روزنامه ایران
1397/10/04
فقدان فقیه نوگرا
دیشب ساعت ۲۲:۰۳ پس از ساعت‌ها اخبار ضدونقیض درباره وضعیت جسمانی آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی، خبر درگذشت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ۷۰ سالگی اعلام شد. آیت‌الله شاهرودی زاده نجف بود (سال ۱۳۲۷) و در همان شهر علوم دینی را فراگرفت؛ استادش آیت‌الله شهید سید محمدباقر صدر از «رشد علمی شگفت‌انگیز و نبوغ‌آمیز» او تمجید کرد. او در محضر امام خمینی و آیت‌الله خوئی نیز تلمذ کرد. او در سال‌های جوانی توامان با رژیم بعث و پهلوی مبارزه کرد و در سال ۱۳۵۲ طعم زندان را در عراق چشید. او با پیروزی انقلاب اسلامی به ایران آمد و مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق را راه‌اندازی کرد؛ گرچه گفته که «پیشنهاد مجلس اعلا را آیت‌الله خامنه‌ای دادند.» پس از آن به عضویت جامعه مدرسین حوزه علمیه قم درآمد و جزو فقهای شورای نگهبان شد. آیت‌الله شاهرودی به مدت ۱۰ سال (از ۷۸ تا ۸۸) ریاست دستگاه قضا را عهده‌دار شد که اصلاح برخی قوانین و تدوین قانون جدید مجازات اسلامی، اعمال سیاست زندان‌زدایی و کیفر زدایی از قوانین از دستاوردهای حضور ایشان بود. از سال ۱۳۹۰ ریاست هیات عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه را عهده‌دار شد. نائب رئیس مجلس خبرگان رهبری شد و از سال ۱۳۹۶ به ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از درگذشت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی انتخاب شد اما آخرین بار در ۱۶ تیر ۹۷ بر کرسی ریاست مجمع نشست و به دلیل بیماری دیگر در جلسات مجمع شرکت نکرد. پیش از آن در دی ۹۶ سفری درمانی به آلمان داشت که درباره اش توضیح داد: «از یک سال پیش با مشکلی در روده مواجه شدم که پس از مدت‌ها مشخص شد توده‌ای در روده بزرگ قرار دارد که برخی پزشکان اصرار می‌کردند برای درمان آن به خارج از کشور بروم. با این حال توصیه ایشان را قبول نمی‌کردم و می‌گفتم در کشور خودمان پزشکان بسیار خوبی داریم و بر همین اساس به مراکز درمانی در تهران و مشهد مقدس مراجعه کردم و چند بار عمل جراحی انجام دادم. در این چارچوب دو عمل جراحی در بیمارستان ساسان انجام دادم اما پس از مدتی پزشکان متوجه مشکلی در کلیه سمت چپ شدند و اینکه آیا رفع این مشکل نیاز به عمل جراحی دارد یا ندارد، محل اختلاف میان برخی متخصصان شد. با توجه به اینکه غده دیگری نیز بزرگ شده بود مجبور به عمل جراحی شدیم و جراحی سوم را در بیمارستان ساسان انجام دادیم اما این موضوع که ادامه روند درمانی در داخل کشور مشکل است میان پزشکان محل اختلاف شد به نحوی که برخی پروفسورهای ایرانی نیز که مایه افتخار ما هستند وقتی مدارک پزشکی ما را دیدند اصرار کردند که به خارج از کشور مراجعه کنیم. به اصرار دوستان سفری به خارج از کشور داشتم که در آنجا پزشکان مدارک را به دقت بررسی کردند برخی اقدامات پزشکی در ایران را قبول داشتند اما معتقد بودند عمل جراحی سوم بیهوده انجام شده است. در روند درمانی خود در خارج از کشور پزشکان متوجه آبسه و عفونتی شدند که پیش از آن به طور مستمر سبب تب می‌شد و موفق شدند آن را درمان کنند. دکتر سمیعی بیمارستانی در آلمان دارد که در کل اروپا منحصر به فرد است و به عنوان جراح مغز بخشی را نیز برای درمان امراض داخلی ایجاد کرده است، بنده روند درمانی خود را نزد پزشکان ایرانی در آنجا انجام دادم.» پس از ماه‌ها درمان اما دیروز حال ایشان رو به وخامت رفت و دیشب درگذشت.
آشنایی با نهضت امام خمینی
او به دلیل نبوغ و استعدادش قبل از رسیدن به سی‌سالگی از استادش سید محمدباقر صدر اجازه اجتهاد دریافت کرد. با شروع نهضت اسلامی به‌رهبری امام خمینی از 15 خرداد 1342، حوزه علمیه نجف نیز به‌دلیل حضور مراجع و علمای برجسته در آنجا به یکی از کانون‌های مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل شد. آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی نیز از این رهگذر با اندیشه‌های امام آشنا شد و پس از تبعید امام راحل به نجف اشرف، در زمره شاگردان ایشان درآمد و قبل از تبعید امام، رابط شهید صدر با ایشان شد. با پیروزی انقلاب اسلامی، تظاهرات گسترده‌ای در شهرهای عراق خصوصاً در نجف اشرف در تأیید انقلاب اسلامی و رهبری امام خمینی برگزار شد. رژیم صدام و مأموران امنیتی آن جست‌وجوی گسترده‌ای را برای دستگیری علمای مبارز نجف از جمله مرحوم هاشمی شاهرودی آغاز کردند. وی با درخواست شهید صدر از عراق خارج شد و پس از رفتن به کویت، از آنجا به ایران مهاجرت کرد. در پی ناکامی دستگاه‌های امنیتی از دستگیری وی، رژیم صدام سه برادر وی را دستگیر و اعدام کرد و حتی پیکر آنها نیز به دست خانواده‌شان نرسید. آیت‌الله شاهرودی پس از ورود به ایران به محضر امام خمینی رفت و مسئولیت هماهنگی میان حوزه‌های علمیه نجف و امام خمینی را به‌عهده گرفت و نماینده علی‌الاطلاق شهید صدر در ایران شد. با شروع جنگ تحمیلی و فشار صدام بر شیعیان و مردم عراق، امام خمینی مأموریتی به آیت‌الله خامنه‌ای مبنی بر پیگیری امور عراق دادند. در سال 1361 رئیس‌جمهور وقت با پیگیری و استفاده از ظرفیت روحانیت مبارز عراق به‌خصوص آیت‌الله سید محمدباقر حکیم و آیت‌الله هاشمی‌شاهرودی با تنظیم اساسنامه‌ای تشکل مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق را راه‌اندازی کردند. آیت‌الله هاشمی شاهرودی فعالیت‌های علمی و سیاسی مختلفی داشتند. از جمله فعالیت‌های علمی وی می‌توان به عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، شورای عالی سیاستگذاری حوزه، مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، مجمع تقریب مذاهب اسلامی و ریاست مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی اشاره کرد.
دوره ده ساله ریاست بر قوه قضاییه و اصلاحات در دستگاه قضا
آیت‌الله هاشمی شاهرودی در دو دوره متوالی به‌مدت 10 سال از سال‌های 78 تا 88 ریاست قوه قضاییه را به‌عهده داشت. این جمله او در زمان تحویل گرفتن سکان دستگاه قضا معروف است که گفته بود «ویرانهای را تحویل گرفته‌ام». احیای دادسراها یکی از مهمترین برنامههایی بود که او برای اصلاح دستگاه قضایی انجام داد. چرا که حذف دادسراها از سیستم قضایی ایران با این استدلال که در بدو اسلام سیستم دادسرا جایگاهی نداشت به یکی از اولویت های اصلی او در بدو ورودش به قوه قضاییه تبدیل شده بود. این قوه در زمان ریاست آیت‌الله هاشمی شاهرودی شاهد تحولات ریشه‌ای دیگری هم بود که می‌توان به لایحه احترام به آزادی‌های مشروع و حفظ حقوق شهروندی، لایحه حمایت خانواده، لایحه رسیدگى به جرایم اطفال و نوجوانان، لایحه پیشگیرى از وقوع جرم، اصلاح برخی قوانین و تدوین قانون جدید مجازات اسلامی، تصویب آئین دادرسی مدنی، اعمال سیاست زندان‌زدایی، کیفرزدایی از قوانین، افزایش چشمگیر وکلای دادگستری، گسترش روابط میان قوای قضائیه کشورهای اسلامی اشاره کرد.
پرونده‌های مهمی که در دوران ریاست شاهرودی بررسی شد
پرونده شهرام جزایری، صدور حکم اعدام برای هاشم آقاجری عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس، مرگ زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی-کانادایی، پرونده موسوم به هموفیلی‌ها، پرونده موسوم به باند پالیزدار، حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 88 که البته پس از مدتی جای خود را به آملی لاریجانی داد، از جمله پرونده‌های پر سروصدایی است که در دوره ریاست آیت‌الله هاشمی شاهرودی مورد بررسی قرار گرفت.
ریاست بر مجمع تشخیص مصلحت
23 مرداد ماه سال 96 و پس از گذشت بیش از 7 ماه از فوت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، رهبری انقلاب در حکمی آیت‌الله هاشمی شاهرودی را به عنوان رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب کردند. اما جلسات روز شنبه مجمع تشخیص تنها چند بار آیت‌الله هاشمی شاهرودی را بر مسند خود دید. »
سایر اخبار این روزنامه
درگذشت آیت الله شاهرودی را تسليت مي‌گوييم
رئیس قوه قضائیه: برخورد با مفاسد اقتصادی حمایت از سرمایه‌گذاری سالم است
زمانی برای آشتی با مسیح
به خاطر مردم کمتر به تلویزیون می‌روم
حافظ عروسک‌های شهر
فقدان فقیه نوگرا
گزارش دانشگاهیان به دولت رسید
متولیان حرمت نگه دارند
بودجه در دوراهی اتلاف یا عدالت
کار را به اصناف سینمایی بسپارید
طرح <کودک همسری> به مجلس دهم نمی‌رسد !
قدم زدن روی لبه تیغ
ترسیم نقشه راه اشتغال
دادگاه متهم پولشویی
