پس از عمان و عراق؛ ژاپن به دنبال میانجی‌گری

آرمان: این روزها بحث ارتباط ایران و آمریکا و کاهش تنش‌ها میان دو کشور به بحث روز رسانه‌های خارجی و مقامات کشورها بدل شده و روز‌ها از پی هم هر یک از مقامات اروپایی یا منطقه‌ای نسبت به ایجاد آرامش در فضای بین‌المللی به‌خصوص در حوزه روابط ایران و آمریکا تاکید کرده‌اند. از این روست که شاهدیم هر از چندی قاصدی از جانب کشوری ثالث روانه تهران می‌شود تا شاید کورسوی امیدی در روابط میان تهران- واشنگتن ایجاد کند. این در حالی است که تمام آنهایی که تحت عنوان میانجی‌گری به ایران سفر کرده‌اند با «نه» بزرگ مقامات کشورمان مواجه شده‌اند. البته سابقه میانجی‌گری میان ایران و آمریکا کم نیست و آخرین آن را می‌توان در سال 2012 و در دولت اوباما دید که بازهم عمانی‌ها و شخص سلطان قابوس میانجی ارتباط دو کشور شد. گرچه اکنون فضا فرق کرده و با توجه به شرایط بین‌المللی ایران حاضر به مذاکره با دولت ترامپ نیست. با این حال رفت و آمدها ادامه دارد و طی چند وقت گذشته عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق، بن علوی وزیر خارجه عمان محمد بن رحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر و... به تهران آمده‌اند، اما دست خالی بازگشته‌اند. این در حالی است که اکنون قرار است شینزو آبه نخست وزیر ژاپن برای میانجی‌گری به تهران بیاید. در این راستا سیدعباس عراقچی دردیدار با بن علوی وزیر خارجه عمان گفت: «هیچ گفت‌وگوی مستقیم یا غیر مستقیمی با آمریکا نخواهیم داشت.»
ظریف در بغداد
وزیر امور خارجه ایران عصر روز شنبه در رأس هیأت بلندپایه سیاسی برای انجام یک سفر رسمی دو روزه وارد بغداد شده بود شنبه شب با عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. رایزنی در مورد آخرین تحولات منطقه و روابط دوجانبه از محورهای اصلی رایزنی این دیدار بود. پس از این دیدار محمدجواد ظریف با برهم صالح رئیس‌جمهور عراق دیدار و رایزنی کرد. در این دیدار که با حضور ایرج مسجدی سفیر جمهوری اسلامی ایران در بغداد و هیأت همراه وزیر امور خارجه شنبه شب در محل اقامت رئیس‌جمهوری عراق انجام شد، دو طرف در خصوص آخرین تحولات منطقه و نیز روابط دو‌جانبه رایزنی و بر حل مسالمت‌آمیز مسائل منطقه تاکید کردند. بیانیه دفتر ریاست جمهوری عراق حاکی از آن است که ضرورت تلاش برای جلوگیری از بروز درگیری یا افزایش تنش در منطقه، تکیه بر گفت‌وگوی سازنده با هدف تقویت پایه‌های صلح در منطقه و اهمیت تلاش مشترک برای حفظ منطقه از زیان‌های ناشی از تحریم‌ها از جمله محورهای مطرح شده در این دیدار بود. دو طرف همچنین در خصوص رسیدن به راه حل‌های سیاسی برای بحران‌های جاری تاکید کردند. رئیس‌جمهوری عراق در این دیدار بر اهمیت تقویت روابط جمهوری عراق با جمهوری اسلامی ایران و همچنین تلاش برای گسترش مناسبات با کشورهای اسلامی و عربی تاکید کرد. وزیر امور خارجه ایران نیز در این دیدار با ابراز علاقه‌مندی تهران برای گسترش افق‌های همکاری و هماهنگی میان دو کشور تصریح کرد: ایران در تمام عرصه‌ها از عراق حمایت می‌کند. ظریف در این دیدار همچنین دعوت رسمی حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران از برهم صالح رئیس‌جمهوری عراق برای سفر به تهران را تقدیم وی کرد. صالح نیز با استقبال از این دعوت ابراز امیدواری کرد در اولین فرصت به تهران سفر کند. ظریف همچنین در دومین روز سفر خود به عراق صبح یکشنبه با محمدعلی الحکیم همتای عراقی خود دیدار و رایزنی کرد. گفت‌وگو در مورد مسائل دو‌جانبه و تحولات منطقه، بخش‌هایی از رایزنی این دو دیپلمات عراقی و ایرانی بود.
رایزنی منطقه‌ای


معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در آغاز سفر منطقه‌ای خود یکشنبه در مسقط با یوسف بن علوی بن عبدا... وزیر مسئول در امور خارجه عمان دیدار کرد. ایسنا نوشت؛ در این دیدار آخرین وضعیت منطقه و تحولات آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت. سیدعباس عراقچی در این ملاقات ضمن تاکید بر اهمیت صلح و امنیت در منطقه مهم خلیج فارس، نسبت به سیاست‌های مخرب آمریکا و برخی متحدان آن کشور در منطقه هشدار داد. وی با رد هرگونه گفت‌وگوی مستقیم یا غیرمستقیم با آمریکا گفت: جمهوری اسلامی ایران برای برقراری روابطی متوازن و سازنده با تمامی کشورهای منطقه خلیج‌فارس بر اساس احترام و منافع متقابل آمادگی دارد. معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران خواهان افزایش تنش در منطقه نیست، پایان تحریم‌ها و بهره‌مندی همه کشورهای منطقه از منافع همکاری‌های اقتصادی را متضمن آرامش و ‌ثبات در منطقه دانست و اظهار کرد: اعمال تحریم علیه ایران یک تجربه شکست خورده است که پیش از این بارها امتحان شده بود. عراقچی همچنین در ملاقات جداگانه‌ای با بدر البوسعیدی قائم مقام وزارتخارجه عمان، آخرین وضعیت روابط دوجانبه و راه‌های گسترش آن در تمامی زمینه‌ها را مورد بحث و بررسی قرار داد. معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان در ادامه سفر منطقه‌ای خود با شیخ صباح الخالد الحمد الصباح، وزیر خارجه و معاون نخست وزیر کویت دیدار و گفت‌وگو کرد. سیدعباس عراقچی در این دیدار پیام محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان را به همتای کویتی او تحویل داد. وی همچنین در مطلبی در صفحه توئیتر خود نوشت: هیچ گفت‌وگوی مستقیم یا غیرمستقیمی با آمریکا نخواهیم داشت، اما آماده مذاکره با تمامی کشورهای منطقه خلیج فارس برای برقراری روابطی متوازن و سازنده بر اساس احترام و منافع متقابل هستیم.
خواهان تغییر نظام نیستیم
رئیس‌جمهور آمریکا در کنفرانس مشترک خبری با شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن اعلام کرد که واشنگتن خواهان تغییر نظام ایران نیست! دونالد ترامپ در این کنفرانس ادعا کرد که پس از خروج آمریکا از برجام، تهران به دلیل مشکلات جدی اقتصادی، رفتار خود را در منطقه تغییر داد. وی افزود: به نظر من آمریکا و ایران می‌توانند به یک توافق مشترک برسند. ایران دارای پتانسیل‌های اقتصادی بزرگی است. رئیس‌جمهور آمریکا مدعی شد: باور دارم که ایرانیان خواهان مذاکره هستند. این زیرکی آن‌ها را می‌رساند. در حالی که مقامات ایران همواره تاکید داشته و دارند که سلاح اتمی در دکترین دفاعی ما هیچ جایگاهی نداشته و نخواهد داشت، ترامپ با بیان این که من نمی‌خواهم به ایران لطمه وارد کنم، در اظهاراتی بی‌اساس گفت که تنها می‌خواهم ایران به سلاح‌های هسته‌ای «نه» بگوید. وی در ادامه اظهارات فرافکنانه و متناقض این روزهای خود درباره ایران با بیان این که من می‌دانم بسیاری از مردم ایران انسان‌های بزرگی هستند، ادعا کرد که آنها این شانس را دارند که با مقامات کنونی به کشور بزرگی تبدیل شوند. وی همچنین از میانجی‌گری نخست‌وزیر ژاپن میان ایران و آمریکا استقبال کرد. دونالد ترامپ در دیدار با شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن در توکیو تصریح کرد: من می‌دانم که هم ژاپن و هم نخست‌وزیرش روابط خوبی با ایران دارند. خواهیم دید که چه اتفاقی خواهد افتاد. وی اظهار کرد: نخست وزیر در این رابطه با من صحبت کرده و من باور دارم که ایران خواهان مذاکره است. اگر آن‌ها بخواهند مذاکره کنند، ما نیز مذاکره می‌کنیم. هیچ‌کس نمی‌خواهد اتفاقات بدی رخ دهد، خصوصا خودم.
تنش‌ها کاهش یابد
نخست‌وزیر ژاپن در کنفرانس خبری مشترک خود با دونالد ترامپ، درخواست کرد که تنش‌های ایران و آمریکا به سوی درگیری نظامی کشانده نشود. شینزو آبه پس از دیدار با ترامپ در کنفرانس خبری مشترک با وی در خصوص ایران گفت: ما در زمان مناسب، مواضع‌مان را در قبال ایران اعلام کرده‌ایم. صلح و ثبات خاورمیانه، برای ژاپن، آمریکا و جامعه جهانی بسیار مهم است. برای به صلح و ثبات رساندن خاورمیانه، هرکاری بتوانیم انجام خواهیم داد. تنش‌ها حول ایران باید کاهش یابد و به اختلاف نظامی منجر نشود.
میانجی‌گری نداشتیم
سخنگوی ریاست جمهوری عراق اعلام کرد که بغداد هیچ میانجی‌گری بین آمریکا و ایران انجام نداده است اما به منظور کاهش تنش با هر دو طرف در تماس است. لقمان الفیلی، در گفت‌وگو با خبرگزاری العهدنیوز گفت: عراق به عنوان یک کشور محوری از نظر جغرافیا و روابطش با کشورهای دنیا، باید تحرکاتی داشته باشد و با همه طرف‌ها تماس‌هایی برقرار کند. وی افزود: عراق هیچ میانجی‌گری بین تهران و واشنگتن انجام نداده است اما با هر دو کشور ایران و آمریکا و دیگر کشورهای منطقه تماس‌هایی دارد و سفر برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق به ترکیه و عربستان به منظور کاهش تنش‌ها نشان دهنده این امر است.