گروه راه و مسکن: ميزان تلفات جاده‌اي در ايران تا حدود 17 هزار نفر در سال است که به نوبه خود رقم بالايي به حساب مي‌آيد. کارشناسان دلايل زيادي براي اين موضوع برشمرده‌اند که عمده‌ترين آن‌ها خرابي و فرسوده بودن زيرساخت‌هاي جدايي است. براي اين منظور راهکارهاي متعددي نيز از سوي صاحب نظران ارائه شده است. اقدام براي انتقال بار و مسافر به خطوط ريلي از جمله اين راهکارهاست که آن هم به دليل آماده نبودن و عدم توسعه راه آهن و نيز بي ميلي مسافران و صاحبان کالا فعلا به طور کامل عملي نشده است. مشکلات ساير بخش‌ها نيز مزيد بر علت شده تا ميزان تلفات جاده‌اي کاهش پيدا نکند و همچنان بالا باشد. گزارش زير در همين راستا تهيه شده است.
- گراني بليت هواپيما عامل افزايش مرگ و مير جاده اي
عضو هيات مديره سازمان راهداري و حمل و جاده‌اي با بيان اينکه افزايش تعداد تلفات تصادفات جاده‌اي با توجه به رشد ترافيک در سطح جاده‌ها موضوع عجيب و غربيي نيست، گفت: يکي از دلايل افزايش تعداد تصادفات و تلفات ناشي از سوانح جاده‌اي گراني بليت هواپيما و کاهش سفرهاي هوايي به مقاصد داخلي و خارجي است.
مهران قرباني در گفت وگو با ايلنا با اشاره به وضعيت ايمني راه‌ها و زيرساخت‌هاي جاده‌اي کشور اظهار داشت: وضعيت زيرساخت‌هاي کشور نسبت به وضعيت اقتصادي در شرايط قابل قبولي قرار دارد به طوري که در حال حاضر وضعيت اقتصادي ايران به لحاظ شاخص توليد سرانه به دلار در بين 183کشور دنيا در رتبه 62 قرار دارد اما طبق گزارش‌هاي رسمي‌سازمان ملل جايگاه ايران در بين کشورها در بخش وضعيت زيرساخت‌ها حدود 68 است. وي تاکيد کرد: بنابراين طبق يک شاخص جهاني براي اندازه‌گيري وضعيت زيرساخت‌ها، ايمني سطح جاده‌ها نسبت به رتبه ايران در وضعيت اقتصادي در شرايط متعادلي قرار دارد. قرباني با بيان اينکه ايمني يک موضوع نسبي است، تاکيد کرد: وقتي رتبه اقتصادي يک کشور به لحاظ شاخص توليد سرانه در جايگاه 62 دنيا قرار دارد نمي‌توان انتظار داشت که زيرساخت‌ها و ايمني جاده‌هاي آن کشور بين 10 کشور اول باشد و چنين چيزي امکان پذير نيست.
عضو هيئت مديره سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي با تاکيد بر اينکه به تناسبي که اعتبارات اختصاص پيدا مي‌کند مي‌توان سطح ايمني جاده‌ها را افزايش داد، گفت: اگر افزايش ايمني زيرساخت‌هاي کشور در اولويت تخصيص بودجه مجلس و دولت قرار بگيرد، مي‌توان سطح ايمني جاده‌هاي کشور را با سرعت بيشتري افزايش داد. البته بخش ديگر از افزايش ايمني در سطح جاده‌ها به موضوع فرهنگ سازي و افزايش سطح فرهنگ رانندگي مردم برمي‌گردد. قرباني با تاکيد بر اينکه پروژه‌هاي ايمني از جمله پروژه‌هاي پرسود در دنيا محسوب مي‌شود، گفت: به ازاي يک واحد اقدام ايمني و سرمايه گذاري در زيرساخت‌ها و افزايش ايمني حداقل سود 15 تا 20 برابري ايجاد مي‌شود که گاها اين مقدار سود به 50 برابر هم مي‌رسد. وي افزود: واقعيت اين است که ميزان افزايش سطح ايمني به ميزان اولويت اين موضوع در تصميم گيري‌هاي کلان دولت و مجلس برمي‌گردد و اگر اين موضوع در اولويت نمايندگان مجلس و سازمان برنامه و بودجه باشد مي‌توان انتظار افزايش نسبي سطح ايمني در سراسر جاده‌هاي کشور را داشت. قرباني با تاکيد بر اينکه در حال حاضر سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي وارد فاز دوم اقدامات افزايش ايمني سطح جاده‌هاي کشور شده است،گفت: به دنبال اين هستيم که جاده‌ها خود معرف‌تر و بخشنده‌تر شوند و اين به اين معناست که حتي راه‌ها بتوانند خطاهاي غيرعمدي رانندگان را پوشش داده و جبران کنند. عضو هيئت مديره سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي با تاکيد بر اينکه مهمترين اقدام ما در سازمان راهداري اين است که رانندگان با جاده‌هاي غيرايمن که عامل بروز تصادف باشد مواجه نشوند، گفت: از نظر ما در حوزه راهداري جاده‌ها بايد آن چنان ايمن باشند که رانندگان را با وضعيت پيش‌بيني ناپذير و غيرمنتظره در جاده‌ها مواجه نشوند که اين هدف با نصب علايم و تجهيزات ايمني راه‌ها تا حدي قابل حصول است اما بايد ايمني راه‌ها در مرحله راهسازي و توسط مشاوران راهسازي و با اهتمام مديران و کارشناسان حوزه‌هاي راهسازي کشور در دستور کار قرار گيرد. قرباني تاکيد کرد: جبران و اصلاح کيفيت پروژه‌هاي راهسازي در آينده و در مرحله بهره برداري از راه‌ها توسط راهداران به دليل فقدان منابع لازم بسيار سخت و در مواردي ناممکن است. وي ادامه داد: در حال حاضر به جرات مي‌توان گفت که راه‌ها به خودي خود باعث بروز تصادفات نمي‌شوند و عواملي مانند حواس پرتي، خواب آلودگي و افزايش شتاب از جمله مهمترين دلايل تصادفات در جاده‌هاي کشور هستند. قرباني با اشاره به لزوم بکارگيري روش‌هايي براي افزايش سطح فرهنگ رانندگي گفت: اگر پليس راهور درباره بستن کمربند رديف دوم صندلي خودرو سختگيرانه‌تر عمل کند تعداد تلفات در تصادفات جاده‌اي به طور قابل توجهي کاهش پيدا مي‌کند به عنوان نمونه تنها در مسير جاده تهران مشهد با بستن کمربند سرنشينان رديف دوم خودروها ، حداقل 30 درصد از تلفات تصادفات جاده‌اي واژگوني در اين مسير کم خواهد شد. عضو هيئت مديره سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي با اشاره به ضرورت تهيه بانک اطلاعاتي کامل و موثق از علل فني تصادفات در هر نقطه از جاده‌ها گفت: نياز به اطلاعات مکاني دقيق از محل تصادفات جاده‌اي داريم به اين معنا که در کدام نقطه از جاده‌ها، در چه ساعتي از شبانه روز به چه علت چه نوع تصادفي با چه تبعاتي رخ داده است. وي افزود: اين اطلاعات به طور رضايت بخش و بطور جامع و قابل اطمينان با مختصات مکاني بر پايه جي پي اس در دسترس نيست و آمار و اطلاعات موجود بيشتر جنبه کلي و در حد اطلاعات مديريتي دارد و نه کارشناسي. قرباني با بيان اينکه براي رفع اين نقيصه اين نياز را با پليس راهور در ميان گذاشته‌ايم،گفت: قرار است با توسعه کاربرد دستگاه‌هاي تعيين موقعيت مکاني تحول اساسي در ارتقاي کيفي اطلاعات موقعيت تصادفات در کشور در آينده نزديک ايجاد شود که در مديريت بهبود ايمني راه‌ها بسيار کارساز واقع خواهد شد.
عضو هيئت مديره سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي با اشاره به مهمترين دلايل بروز تصادفات جاده‌اي گفت: 90 درصد تصادفات به دليل خواب آلودگي، سرعت بالا و حواس‌پرتي آني راننده اتفاق مي‌افتد و به طور قطع شبکه راه‌هاي کشور به خودي خود باعث ايجاد تصادفات نمي‌شود اما ما به دنبال ايجاد شرايط بهتري در شبکه راه‌ها هستيم تا حدي که نه تنها راننده در شرايط غيرمنتظره قرار نگيرد بلکه بتواند خطاهاي غير عمدي رانندگان را تا حد زيادي پوشش داده و جبران کند.
قرباني با اشاره به افزايش تصادفات جاده‌اي در سال گذشته و امسال گفت: سال گذشته ميزان تصادفات جاده‌اي 1.7 درصد و هفت ماهه و امسال چيزي حدود 3.5 درصد افزايش پيدا کرده است که اين رشد تصادفات جاده‌اي مي‌تواند عوامل متعددي داشته باشد، از جمله رشد ترافيک در سطح جاده‌هاي کشور . قرباني با بيان اينکه امسال سال خاصي براي ترافيک در سطح جاده‌هاي کشور بوده است، گفت: شاهد رشد 13 الي 14 درصدي ترافيک در سطح جاده‌هاي کشور هستيم و تمايل مردم براي استفاده از خودروهاي شخصي افزايش پيدا کرده است. وي ادامه داد: يکي ديگر از دلايل افزايش ترافيک و ميزان تصادفات جاده‌اي، کاهش سفرهاي هوايي به مقاصد داخلي و خارجي است. به دليل افزايش قيمت بليت هواپيما ميزان تمايل به سفرهاي هوايي داخلي و خارجي کاهش پيدا کرده است و بخشي از تقاضاي سفر به شبکه جاده‌اي منتقل شده است. عضو هيئت مديره سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي تاکيد کرد: رشد تصادفات با رشد ترافيک جاده‌اي رابطه مستقيم و خطي دارد و با افزايش 13 الي 14 درصدي ترافيک در سطح جاده‌ها چيزي حدود 10 درصد کشش رشد تلفات جاده‌اي را ايجاد مي‌کند. بنابراين افزايش تا 3.5 درصدي تلفات ناشي از تصادفات جاده‌اي در سال جاري اتفاق عجيب و غريبي نيست که البته با افزايش اعتبارات در اين حوزه تا حد زيادي قابل جبران خواهد بود.
وي ادامه داد: اين اتفاق در همه جاي دنيا مي‌افتد به طوري که در ايالات متحده امريکا وقتي در يک سال ترافيک در سطح جاده‌ها تا 15 درصد رشد داشت، در همان سال تلفات ناشي از تصادفات جاده‌اي تا 5 درصد افزايش يافت که دليل اين رشد ترافيک هم رونق اقتصادي آن کشور عنوان شده بود.
