وقتی مدیر عامل شرکت بهره برداری مترو، رهبری قطار را خلاف «کرامت» بانوان می داند ورود خانم‌ها مم

گروه جامعه – پویان خوشحال: در گذشته‌های دورتر که تنها تاکسی‌ها و اتوبوس‌های شرکت واحد در سطح شهر خدمات حمل‌ونقل را به عهده داشتند با حضور بانوان به عنوان راننده در ابتدا مخالفت‌های بسیاری شده بود، هرچند با گذر زمان شمار رانندگان خانم افزایش یافت و حتی بانوان توانستند سهمی از حمل‌ونقل اتوبوس‌های شرکت واحد را نیز به خود اختصاص دهند. در حال حاضر اما با حضور زنان در کابین کوچک راهبری مترو مخالف می‌شود و محمد احمدی‌بافنده به عنوان مدیرعامل بهره برداری مترو تهران حضور زنان در شرکت مترو به عنوان راهبر قطار را در تضاد با کرامت انسانی آن‌ها عنوان می‌کند. ابوالفضل قناعتی: از ظرفیت بانوان در تمام زمینه ها باید استفاده شود ابوالفضل قناعتی، عضو کمیسیون حمل‌ونقل شورای شهر تهران در این رابطه به «ابتکار» می‌گوید: «من مسئول انضباط شرکت تاکسیرانی هستم و با جرات می‌گویم که هیچ ممنوعیت جنسیتی برای رانندگی وجود ندارد. چرا که بسیاری از خانواده دوست دارند فرزند دخترشان و یا همسر خانواده با خیال راحت‌تری در سطح شهر جابه جا شود چراکه از نظر اعتقادی برخی خانواده‌ها این گونه می‌پسندند و همه امکانات چه در تاکسی‌های بی سیم و چه تاکسی‌های خطی و اتوبوس ها برای بانوان فراهم است.» در ارتباط با کرامت‌های انسانی. کرامت به معنی دور شدن از پستی و فرومایگی است. حال باید پرسید حضور بانوان در قطارهای مترو به عنوان راهبر چگونه کرامت آن‌ها را زیر سوال می‌برد؟ در سال‌هایی که تهران به خود قطارهای مترو را دیده، کمتر کسی را می‌توان یافت که راهبر قطار را دیده باشد و یا با او همکلام شود. واگن‌های کوچک ابتدایی و انتهایی قطار که راهبران در آن می‌نشینند در کمترین ارتباط با مسافران است و تنها در حالت های خاص مسافران می توانند به طور مستقیم راهبر را ببینند که این موضوع در تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها بیشتر لمس می‌شود چرا که رانندگان خانم به طور مستقیم با افراد در ارتباط هستند در نتیجه باید دید کرامت گفته شده از زبان احمدی بافنده به چه معنا است. ابوالفضل قناعتی در ادامه گفت‌وگو با «ابتکار» با اشاره به این موضوع که از ظرفیت بانوان در تمام زمینه ها باید استفاده شود، می‌گوید: «این موضوع تاکنون نه در کمیسیون حمل و نقل و نه در صحن شورا مطرح نشده است. نظر من این است که فضا باید به گونه ای باشد که از ظرفیت بانوان نیز استفاده شود، چرا که آن ها نیز بخشی از اجتماع هستند و باید در ساخت آن مشارکت داشته باشند.» وی در ادامه می‌افزاید: «ممکن است به کارگیری از خانم‌ها در بعضی از بخش های مترو واقعاً مسمر ثمر باشد، پس باید از پتانسیل آن ها استفاده کرد. هرچند این موضوع نیز مطرح می شود که کار باید با جنس خانم ها هم خوانی داشته باشد. حال اگر به مسائل دینی و اعتقادی جامعه و فرد خدشه‌ای وارد نشود چرا که نه، خانم ها هم می‌توانند به عنوان راهبر خدمت کنند. عقیده من این است که از ظرفیت بانوان هم در بخش‌های اقتصادی و هم اجتماعی و فرهنگی باید استفاده شود.» به عقیده من که بلامانع است همچنین اسماعیل دوستی، عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال خبرنگار «ابتکار» که مدیرعامل بهره برداری مترو حضور زنان در کابین های راهبری قطارهای مترو را در تضاد با کرامت آن ها می داند، با خنده پاسخ می دهد: «به عقیده من که بلامانع است.» شرایط استخدام راهبر مترو چیست؟ براساس آنچه در شرایط استخدام راهبری قطارهای برقی عنوان شده‌است، «تابعیت جمهوری اسلامی ایران»، «متدین بودن به یکی از ادیان رسمی کشور»، «اعتقاد و تعهد به نظام جمهوری اسلامی ایران»، «دارا بودن مدرک فوق دیپلم در یکی از گرایش‌های برق، کامپیوتر و مکانیک»، «عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان‌ها»، «داشتن کارت پایان خدمت نظام وظیفه، یا معافیت دائم غیر پزشکی»، «تایید صلاحیت توسط مبادی ذیربط»، « حداکثر ۲۸ سال سن»، «برخورداری از سلامت کامل بینایی و شنوایی و انطباق با استانداردهای طب کار برای شغل راهبری قطارهای مترو»، «اولویت سکونت در استان تهران»، «عدم اشتهار به فساداخلاقی و نداشتن سابقه محکومیت کیفری و یا محرومیت ازحقوق اجتماعی»، «عدم محرومیت قانونی ازاستخدام رسمی درادارات وسازمانهای دولتی وموسسات عمومی» و «عدم اشتغال» از مواردی است که شرایط استخدام راهبر قطار ذکر شده است. هیچ یک از موارد گفته شده در شرایط استخدام بر نوع جنسیت اشاره نداشته و گویای این موضوع است که بانوان هم باید بتوانند در آزمون شرکت کنند. این استخدام بر اساس آزمون کتبی، مصاحبه تخصصی و انجام معاینات پزشکی صورت می گیرد. نتیجه‌ای که می توان از شرایط ذکر شده گرفت این است که بانوان نیز این حق را دارند که در آزمون شرکت کنند. برید کنار مهندس اومده! حامد یک راهبر قطار مترو تهران است. از او در ارتباط با حضور زنان به عنوان راهبر قطارهای مترو پرسیدیم، حامد به خبرنگار اجتماعی «ابتکار» می‌گوید: «به گفته مدیرعامل‌مان حضور زنان به عنوان راهبر در شان آن‌ها نیست. به عقیده من یک سری مسائل در شرایط‌سخت باعث می‌شود که بانوان از پس این کار به سختی برآیند.» حامد در تشریح این دشواری‌ها می‎گوید: «به طور مثال اگر ترمز قطار دچار مشکل شود، راهبر باید زیر قطار برود و تعمیر آن را انجام دهد. این کار در پیک شلوغی مترو بسیار استرس‌زا است. همچنین زمانی که یکی از درها خراب شود و این در مربوط به واگن آقایان شود، برای من که مرد هستم با تمسخر افراد داخل مترو متوجه می‌شوم، حال فرض کنید این مردم با یک خانم چه رفتاری خواهند داشت!» حامد در ادامه به این موضوع که در حال حاضر زنان در کنترل اتاق فرمان مترو حضور دارند، اشاره می‌کند و می‌گوید: «اگر خانمی خصوصیات فیزیکی خود را افزایش دهد، به عقیده من می‌شود در زمینه راهبر قطار هم از آن ها استفاده کرد. همچنین که در اتاق‌های فرمان مترو از آن‌ها استفاده می شود، چون کار با کامپیوتر است و نیازی به آمادگی جسمانی ندارد.» او می‌گوید: «اگر فرهنگ مردم بالا رود در خیلی از مشاغل می‌شود از زنان استفاده کرد اما آنچه که من می‌بینم در حال حاضر ما مردان هم به سختی می‌توانیم برای تعمیر یک بخش کوچک به داخل واگن‌ها بریم، یادم است برای تعمیر در یکی از واگن‌ها که گیر کرده بود رفته بود که مردم با لحن تمسخر می‌گفتند: برید کنار مهندس اومده!» حضور زنان به عنوان راهبر در قطارهای شهری با نگاهی به سیستم های راهبری قطار شهری در جهان می توان دید که بانوان نیز در راهبری قطار ها سهیم هستند. حال اگر توجه به مسائل اعتقادی و براساس گفته های احمدی بافنده توجه به کرامت بانوان در راهبری مترو، می توان نمونه های مشابه ای در کشورهای اسلامی را یافت که به این سمت نائل شده اند. براساس خبری که ایسنا منتشر کرده است، زن 28 ساله‌ اماراتی به عنوان اولین زن راهبر قطار در منطقه خاورمیانه معرفی شده است. «مریم آل صفر» که به عنوان راهبر سیستم ریلی درون شهری امارات مشغول به کار است، توانست همانند مردان از حقی برابر برخوردار شود و عنوان اولین زن راهبر قطار در خاورمیانه را بدست آورد. مریم در گفت‌وگو با پایگاه اینترنتی گلف نیوز گفته بود: همیشه با شکیبایی با مشکلات روبرو می‌ شوم و از ریسک کردن ترس به خود راه نمی‌ دهم وبا جدیت کار می‌کنم و راهبری قطار مترو از اولین اولویت‌ های من بوده است. او به دیگر زنان اماراتی توصیه کرده است در صورتی که آرزوی دست یافتن به مشاغل غیر مرسوم برای زنان را دارند برای رسیدن به آن برنامه ریزی کنند تا به هدفشان دست یابند. امیدوارم روزی این تابو بشکند مهدیه دختری 29 ساله است که در پرس و جو های خبرنگار ما علاقه خود را به راهبر شدن نشان داده است. او در گفت و گو با خبرنگار «ابتکار» می گوید: «علاقه مندی من به راهبر شدن به این برمی‌گردد که دوست دارم کنترل یک وسیله عظیم مانند قطار را در دست داشته باشم.» او که هم شرایط سنی و هم تحصیلات مربوط به راهبر شدن را دارد، می گوید: «شما از من می پرسید که آمادگی تعمیر بخشی از قطار را که خراب شده را دارم، من می گویم وقتی من شغلی را می پذیرم اگر بسیار سخت هم باشد، زمانی که آموزش کافی دیده باشم، حتما با دل و جان می پذیرم.» مهدیه در پاسخ به این سوال که راهبر شدن در تضاد با کرامت زنان است، می گوید: « ببینید، تجربه من می‌گوید که زن بودن یک چالش هایی به همراه دارد و این موضوع در جامعه ما بیشتر هم است. در جامعه ما تمسخر، دست پایین انگاشتن و بی اعتمادی به زنان بسیار شایع است و نمی توانیم این موضوع را رد کنیم. من حداقل در خودم این تلاش را کردم که مهارت های خود را بالا ببرم و موضوع کاری را شخصی نکنم و قاطع باشم. مثلا اگر کسی در زمان بروز مشکل به من توهینی کرد که مربوط به جنسیتم است، به این موضوع بی اعتنایی می کنم و از او می خواهم که کنار برود تا کاری که لازم است را انجام دهم.» او می گوید: «نه تنها من بلکه بسیاری از خانم های هم سن و سال من به این شغل علاقه دارند اما متاسفانه اجازه حضور زنان در این شغل به ما داده نشده است. امیدوارم روزی این تابو نیز مانند تابو رانندگی زنان به عنوان تاکسی بشکند.»