تنگنا‌های معیشتی در لایحه بودجه 98

محسن مولوی*- بودجه سال‌جاری بر شرایط تحریم بسته شد و دولت نیز به موقع و بر اساس آنچه قانون پیش‌بینی کرده بودجه را به مجلس رسانده است‌. در بودجه سال 98 رشد حقوق،دستمزد مستمری‌بگیران و بازنشستگان 20 درصد بوده و معشیت مردم،امنیت،سلامت،آموزش و حفظ تولید و اشتغال از اولویت‌های بودجه سال 98 است‌. تبصره 14 ماده واحده لایحه بودجه سال 98 کل کشور، بارزترین مصداق و نمونه عینی فقرزدایی در لایحه بودجه تقدیمی دولت به مجلس شورای اسلامی محسوب می‌شود که هدف از وضع تبصره مذکور تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی، معطوف کردن پرداخت یارانه‌ها به خانوارهای نیازمند و نهایتا کاهش فقر مطلق در سراسر کشور است‌.
تبصره 14 لایحه بودجه 98 تحت عنوان اعتبارات مصارف و منابع حاصل از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها نامگذاری شده است که در بخش مصارف هدفمندی آن هم در ردیف‌های 19الی23 مجموعا مبلغ626615 میلیارد ریال به عنوان بخشی از مصارف هدفمندی یارانه‌ها تعیین شده تا در طول سال 98 به صورت مستقیم و غیرمستقیم در کاهش فقر و فقرزدایی در نقاط مختلف کشور خصوصا در بین اقشار نیازمند و کم‌درآمد جامعه نقش و تاثیر بسزایی داشته باشد‌. به عنوان نمونه موصوف مبلغ 70 هزار میلیارد ریال برای کاهش فقر مطلق خانوارهای نیازمند و آسیب‌پذیر تخصیص یافته تا از طریق افزایش پرداخت به آن دسته از خانوارهای بی‌بضاعتی که درآمد آنها کمتر از خط حمایتی کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی هستند، بتوان بخشی از مشکلات و تنگنا‌های معیشتی و اقتصادی آنها را برطرف و مرتفع کرد‌. ماده 7 قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مصوب 15/10/88 و مواد39 و79 قانون برنامه ششم توسعه کشور از جمله مبانی مهم قانونی برای تدوین وتصویب تبصره 14 لایحه بودجه سال 98 هستند‌. براساس موازین قانونی ذکر شده دولت مکلف است برای رفع فقر و افزایش رفاه در جامعه حداکثر50 درصد خالص وجوه حاصل از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها را در زمینه‌های مختلف از جمله پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی به خانوارها، اجرای نظام جامع تامین اجتماعی از طریق توانمندسازی و اجرای برنامه‌های حمایت اجتماعی از خانوارهای نیازمند و اقشار آسیب‌پذیر جامعه، افزایش حداقل مستمری مددجویان تحت پوشش نهادهای حمایتی، گسترش و تامین بیمه‌های اجتماعی، پرداخت حق بیمه زنان سرپرست خانوار و بدسرپرست،پوشش دارویی و درمانی بیماران خاص و‌.‌.‌. هزینه کند‌.
اما نکته بسیار مهم و برجسته تبصره 14 لایحه بودجه 98 در راستای فقرزدایی، موضوع حذف تدریجی فقر مطلق در سطح استان‌ها از طریق حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی جامعه است که در نوع خود بی‌بدیل و یک شیوه جدید و نوینی آن هم در سطوح استانی برای اولین بار بعد از تصویب قانون هدفمندسازی یارانه‌ها محسوب می‌شود که در بند(1) تبصره 14بدان اشاره شده و استانداران سراسر کشور مجاز شده‌اند با هماهنگی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی و براساس داده‌های آماری و توصیفی پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان نسبت به حذف یارانه‌های نقدی خانوارهای پردرآمد استان خود اقدام کنند و درآمدهای حاصله را با تصویب شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان صرف کاهش و حذف فقر در سطح نقاط روستایی و شهری استان مربوطه نمایند، البته کماکان خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره)،سازمان بهزیستی و سایر خانواده‌های کم‌درآمد از بند فوق مستثنی هستند و مثل سنوات گذشته از یارانه نقدی در سال98 نیز بهره‌مند خواهند شد‌.
بنابراین افزایش رفاه عمومی در جامعه و کاهش ابعاد مختلف فقر خصوصا فقر درآمدی و غذایی از جایگاه ویژه و ممتازی در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برخوردار است که در کانون توجهات اصول29،3 و43 قانون اساسی و دیگر اسناد بالادستی نظام قرار گرفته است‌. همچنین یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین راهکارهای مقابله با فقر و ریشه‌کن کردن آن، پیش‌بینی و اجرای انواع برنامه‌های حمایتی و هدفمند کردن برنامه‌های فقرزدایی در قالب بودجه‌های سنواتی کشور است که این امر مهم در تبصره‌های مختلف لایحه بودجه98 و به‌طور خاص در تبصره14 توسط دولت لحاظ شده است‌.
*معاون اجتماعی اداره کل تعاون،کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری