روزنامه جهان صنعت
1397/08/29
امیدهای واهی ایران به اروپا
گروه سیاسی- به نظر می‌رسد نوعی نگاه دوگانه از سوی کشورهای اتحادیه اروپا نسبت به برجام وجود دارد چرا که با گذشت چند ماه از مذاکرات دولت با اتحادیه اروپا برای گرفتن تضمین‌های عملی جهت حفظ منافع ایران در برجام، اراده‌ای برای مقابله با تحریم‌های ایران وجود ندارد؛ موضوعی که موجب نگرانی ایران و دستگاه دیپلماسی کشور شده است. اما در ظاهر مشاهده میشود که مقامات اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، انگلیس و چین، که از امضاکنندگان توافقنامه هسته‌ای 2015، هستند تلاش می‌کنند تا راهی را برای دور زدن محدودیت‌ها پیدا کنند. اما در عمل دیده میشود که تلاشی از سوی اتحادیه اروپا برای ایجاد سازوکار ویژه مالی به منظور تجارت غیردلاری با ایران مشاهده نمی‌شود و شرکت‌های خارجی هم تجارت با ایران را متوقف کردند. این در حالی است که ایران بارها تهدید کرد که در صورت تامین نشدن منافع اقتصادی‌اش، از برجام خارج خواهد شد. اما، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در کنفرانس خبری خود گفت که ایران همچنان به نجات این توافقنامه از سوی اروپا امیدوار است و انتظار دارد که اتحادیه اروپا در اسرع وقت این سازوکار ویژه را به اجرا بگذارد. این در حالی است که عراقچی معاون ظریف نسبت به عدم اقدام عملی اروپا ناراضی است و اعلام کرد که هزینه از بین رفتن برجام برای اروپا بیش از آمریکاست. عراقچی گفت: هنوز هیچ کشوری حاضر نشده میزبانی سازوکار مالی بین ایران و اروپا را قبول کند؛ اتریش و لوکزامبورگ قبول نکردند و اروپا ناتوان از ثبت SPV است. معاون ظریف تصریح کرد: از وقتی آمریکا از برجام خارج شد اروپا تلاش کرده است خواسته‌های ایران در حوزه‌های مختلف از جمله نفت و بانک تامین شود و تا الان به طور جدی به کار ادامه دادند. عراقچی گفت: به لحاظ مواضع سیاسی اروپا در این شش ماه کم نگذاشته اما این مدت کم نیست که نتوانند اقدامات عملی را پیدا کنند و هنوز قادر نیستند SPV را رسما اعلام کنند که یکی از دلایل آن فشار آمریکاست که بسیار سنگین بوده است. عراقچی، که به‌تازگی برای گفت‌وگو با مقامات اروپایی به ایتالیا و اسپانیا سفرکرده بود همچنین گفت که این یک واقعیت است که آمریکایی‌ها در حال تهدید اروپایی‌ها هستند که اگر بخواهند با ایران برای مقابله با تحریم‌ها کار کنند، آنها را تحریم خواهند کرد.اما سخنان مقامات وزارت خارجه کشورمان نشان از وجود نوعی تناقض است. نشان از فقدان و نبود ثبات سیاسی. به نظر می‌رسد گمشده‌‌ای در دستگاه سیاست خارجه در مواجهه با اروپا در دوران بعد از اینکه آمریکا از برجام خارج شد مشاهده میشود، به طوری که سخنگوی دستگاه دیپلماسی نسبت به عملکرد اروپا ابراز امیدواری و معاون وزیر خارجه از وضعیت موجود ابراز نارضایتی می‌کند.
اما جدا از مواضع دستگاه دیپلماسی نسبت به تعهدات اروپا، دیروز شاهد سفر وزیر خارجه انگلیس به تهران بودیم سفری که گفته می‌شد موضوع برجام از مهم‌ترین مذاکرات بین دو طرف خواهد بود اما جرمی هانت، وزیر خارجه انگلیس قبل از سفر به تهران درباره زندانی شدن برخی افراد دوتابعیتی در ایران هشدار داده بود.
لذا به نظر می‌رسد انگلیس به دلیل تحولات پرحرارت خروج از اتحادیه اروپا، به‌ویژه بالا گرفتن اختلافات داخلی بر سر پیش‌‌نویس برگزیت که هفته گذشته منجر به استعفای دو وزیر و چند تن دیگر از اعضای کابینه شد، گزینه مطلوبی برای میزبانی سازوکار ویژه مالی با ایران نباشد لذا احتمالا موضوعات دیگر در مذاکرات با مقامات ایران مدنظر او بوده است. هانت به ایران هشدار داد تا زندانی کردن افراد دوتابعیتی که به ادعای وی بیگناه هستند را متوقف کند. او حتی قبل از ورود به تهران خواستار آزادی «نازنین زاغری راتکلیف» شد که به جرایم امنیتی در ایران زندانی شده بود. وی گفت باید ببینیم آن [افراد] بیگناه دو تابعیتی بریتانیایی-ایرانی که در ایران زندانی هستند، به [جمع] خانواده‌های خود در بریتانیا بازگشته‌اند. من داستان‌های ناراحت‌کننده بسیار زیادی از خانواده‌های کسانی که مجبور به تحمل این جدایی وحشتناک شده‌اند، شنیده‌ام. هانت همچنین گفت «من با پیام روشنی برای سران کشور وارد ایران می‌شوم، زندانی کردن افراد بیگناه نباید به عنوان اهرم دیپلماتیک استفاده شود. هانت همچنین درباره مساله یمن با محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران گفت‌وگو کرد.
اما سخنگوی وزارت خارجه در نشست مطبوعاتی که با حضور خبرنگاران داخلی و خارجی برگزار شده بود در پاسخ به این سوال که هنوز کانال مالی اروپا فعال نشده است، با وجود اینکه تهدیدهای آمریکا علیه ایران به اجرا گذاشته شده است و از دیگر سو کشورهای اتریش و لوکزامبورگ حاضر نشده‌اند که میزبان کانال مالی اروپا جهت تعامل با ایران باشند و با توجه به این مسائل برخی معتقدند که اروپایی‌ها اراده‌ای برای حل این موضوع و اجرای مکانیسم مالی جهت انجام تعاملات اقتصادی با ایران ندارند، گفت: سه کشور اروپایی عضو برجام در قالب 1+4 متعهد شده‌اند که تعهدات خود را نسبت به ایران و آنچه که در برجام قید شده انجام دهند و این توقع وجود دارد که در اسرع وقت آنها در این زمینه اقدامات لازم را انجام دهند و مکانیسم مورد اشاره را اجرایی کنند و در واقع شرایطی را فراهم کنند که این ساز و کار به مرحله اجرایی شدن برسد.
وی ادامه داد: متاسفانه این روند به دلایل مختلف با کندی مواجه شده است، البته ما می‌دانیم که در این زمینه یعنی اجرای مکانیسم مالی با یک پدیده نو و پیچیده‌ای روبه‌رو هستیم که اجرایی شدن آن طول می‌کشد و هنوز ابهاماتی برای اجرایی شدن آن وجود دارد، اما هیچ کدام از آنها دلیل بر این نیست که اروپا در رفتار و اقدامات خود برای اجرای این مکانیسم و تحقق تعهداتش نسبت به ایران و برجام از سرعت لازم برخوردار نباشد. امیدواریم اروپایی‌ها هر چه زودتر این ساز و کار را به هر شکلی که می‌توانند بین خود به اجرا بگذارند این یک مساله اروپایی است و توقع ما این است که این موضوع هر چه زودتر اجرایی شود.
قاسمی ادامه داد: ما هنوز به مذاکراتمان به اروپایی‌ها و تلاش آنها برای تحقق تعهداتشان و آنچه اشاره کرده‌اند امیدواریم و این انتظار را داریم که آنها بتوانند هر چه زودتر این تعهدات را اجرایی کنند.
این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین در پاسخ به این سوال که اگر مکانیسم مالی اروپا به نتیجه نرسد و اروپایی‌ها نتوانند آن را اجرا کنند ایران چه برنامه‌ای را در دستور کار قرار خواهد داد، گفت: همان‌طور که گفتم مذاکرات ما با اروپایی‌ها در حال انجام است و در کنار آن از امکانات داخلی و پتانسیلی که در کشور وجود دارد برای پیشبرد امور استفاده می‌کنیم. قطعا ما منتظر هیچ کشوری نخواهیم بود و از ظرفیت‌های بومی و پتانسیلی که در کشور وجود دارد با برنامه‌ریزی مناسب استفاده خواهیم کرد. ما راهکارهای زیادی را روی میز داریم و اگر به جایی برسیم که ببینیم آنها نمی‌توانند یا نمی‌خواهند در راستای انجام تعهدات خود گام بردارند ما هم از ابزارها و توانمندی‌هایی که در اختیار داریم به صورت مناسب استفاده لازم را خواهیم کرد.
قاسمی با تاکید بر اینکه من فکر می‌کنم همچنان باید امیدوار بود، ادامه داد: در کنار این امیدواری، همه ابزارهای ما پابرجاست. ما با ماندن در برجام می‌خواستیم نشان دهیم کشوری متعهد به قوانین و مقررات بین‌المللی هستیم و به تعهدات خود پایبند هستیم و تا زمانی که طرف‌های مقابل به تعهدات خود پایبند باشند ما به تعهدات خود باقی می‌مانیم. سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آقای عراقچی اعلام کرده بودند که اگر مکانیسم مالی اروپا تا قبل از 13 آبان اجرایی نشود ماندن ما در برجام بعد از 13 آبان نفعی برای کشور ندارد و اینکه فکر می‌کند مذاکره بین ایران و اروپا چه زمانی به نتیجه می‌رسد و ساز و کار اروپایی‌ها یا همان SPV در چه تاریخی اجرایی میشود، گفت: در چارچوب اصول سیاست خارجی برای برخی از اقدامات سیاسی به خصوص مسائل پیچیده و نو که اجرای آنها با سختی‌هایی همراه است عموما تاریخی را مشخص نمی‌کنند. البته ممکن است در مورد برخی از مسائل خاص تاریخی مشخص شود ولی همان‌طور که اشاره کردم عموما در مورد این‌گونه مسائل تاریخی مشخص نمی‌شود. وی با بیان اینکه در مورد این موضوع نیز که شما اشاره کردید تاریخ مشخصی را اعلام نمی‌کنیم ادامه داد: ولی همچون گذشته تاکید می‌کنم که ما دنبال منافع و مصالح کشور هستیم و آنچه در این زمینه برای ما مهم است مصالح و منافع کشور است. ما خودمان را قربانی تاریخ‌های تصنعی و ساختگی نمی‌کنیم.
وی ادامه داد: البته برخی مواقع بر اساس عزت و مصلحت، ما برای پیگیری یک موضوع مشخص چارچوب زمانی تعیین می‌کنیم و بر اساس آن چارچوب زمانی کار را انجام می‌دهیم ولی به صورت کلی تاریخی مشخص نمی‌شود.
قاسمی با بیان اینکه ما به اتحادیه اروپا اتکا نخواهیم کرد و در صورت نیاز و لزوم از همه گزینه‌های خود استفاده می‌کنیم، گفت: من اعتقاد ندارم که ماندن ما در برجام بی‌فایده است.
این مقام ارشد در وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه رییس‌جمهور عراق بعد از ترک تهران راهی ریاض شد و آیا آقای برهم صالح حامل پیام خاصی از سوی تهران برای ریاض بوده است، تصریح کرد: ایشان حامل پیام خاصی از جانب ایران برای دولت سعودی نبود.
قاسمی با بیان اینکه سفر رییس‌جمهور عراق به تهران سفر خوبی بود و در زمان مناسب و درستی انجام شد، ادامه داد: در جریان این سفر امکان انجام مذاکره مختصر بین رییس‌جمهور عراق و مقامات کشور ما ایجاد شد و مقامات دو کشور در ارتباط با مسائل دوجانبه، توسعه روابط و همچنین مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی و گفت‌وگو کردند.
وی با تمجید از شخصیت برهم صالح گفت: رییس‌جمهور عراق شخصیت برجسته‌ای است و با وجود ایشان در پست ریاست‌جمهوری عراق و با ذکاوت و هوشمندی که از ایشان در جریان این سفر مشاهده کردیم، فکر می‌کنم که می‌توانیم روی عراق به عنوان یک شریک، متحد و همسایه بسیار خوب حساب و همکاری‌های خود را با جدیت بیشتری دنبال کنیم. سخنگوی وزارت امور خارجه ادامه داد: ایشان بعد از سفر به تهران به ریاض سفر کرد و ما امیدواریم در دوران ایشان بتوانیم روابط دو کشور را بیش از گذشته ارتقا دهیم و تلاش کنیم منطقه‌ای باثبات و با همگرایی افزون‌تری در خاورمیانه ایجاد کنیم.
این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری مبنی بر اینکه یکی از نمایندگان مجلس مدعی شده که آقای محسنی‌اژه‌ای درخواست کرده که آقای ظریف اسناد خود را در مورد وقوع پولشویی در کشور به قوه قضاییه ارائه کند، گفت: ما هیچ‌گونه درخواستی از سوی آقای محسنی‌اژه‌ای در این زمینه دریافت نکرده‌ایم و به نظر می‌رسد که بیان آن نماینده محترم مانند بیانات قبلی ایشان با واقعیت تطبیق نمی‌کند و احتمالا این موضوع را بر اثر یک سوءتفاهم بیان کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه با دفاع از صحبت‌های ظریف در ارتباط با بحث پولشویی و وقوع آن در کشور گفت: اظهارات آقای ظریف بیان یک آسیب است که در اقتصاد کشور وجود دارد و برای اولین بار نبوده که چنین موضوعی مطرح شده. این موضوع قبلا از سوی مقامات مختلف مطرح شده است و آقای ظریف نیز آن را در ادامه اظهارات قبلی که در کشور در این زمینه مطرح شده و با توجه به شرایط مطرح کرده است. چیز عجیبی در بیانات ایشان در این زمینه نیست.
قاسمی ادامه داد: آقای ظریف در اظهارات خود در بیان وجود چنین مشکلی در کشور از ارگان و فرد خاصی نام نبرده، بلکه یک معضل و بیماری را مطرح کرده و من از برخی از واکنش‌ها نسبت به سخنان آقای ظریف تعجب می‌کنم.
سایر اخبار این روزنامه
آغازگر منازعه با کسی نبوده‌ایم
اصل 44 شکست خورده است
امیدهای واهی ایران به اروپا
وحدت پاریس- برلین مقابل پوپولیسم
رده‌بندی امن‌ترین مقاصد سفر و گردشگری در 138 کشور جهان؛
احیای کارت سوخت با هدف جمع‌آوری اطلاعات و کنترل قاچاق
ابهام در چگونگی حمایت مالی از پیام رسان های داخلی
ثبت زلزله‌های متعدد در شرق تهران
آقای روحانی؛ لطفا جوابیه بفرستید!
بازگشت بازگشت‌ها!
خواسته‌های متناقض
بررسی ساختار رانت برانگیز واگذاری‌ها به بهانه «هفت‌تپه»
باز هم آزمون و خطا
دفاع ترامپ از دروغ‌های بن‌سلمان
آدرس اشتباه اقتصاددان‌های کتابی به دولت
دو نگاه به سفر وزیر خارجه انگلیس به ایران
دو نگاه به سفر وزیر خارجه انگلیس به ایران
آیا ما شبیه افراد نادان هستیم
