روزنامه آفتاب یزد
1397/11/23
تاثیر وضعیت اقتصادی بر دیپلماسی دولت
آفتاب یزد- گروه سیاسی: همواره دیپلماسی در برهه‌های حساس اهمیت خود را به خوبی نشان داده است، اکنون نیز با توجه به وضعیت موجود یک بار دیگر نیاز به این مهم بیش از پیش ملموس است. از این رو، اگرچه اکنون با توجه به فشارهای اقتصادی و نیز آینده پر از ابهام سازو کار مالی اروپا به ویژه بعد از بیانیه اخیر از سوی این اتحادیه همچنان بر ضرورت مذاکره با این اتحادیه و حتی سایر کشورها به غیر از چند کشور و رژیم اشغالگر قدس تاکید میشود اما این اعتقاد وجود دارد که دیپلمات‌های ایرانی نمی‌توانند توفیق چندانی در مذاکره با طرف‌های مقابل حاصل کنند و حتی طرف‌های مقابل از این وضعیت اقتصادی به عنوان اهرم فشار علیه کشورمان استفاده می‌کنند. به همین دلیل باید تا حدی مشکلات اقتصادی ناشی از سوء مدیریت در داخل حل شود تا دیپلمات‌ها با دست پر وارد مذاکره گردند. حال آنکه قاسم محبعلی مدیرکل اسبق وزارت خارجه معتقد است « هیچ تضمینی وجود ندارد اگر در انجام مذاکره به دلیل وجود مشکلات اقتصادی و سوء مدیریت تاخیر ایجاد شود در آینده بتوان به نتیجه مطلوبی دست یافت. این تصوری بیش نیست که زمانی وارد مذاکره با غرب و سایر طرف‌ها شویم که به همه خواسته‌هایمان دست یابیم. هرگز چنین زمانی برای هیچ یک از طرف‌ها به دست نخواهد آمد.»> اهمیت دیپلماسی در جهان امروز
دیپلماسی در جهان امروز راه برون رفت از مشکلات است تا آنجا که از این مهم، همواره به عنوان یک علم و سپس هنر در دنیای سیاست یاد میشود که تاثیر این واقعیت در توافق هسته ای 2015 میلادی نیک اثبات گردید و به تبع آن قطعنامه شورای امنیت علیه ایران ملغی شد و ایران وغرب و سایر طرف‌ها وارد دور تازه ای از مناسبات گردیدند. از این رو، امروز اهمیت دیپلماسی در کشورمان بیش از
هر زمانی ملموس است و این اعتقاد وجود دارد همانطور که ایران در پی مذاکرات هسته ای موفق به کسب دستاورد مهمی‌چون برجام، رفع تحریم‌ها،
بهبود مناسبات با جامعه جهانی و اثبات نقش منطقه ای
خود شد اکنون علیرغم خروج آمریکا از توافق هسته ای
باز هم از طریق مذاکره با جامعه جهانی از جمله اروپا می‌تواند برخی از مشکلات اقتصادی را حل کند. از این رو، ضروری است علیرغم سنگ اندازی تندروها در داخل، دیپلمات‌های ایرانی وارد دور
تازه ای از مذاکرات با جامعه جهانی از جمله غرب شوند تا به تبع این تلاش‌ها، بتوان برخی از مشکلات کشور را حل نمود.
> تثبیت «اینس تکس» ناشی از رایزنی
طی ماه‌های اخیر پس از خروج امریکا از برجام و وعده اروپا برای ایجاد مکانیزم مالی «اس.پی.وی» بسیاری بر این اعتقاد بودند که از طریق رایزنی و مذاکره با اروپا می‌توان برجام اگرچه نیمه جان را حفظ کرد. چرا که برجام نیمه جان و بدون آمریکا بهتر از برجام مرده و بازگشت یکباره همه تحریم‌هاست. از این رو، دیپلمات‌های ایرانی در راس ان ظریف و عراقچی همزمان با لغو یکجانبه توافق هسته ای از سوی ترامپ، دور جدیدی از رایزنی با طرف‌های اروپایی را آغاز کردند که در نهایت این تلاش‌ها طی هفته‌های اخیر منجر به تثبیت سازو کار ویژه مالی موسوم به «اینس تکس » شد. با این وجود تثیبت اینس تکس بازهم نتوانست امید چندان زیادی در ایران ایجاد کند. زیرا این بیم وجود دارد که اجرای آن به دلیل برخی از موانع هرگز محقق نشود.
علاوه بر این، بیانیه اخیر اتحادیه اروپا موسوم به
«جمع بندی» در قبال ایران و ادعای این اتحادیه نسبت به موضوعات سه گانه مورد مناقشه شائبه عدم تاثیر گذاری «اینس تکس» در حل مشکلات اقتصادی را روز به روز تقویت می‌کند.
> راهبرد منطقی، مذاکره با دول تاثیرگذار
بر این اساس، بیانیه اخیر اتحادیه اروپا و تاکید بر روی برخی از مسائل، این باور را در میان برخی ایجاد کرده است که اروپا تنها فرصت و
«اس.پی.وی» تنها راهکار موجود است. به همین دلیل نباید فرصت را از دست داد و باید برای حل مشکلات وارد دور تازه ای از مذاکره و رایزنی با اروپا شد. چراکه در غیر این صورت نمی‌توان امید چندانی به اثرگذاری «اینس تکس» در بهبود اوضاع داشت. عده ای از تحلیلگران نیز برعکس بر این اعتقادند « امروز مسئولان باید بر اساس منافع ملی کشورعمل کرده و تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند.ایران بدون اروپا هم باز دستش بسته نیست. از این رو، لزوما ایران نباید همه تخم مرغ‌های خود را برای رایزنی و مذاکره در سبد اروپا قرار دهد بلکه باید این بار مذاکره با همه کشورها را در دستور کار دیپلمات‌هایمان قرار بگیرد.» بر این اساس بدون تردید در جهان امروز، راهبرد منطقی مذاکره با همه کشورها به ویژه دول تاثیرگذار چون اتحادیه اروپا که از جایگاه بسیار بالا و شاخصی در جهان برخوردارند، است که ایران باید با توجه به شرایط کنونی آن را در دستور کارش قرار دهد.
> ضرورت مذاکره با دست پر
علم سیاست ثابت کرده یک دیپلمات زمانی می‌تواند در مذاکره موفق به کسب امتیاز از طرف مقابل شود که دست پر و بالایی در برابر طرف‌های گفت و گو داشته باشد. از این رو، فارغ از مسائل مورد مناقشه میان ایران وغرب، وضعیت اقتصادی در مذاکره بسیار موثر است که نباید از اهمیت آن غافل ماند. چراکه امروز جامعه ایران و به ویژه نخبگان انتظار دارند که وزارت خارجه کشورمان از طریق مذاکره بتواند بر برخی مشکلات و اختلافات میان ایران و غرب فائق اید اما این در حالی است که مشکلات اقتصادی در ایران اجازه نمی‌دهد دیپلمات‌ها دست بالایی در مذاکره با غرب داشته باشند. به طور مثال ظریف و عراقچی اکنون به دنبال مذاکره با اروپا با هدف رفع برخی از موانع، حفظ برجام و اجرای «اینس تکس» در ابعاد وسیع تجاری هستند اما اگر مقامات مذکور در شرایط کنونی بخواهند به پای میز مذاکره با طرف‌های مقابل بروند وقتی اتحادیه اروپا صف طولانی گوشت و مرغ در ایران را ببیند
نه تنها تلاش دیپلمات‌هایمان برای مذکراه با غرب و حل برخی از مسائل راه به جایی نخواهد برد بلکه برعکس قطعا اروپا و یا هر طرف گفت وگوی دیگری از این مسائل به عنوان اهرم فشار بر ایران استفاده خواهد کرد که این خود به زیان کشورمان خواهد بود. از این رو، به نظر می‌رسد که در کشور باید تدابیری برای کاهش آلام عمومی‌ناشی از فشارهای اقتصادی، سوء مدیریت و رفع فساد از سوی مسئولان اندیشیده شود که تا اندازه‌ای دست مسئولان در مذاکره با طرف‌های مقابل
باز باشد. برای بررسی بیشتر و تاثیر وضعیت اقتصادی در روند مذاکره با یک کارشناس به گفت و گو پرداخته ایم که در ادامه آن را می‌خوانید.
> همه چیز در سیاست امری نسبی است
قاسم محبعلی مدیر کل اسبق وزارت خارجه و تحلیلگر مسائل بین الملل درباره تاثیر وضعیت اقتصادی در روند مذاکره به آفتاب یزد گفت: در وهله نخست باید دید هدف از مذاکره چیست و چه مسائلی در دستور کار قرار می‌گیرد. گاه هدف از مذاکره یک دیپلمات رفع برخی از محدودیت‌هاست که این نیاز به معاوضه‌هایی دارد و باید در سطوح عالی درباره آن تصمیم گیری شود در نهایت اجازه این معاوضه‌ها به دیپلمات داده میشود و او با دادن حداقل امتیازات، حداکثر امتیازات را برای کشورش به دست می‌آورد. او افزود: همه مذاکرات بر اساس بده و بستان است و هیچ مذاکره ای یک طرفه نیست. به عبارتی نمی‌توان منتظر ماند که دست طرف مقابل خالی و دست ما پر باشد بلکه همه چیز در دنیای سیاست نسبی است. دست هیچ قدرتی به طور مطلق در مذاکرات باز و یا برعکس خالی نیست. اما باید دید که چگونه باید این داشته‌ها را در مقابل داده‌های طرف مقابل معاوضه کرد و تناسبی به دست آورد که هر دو طرف احساس کنند در مذاکره توفیق داشتند. در واقع مذاکره مانند خرید و فروش است. به عبارتی معامله و مذاکره با احساس رضایت دو طرف به نتیجه خواهد رسید.
> آینده اقتصادی
مدیر کل اسبق وزارت خارجه با بیان اینکه تاثیر وضعیت اقتصادی در مذاکره امری نسبی است، اظهار کرد: نخستین ماموریت و دغدغه هر دولتی باید حل مشکلات مردم و کشورش باشد. در واقع ماموریت دولت‌ها باید این باشد که تحریم‌ها را کاهش داده و با انجام اقداماتی، زمینه برای رفاه عمومی‌را فراهم سازند. در این صورت دیپلمات باید در این چارچوب و بر اساس دستور العمل و در نظر گرفتن برخی از ملاحظات مانند حفظ منافع و وحدت ملی، امنیت ملی و تمامیت ارضی عمل کند. محبعلی اضافه کرد: اگر اروپا با مذاکره موافقت کند طبیعتا موضوع ایران اقتصاد و مسئله اروپا امنیت خواهد بود در این چارچوب باید دید که ایران چه چیزی برای دادن به اروپا دارد و این اتحادیه نیز چه چیزی برای ارائه به تهران دارد. بنابراین مسئله اقتصادی ایران و مشکل امنیتی اتحادیه اروپا با یکدیگر قابل معاوضه است. این تصور که مذاکره بدون امتیاز شکل خواهد گرفت کاملا اشتباه است. مذاکره دستورالعملی دارد و در آن باید معاوضاتی صورت بگیرد. او ادامه داد: به هیچ روی چنین نگاهی مثبت نیست که تصور ببریم ما اکنون ضعیف هستیم و به هیچ روی در حال حاضر مذاکره به سودمان نیست بلکه باید دید روند کنونی و تاخیر در انجام مذاکره به تقویت اقتصادی ما می‌انجامد و یا برعکس. اما به هیچ روی نمی‌توان نسبت به آینده با اطمینان سخن گفت. این تحلیلگر مسائل بین الملل اظهار کرد: علاوه بر این، امروز نشانی از بهبود اوضاع اقتصادی در آینده نزدیک نمی‌توان یافت یا گمان برد که سال آتی تورم کاهش خواهد یافت و صدور درآمد نفتی ایران افزایش می‌یابد. حتی رفع برخی از مشکلات مانند سوء مدیریت و فساد نیاز به یک پروسه زمان بردارد. این مسائل به هیچ روی قابل پیش بینی نیست.
محبعلی با اشاره به اینکه با توجه به شرایط کنونی و حتی امکان پیچیده تر شدن اوضاع هر اندازه که رو به جلو برویم دست مان برای مذاکره خالی تر
میشود، گفت: اگر مطالعات و آمارها بیانگر
بهبود اوضاع در سال آتی باشد قطعا دیپلمات‌ها دست بالایی در مذاکره خواهد داشت. اما چنانچه برعکس همه چیز نشان از پیچیده تر شدن اوضاع باشد عقل حکم می‌کند که هر چه زودتر وارد مذاکره شد و فرصت را از دست نداد. او ادامه داد: هیچ تضمینی وجود ندارد اگر در انجام مذاکره به دلیل وجود مشکلات اقتصادی و سوء مدیریت تاخیر ایجاد شود در آینده بتوان به نتیجه مطلوبی دست یافت. مذاکره نوعی داد و ستد است و باید متناسب با داده‌ها و گرفته‌ها به توافق دست یافت.
> لزوم ادامه مذاکره تا رسیدن به خواسته‌ها
این مدیر کل اسبق وزارت خارجه با اشاره به اینکه در جهان امروز منطقا و عقلا مذاکره نباید در هیچ زمانی متوقف شود، گفت: حتی در زمان جنگ هم دولت‌های درگیر با یکدیگر مذاکره می‌کنند. زمانی که خواسته‌هایشان مطلوب باشد با یکدیگر توافق می‌کنند در غیر این صورت باز هم به مذاکرات ادامه خواهند داد. محبعلی ادامه داد: این تصوری بیش نیست که زمانی وارد مذاکره با غرب و سایر طرف‌ها شویم که به همه خواسته‌هایمان دست یابیم. هرگز چنین زمانی برای هیچ یک از طرف‌ها به دست نخواهد آمد. از این رو باید مذاکرات را پیش برد و حداقل‌ها
را حفظ نمود و باز مذاکرات را برای به دست آوردن
خواسته‌های بعدی ادامه داد تا منافع و خواسته‌های حداکثری محقق شود چراکه ترک میز مذاکره در هر سطحی نمی‌تواند تامین کننده منافع باشد. او اظهار کرد: ایران باید با طرف‌های مقابل به سمت بهبود روابط پیش برود این مسئله سبب می‌گردد که تهدیدهای ناشی از تحریم‌ها کاهش یابد در نتیجه گشایش‌هایی در روابط تجاری با سایر کشورها حاصل شود. این تحلیلگر مسائل بین الملل افزود: ماموریت هر دولتی بهبود وضعیت مردمش است بر همین اساس هر گاه کشوری دچار مشکل میشود دولتش موظف است در روابط خارجی با طرف‌های مقابل وارد مذاکره شود تا مشکلات را کاهش دهد.
سایر اخبار این روزنامه
چرا اوپکی ها زیر چتر روسیه رفتند؟
خبر آخر
گلایه از رئیس‌جمهور
شرحی که به یک کتاب می‌ارزید!
گناهی به نام جوان سیاسی
روی کدام اسب شرط ببندیم
همدردی زبانی دلپذیر نیست
درباره فیلم‌های جشنواره فجر(4)
افتخار به گذشته، امید به آینده
ادعای درخواست ترامپ برای سفر به تهران
مردم ناراضی هستند اما به دنبال خشونت هم نیستند در فضای دوقطبی حرف منطقی گوش شنوایی ندارد
دولت به «خانه اولی‌ها» زمین می‌دهد
تاثیر وضعیت اقتصادی بر دیپلماسی دولت
طوفان در شبی که ماه کامل شد
رهایی «رها» از کودک همسری
اروپایی‌ها همانند آمریکا غیرقابل اعتمادند
ماجرای گوشت‌ها‌ی بی‌صاحب در گمرک چیست؟
