، شروع به رقابت در بورس انرژی کردند. قیمت پایه اعلامی 79 دلار و 15 سنت برای هر بشکه بود. این درحالی است که قیمت هر بشکه نفت خام برنت در بازارهای بین المللی در زمان انجام این معاملات حدود 77 دلار و 60 سنت برای هر بشکه و قیمت نفت خام سبک ایران نیز کمتر از 75 دلار بود.


زمانبندی تحویل و تسویه محموله‌ها
حسینی با بیان این‌که خریداران تا 50 روز بعد از تحویل محموله‌ها فرصت دارند که وجه محموله صادراتی را تسویه کنند، اظهار کرد: «تحویل محموله یک ماه طول می‌کشد. خریدار باید در این مدت 10 درصد ریالی باقیمانده را تسویه و کشتی برای حمل محوله را تأمین و به شرکت ملی نفت ایران معرفی کند تا محموله را در اختیارش قرار دهند.»
رانت در بورس بی‌معناست
مدیرعامل بورس انرژی با بیان این‌که شرایط عرضه کاملاً رقابتی بود و رانتی وجود نداشت، تصریح کرد: «هر خریدار بخش خصوصی که توان کافی برای صادرات نفت خام داشته باشد، می‌تواند در این رقابت شرکت کند و از این رو وقوع رانت معنی ندارد.»  او توضیح داد: «تمام داد و ستدها و نقل و انتقالات مالی از کانال شبکه بانکی انجام می‌شود. همچنین پیش از معاملات، هویت خریداران شناسایی و از نظر مباحث پولشویی بررسی‌های لازم انجام می‌گیرد تا رانتی در عرضه بورسی نفت رخ ندهد.»
اطلاعات معامله گران محرمانه می‌ماند
یکی از اصول معاملات بورسی در تمام دنیا شفافیت در عین محرمانه بودن اطلاعات معامله گران است. حسینی در این باره توضیح داد: «عده‌ای در میان بخش خصوصی عقیده دارند که در ایران اطلاعات خریداران نفت خام برملا و تحریم‌ها شامل حال آنها نیز خواهد شد. اما این موضوع صحت ندارد و افشای اطلاعات مشتریان مجاز نیست.» او ادامه داد: «3 خریدار محموله‌های نفتی روز گذشته بخش خصوصی و شرکت‌های حقوقی داخلی بوده‌اند و گمانه زنی‌ها در رابطه با حقیقی بودن خریداران صحت ندارد. چراکه اصلاً مجاز به حضور در رقابت نبوده‌اند.»
معاملات امروز بورس انرژی
مدیرعامل بورس انرژی می‌گوید که شروع معاملات امروز نفت خام صادراتی در بورس انرژی با نرخ 74 دلار و 85 سنت خواهد بود. اما در صورت تغییر در قیمت‌های بین‌المللی شرکت ملی نفت ایران اطلاعیه جدیدی برای قیمت پایه صادر خواهد کرد. حجم عرضه امروز احتمالاً بیش از یک میلیون بشکه است.