روزنامه ابتکار
1397/10/10
ممنوعیت قطع درختان جنگل‌های شمال پس از چند سال اجرا مخالفان سرسختی پیدا کرده است
تاوان تنفسزهرا داستانی
#تاوان_تنفس هشتگی است که چند روزی میشود در فضای مجازی ایران به راه افتاده. هشتگی که گرچه در مخالفت با قطع جنگل‌های قره‌داغ استان آذربایجان غربی آغاز شده ولی اشاره‌ای به تبعات منفی طرح تنفس جنگل‌های شمال ایران دارد. طرحی که براساس آن هرگونه بهره‌برداری چوب از جنگل‌های شمال به مدت 10 سال ممنوع شده است. گرچه از ابتدای سال چهارم اجرای قانون برنامه ششم این قانون اجرایی شده اما هنوز بعد از گذشت 3 سال از تصویب آن مخالفانی از سراسر ایران دارد.
«جنگل‌های ارسباران تاوان جنگل‌های شمال را می‌دهند»؛ این توئیت یکی از کاربران ایرانی شبکه اجتماعی توئیتر در واکنش به تصویری است که نشان می‌دهند درختانی سوار بر ماشین‌های باربر منطقه ارسباران را به مقصدی که هنوز دقیقا مشخص نیست، ترک می‌کنند. تصاویر گرچه حکایت از حمل الوار درختان چند صد ساله مثمره مثل گردو توسط ماشین حمل بار دارد اما داور نامدار، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی گفته که «100 درصد درختان قطع شده در منطقه قره‌داغ از نوع درختان جنگلی نبوده و یک سری چوب‌آلات باغی مسن و پوسیده بوده و اجازه قطع درختان تنها به دلیل پوسیده و مسن بودن درختان، آن هم در باغات درجه سه و پایین‌تر داده شده است، بخش عمده‌ای از این درختان صنوبر یا تبریزی بودند که جزو درختان غیرمثمره هستند.» این تصاویری که به سرعت در طول چند روز گذشته دست به دست میشود و گروه‌های محیط‌زیستی را پر می‌کند، سبب شده تا برخی از کاربران آذربایجانی و مسئولان انگشت اتهام را به سمت طرحی نشانه روند که چند سالی میشود درختان جنگلی شمال را از خطر مرگ نجات داده‌اند. منتقدان معتقدند که طرح تنفس جنگل‌های شمال علت هجوم کارخانجات چوب‌بری به جنگل‌های ارسباران و قربانی شدن درختان این منطقه است.
نامدار که یکی از مدعیان این موضوع است، گفته: «امسال، اجازه برداشت چوب‌آلات جنگلی به کسی داده نشده است، از این رو صنایع و کارگاه‌ها مجبور به تامین چوب از باغات شخصی شده‌اند، استان ما و منطقه قره‌داغ نیز از قاعده مستثنی نیست.» خداآفرین و هوراند، نماینده مردم کلیبر نیز مدعی شد که «بیشتر از یک سال است که کارخانجات چوب‌بری شمال به درختان باغات کلیبر روی آورده‌اند و باغداران حتی اجازه بریدن درخت‌هایی مثل درخت‌های گردو که بارور هستند را می‌دهند و اگر این روال ادامه داشته باشد، در آینده‌ای نه‌چندان دور کلیبر به کویری بی‌آب و علف تبدیل میشود.»
اما مخالفان طرح تنفس تنها آذربایجانی‌ها نیستند. فرزندان جنگل‌های شمال نیز معتقدند که طرح 10 ساله تنفس جنگل‌های شمال به ضرر محیط‌زیست و مردمان این خطه است. شمس‌الله شریعت‌نژاد در تذکر شفاهی در جلسه علنی روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی، خطاب به وزیر جهاد کشاورزی متذکر شده که طرح تنفس جنگل‌های شمال آینده‌ای غم‌‌انگیز برای جنگل‌های خزری رقم خواهد زد. او یکی از دلایل مخالفت خود با طرح تنفس جنگل‌های شمال را نداشتن صرفه اقتصادی دانسته و گفته: «این تذکر را بارها گفته‌ام اما کو گوش شنوا. قیمت مرکبات ۱۰ سالی است که تغییری نداشته در حالی که نهاده‌های کشاورزی و دستمزدها افزایش یافته است. وی ادامه داد: بیش از ۵۰ درصدِ تولیدِ مازادِ مصرفِ داخلی امکان صادرات دارد ولی محتاج حمایت دولت و تسهیل امر صادرات است اما متاسفانه در عمل اتفاقی نمی‌افتد و مرکبات روی دست کشاورزان مانده است و مشتری ندارد در حالی که کشاورزان باغدار مجبور به تولید هستند، جناب وزیر مردم تا کی باید مجبور به انجام کار غیراقتصادی شوند و حق تبدیل اراضی کشاورزی خود به غیرکشاورزی را هم نداشته باشند؟» شریعت‌نژاد طرح توقف تنفس جنگل‌های شمال کشور را غیرکارشناسی دانسته و افزوده: «این طرح در نوع خود در جهان بی‌نظیر است. این طرح به پیشنهاد دولت در مجلس تصویب شد. این طرح آینده غم‌انگیزی را برای شمال کشور رقم خواهد زد. مردم ایران بدانند که علاوه بر درختان جنگل‌های شمال باید از این به بعد نگران اراضی و زمین‌های این جنگل‌ها هم باشند چرا‌‌که نتیجه کار غیرکارشناسی آثاری بدتر به دنبال خواهد داشت. نشانه‌های این موضوع از هم اکنون قابل دیده شدن است.»
نماینده مردم تنکابن گریزی هم به طرح انتقال آب خزر به استان مرکزی زده و آن را دستمایه تذکر به رئیس جمهوری قرار داد تا نشان دهد که طرح تنفس نیز غیرکارشناسی است. او از رئیس جمهوری پرسیده: «کدام مرجع علمی، زیست‌محیطی، اقتصادی و قانونی اجازه انتقال آب از دریای بسته خزر را داده است؟ با وجود مخالفت صریح برنامه ششم توسعه چگونه وعده انتقال آب را به هم‌استانی‌های خود داده‌اید؟ یعنی از ۴۰ سال اقدامات غیرعلمی، غیرکارشناسی و سوءاستفاده از قدرت سیاسی و اجرایی و بهره‌کشی از منابع طبیعی و نتایج منفی حاصل از آن در اکوسیستم‌های کشور درس نگرفته‌ایم؟»
تصاویر جدید از الوارهای درختان در مناطق آذربایجان اما همچنان در شبکه‌های اجتماعی ادامه دارد. روز گذشته تصاویر دیگری از قطع درختان باغی در منطقه ۲۹ بهمن تبریز منتشر شده که باز هم خبرساز شده است. فعالان این تصاویر را نیز بی‌ارتباط به هجوم کارخانه‌های چوب به جنگل‌ها و درختان باغی آذربایجان ندانسته‌اند. ادعایی که علی مدبر، مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری تبریز آن را رد کرده و در نشست علنی شورای شهر تبریز گفته: «این باغ از سه سال پیش توسط مالک خریداری شده بود و بررسی‌هایی انجام دادیم که مشخص شد برخی از درختان این باغ خشک شده بود و برخی دیگر نیز آفت داشتند.» مدبر همچنین ادامه داده: «از ۱۹۱ اصله درخت ۵۳ اصله قطع شد که اگر چنین نمی‌شد آفات آنها در ماه‌های آینده به دیگر درختان منتقل می‌شد.» او انجام این اقدام را با نظارت و مجوز کمیسیون حفظ گسترش و توسعه فضای سبز دانسته است.
با این حال چه درختان تبریز هم قربانی طمع کارخانه‌های چوب بری شمال شده باشند و چه نشده باشند، طرح تنفس جنگل‌های شمال بعد از اجرای چند ساله، مخالفان سرسختی پیدا کرده است. طرحی که به واسطه آن قرار بود مانع کاهش بیشتر آن شود. جنگل‌هایی که به گواه آمارهای ارائه شده از سوی سازمان محیط زیست و مراجع دانشگاهی و مشاهدات چشمی در حال کاهش است اما سازمان جنگل‌ها و مراتع به گواه نقشه‌برداری اخیرش مدعی است این جنگل‌ها نه تنها در چند دهه اخیر کاهش سطح نداشته بلکه رو به افزایش هم بوده است! با این حال سازمان محیط زیست و بسیاری از موسسات تحقیقاتی و دانشگاه‌های کشور معتقدند که روند بهره‌برداری‌های تجاری و غیر‌تجاری از جنگل‌های شمال کشور به گونه‌ای بوده که اگر به همین شکل ادامه یابد شاید تا 50 سال دیگر چیزی از جنگل باقی نماند. اما در نقطه مقابل سازمان محیط زیست، معاون جنگل سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور معتقد است طرح‌های جنگلداری که با بهره‌برداری همراه است یک فرصت بوده و اگر متوقف شود تهدیدات زیادی متوجه جنگل‌ها خواهد شد!
سایر اخبار این روزنامه
علیرضا آذر در گفت‌وگو با «ابتکار»:
از ما ترانه سطحی می‌خواهند!
محمدصادق جنان صفت
واقعیت تلخ نامه یک مدیر
بانک جهانی از شرایط سخت اقتصاد ایران در سال آتی خبر داد
پیش‌بینی یا پیشگویی؟
«ابتکار» از درخواست فراکسیون امید از رئیس مجلس برای بررسی حادثه دانشگاه آزاد در مجلس گزارش می‌دهد
«ابتکار» فاکتورهایی که تیم ملی برای قهرمانی در جام ملت‌های آسیا را دارد، بررسی می‌کند
اعطای یارانه‌های موردی به معنای رانت است
نیروی مازاد و نبود بهره‌وری، مشکل عمده خودروسازی
اسحاق جهانگیری در دیدار با نمایندگان غرب کشور:
بحث انتقال آب از سرشاخه کارون به هیچ‌وجه عملیاتی نمی‌شود
با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی:
آیت الله آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام شد
ممنوعیت قطع درختان جنگل‌های شمال پس از چند سال اجرا مخالفان سرسختی پیدا کرده است
دونالد ترامپ از گشایش بزرگ میان واشنگتن و پکن برای پایان دادن به جنگ تجاری خبر داد
توضیحات فلاحت‌پیشه در مورد بودجه دفاعی سال 98
شورای راهبردی روابط خارجی گزارش داد
اهداف ترامپ از خروج نیروهای آمریکا از منطقه
وزیر آموزش و پرورش خبر داد
حذف یا ادغام ادارات آموزش و پرورش شهرستان‌های کمتر از 5 هزار دانش‌آموز
