روزنامه مردم سالاری
1398/05/06
کاهش تنش با تهران تنها راه لندن برای عبور از بحران
گروه سیاسی: اگرچه مساله خروج انگلیس از اتحادیه اروپا اصلی ترین چالش نخست وزیر جدید انگلیس در ماه‌های آینده به شمار می‌رود، اما کاهش تنش‌های اخیر لندن و تهران و حفظ برجام چالش بزرگتری است که جانسون مي‌تواند با هنر دیپلماسی به تلاش‌ها در این رابطه شتاب دهد.توقیف نفتکش حامل سوخت ایران در جبل الطارق به بهانه نقض قوانین اتحادیه اروپا علیه سوریه و توقیف نفتکش انگلیس به علت رعایت نکردن قوانین و مقررات بین‌المللی دریایی روابط ایران و انگلیس را در هفته اخیر دچار آشفتگی کرده است.
در حالی که مقامات ایران تاکید دارند مقایسه این دو رویداد خوانش درستی نیست اما سیاستمداران، رسانه‌ها و تحلیل گران انگلیسی اصرار دارند که اقدام ایران را تلافی جویانه و فاقد مبنای حقوق نشان دهند.
در تازه‌ترین تحول صورت گرفته «حمید بعیدی نژاد» سفیر ایران در انگلیس دیروز اعلام کرد اطلاعات جزئی از تخلفات کشتی انگلیسی استنا ایمپرو در تنگه ی هرمز به سازمان بین‌المللی دریانوردی ارائه شده است.
وی توضیح داد: «این کشتی بعد از برخورد با یک لنج در منطقه، با ورود به تنگه هرمز از مسیر خروجی و خاموش کردن سیستم ارتباطی، مقررات دریانوردی در منطقه را به مخاطره انداخت.»
این کشتی در حال حاضر در بندرعباس توقیف و در حال طی مراحل قضایی و قانونی رسیدگی به تخلفات آن است.
اما و اگر تشکیل ائتلاف انگلیسی
دولت «ترزا می» هفته گذشته پس از برگزاری نشست اضطراری موسوم به کمیته کبری تصمیم گفت تا موقتا تردد کشتی‌های تجاری از تنگه هرمز را منع کند. سه روز بعد جرمی‌هانت وزیر امور خارجه اسبق انگلیس از طرح ائتلاف دریایی اروپا برای حفاظت از تردد کشتی‌های تجاری در تنگه هرمز سخن گفت و مدعی شد که این اقدام به معنای ائتلاف با آمریکا و همسو شدن با فشار حداکثری علیه ایران نیست.
با این حال پرونده این طرح با تغییر دولت و استقبال کم کشورهای اروپایی که چندان دل خوشی از برگزیت هم ندارند کمتر از ۲۴ ساعت از روی کار آمدن دولت جانسون بسته شد.
سخنگوی دولت جدید انگلیس اعلام کرد با اسکورت کشتی‌هایی که با پرچم این کشور در تنگه هرمز تردد مي‌کنند، ممنوعیت تردد از این منطقه برداشته شده است. وی افزود وزارت حمل و نقل انگلیس تایید کرده که نیروی دریایی موظف شده است تا کشتی‌هایی را که با پرچم این کشور در تنگه هرمز تردد مي‌کنند به صورت گروهی یا جداگانه، به شرطی که از قبل اطلاع رسانی شود اسکورت کند. فارغ از جدال لفظی جانسون با رهبر حزب کارگر درباره ایران در جلسه پنجشنبه گذشته پارلمان که بخشی از نمایش معمول بحث و جدل نخست وزیر با حزب مخالف است، رفع ممنوعیت تردد کشتی‌های انگلیس در تنگه هرمز را مي‌توان به اولین پالس مثبت دولت انگلیس برای کاهش تنش‌ها با ایران تعبیر کرد.
در همین رابطه تحلیل گران معتقدند به رغم پیچیدگی‌ها و ابهامات خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، جانسون مي‌تواند با حل تنش‌های جاری با ایران، جایگاه رهبری خود را در داخل تثبیت کرده و دیپلماسی انگلیسی را به رخ سایر کشورهای اروپایی و آمریکا بکشد.
بحران ریشه‌ای
هرچند ابعاد اختلافات انگلیس و ایران فراتر از بحران نفتکش‌ها است و مواردی چون نگرانی از کاهش تعهدات ایران در برجام و تحولات منطقه را هم شامل مي‌شود اما جانسون بارها در سخنان خود تاکید کرده که تقابل نظامی با ایران نه تنها مشکلات را حل نکرده، بلکه اوضاع را وخیم تر هم خواهد کرد.
کارشناسان تنش‌های اخیر در منطقه خلیج فارس را به فشارهای حداکثری آمریکا علیه ایران نسبت داده و معتقدند چشم انداز این مسیر به نابودی کامل برجام و تشدید تنش‌ها در خاورمیانه منجر خواهد شد که چندان نتیجه خوشایندی برای انگلیس بشمار نمی‌رود. اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا در یادداشتی پیشنهاد کرده است که جانسون به جای حرکت در مسیر تنش با ایران، بایستی مسیر دیپلماسی را پیش گرفته و فورا مناقشه نفتکش‌ها با ایران را حل و فصل کند.
در این یادداشت آمده است که ایران به کاهش تنش‌های دیپلماتیک با انگلیس علاقمند است و نمي‌خواهد این کشور را به سمت سیاست‌های آمریکا سوق دهد. به هر حال انگلیس به عنوان عضوی از برجام، در حوزه فعالیت‌های هسته ای با ایران همکاری دارد و تهران هم مایل است این همکاری‌ها ادامه پیدا کند. این یادداشت مي‌افزاید، انتخاب نخست وزیر جدید انگلیس همچنین مي‌تواند فصل جدیدی از روابط دو کشور بر پایه حسن نیت را پایه گذاری کند. «با توجه به حمایت دونالد ترامپ از جانسون، او حتی مي‌تواند نقش سودمندی را به عنوان واسطه میان تهران و واشنگتن ایفا کند.»
اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا با اشاره به اینکه فشارهای حداکثری آمریکا علیه ایران ثمربخش نبوده و ترامپ به دنبال مذاکره مستقیم با ایران است، نوشت نخست وزیر انگلیس بایستی به رئیس جمهوری آمریکا پیشنهاد کند که اگر تحریم‌ها علیه ایران را لغو و به دیپلماسی فرصت دهد، او و کشورهای اروپا مي‌توانند زمینه مذاکرات تهران و واشنگتن را فراهم کنند.
در عین حال اروپا بایستی بتواند ایران را مجاب کند که به اجرای کامل تعهداتش در برجام بازگشته و با آمریکا مذاکره کند. در غیر اینصورت انگلیس بایستی ایران را متقاعد کند تا سال ۲۰۲۱ که رئیس جمهوری جدید آمریکا انتخاب مي‌شود دست نگه داشته و به برجام پایبند بماند. در پایان این یادداشت آمده است اروپا و آمریکا چاره ای ندارند که مشکلات خود را با ایران حل و فصل کنند و انتخاب جانسون به نخست وزیری فرصتی را فراروی انگلیس قرار داده تا به تلاش‌ها برای حرکت به سمت جلو شتاب بیشتری بدهد.
نگرانی رژیم سعودی
روزنامه لبنانی «الاخبار» نوشت: ارزیابی عربستان از «بوریس جانسون» نخست وزیر جدید انگلیس حاکی از نگرانی از مواضع او در قبال ایران و سوریه است.
این روزنامه روز شنبه در گزارشی افزود: دو سند محرمانه و یک صورت جلسه از نشست جانسون با وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس در اختیار دارد که حاکی از ارزیابی عربستان و اردن از نخست وزیر جدید انگلیس است.
این ارزیابی‌ها به سال 2016 برمي‌گردد و شامل دو مرحله است زمانی که جانسون شهردار لندن بود و سپس زمانی که به وزارت خارجه انگلیس راه یافت.
«عادل الجبیر» وزیر خارجه وقت عربستان در یک پیام با عنوان «بسیار محرمانه» نتیجه‌گیری‌های منفی خود از مواضع جانسون در نشست با وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس را به «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی اعلام کرد. این نشست در سال 2016 و در محل اقامت نماینده دائم انگلیس در نیویورک برگزار شد.
به نوشته الاخبار، به نظر مي‌رسد عربستان پیش از اینکه جانسون به نخست وزیری برسد، او را مورد توجه قرار داد، زیرا به عنوان یک شخصیت بارز و جنجال برانگیز و نامزد قوی نخست وزیری مطرح بود. جبیر در ارزیابی از نشست جانسون با وزیران خارجه شورای همکاری خلیج فارس به بن سلمان اعلام کرد، جانسون در آن نشست در قبال مواضع شورای همکاری در برابر ایران، برخورد سست و غیر جدی داشت و در اینکه قضیه ایران مشکل اصلی در خاورمیانه باشد، به دیده تردید نگریست و در عین حال اعلام کرد که در فیلم‌های ایرانی که مي‌بیند، از مردم ایران خوشش مي‌آید.
همچنین عربستان مواضع جانسون در قبال سوریه را زیر نظر گرفت.
الاخبار نوشت: در این خصوص سفیر اردن در لندن با توضیحات بیشتری به مواضع جانسون در قبال سوریه اشاره کرده با این مضمون که نخست وزیر جدید انگلیس حامی بقای «بشار اسد» در قدرت و حضور روسیه در سوریه است. جبیر نیز در نامه خود به بن سلمان به اطلاعات سفیر اردن استناد کرد، بدون اینکه به نام او اشاره کند.
براساس ارزیابی جبیر، جانسون علاوه بر توجه به پرونده سوریه، به کشمکش عربی- اسرائیلی اهمیتی نمي‌دهد و بنابر ارزیابی «مازن کمال الحمود» سفیر اردن در لندن، او به مسائلی که در این خصوص مطرح مي‌شود، فقط گوش مي‌دهد.
روزنامه البنانی اضافه کرد: در حالی که الحمود ارزیابی دقیق تری از جانسون و شخصیت او از جمله روابط عاطفی او بعمل آورده است، به نظر مي‌رسد جبیر کینه پنهانی از نخست وزیر جدید انگلیس دارد و با بیان اینکه لبه نظر ما جانسون اطلاعی از اوضاع خلیج فارس ندارد»، به طور غیر مستقیم او را نادان توصیف کرده است.
سایر اخبار این روزنامه
تحصیل بیش از ۶۰ درصد دانشجویان پزشکی براساس سهمیه
پیام پنهانی که نخست وزیر عراق به تهران آورد - حسن لاسجردی
آیا دیپلماسی بحران فعلی را حل می‌کند؟ - علی سعادت آذر*
خطاي استکبار و اقتدار ايران - منصور فرزامی
دولت و صداوسیما تعامل خوبی ندارند
تحصیل بیش از ۶۰ درصد دانشجویان پزشکی براساس سهمیه
شورش پشت دروازه‌های پکن
بابک زنجانی در زندان است
وزارت کشور و شورای نگهبان از انتخابات الکترونیکی استقبال کنند
کاهش تنش با تهران تنها راه لندن برای عبور از بحران
رایزنی‌های بن علوی در تهران
حبس ابد برای پهلوان پدیده
حذف یارانه پردرآمدها کلید خورد
