ولی‌الله شجاع‌پوریان حفظ حریم محرم

ماه محرم از جایگاه ویژه‌ای میان شیعیان و به‌ویژه ایرانیان برخوردار است. عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت امام حسین(ع) دارای ارج و پاداشی ویژه برای پیروان آن حضرت است و شیعیان تلاش می‌کنند با تکریم این ماه به مرور مصائب آن حضرت و یاران او پرداخته و از این طریق به خودسازی و تقویت باورهای دینی خود بپردازند. حفظ حریم و حرمت مراسم‌های حسینی به الزاماتی وابسته است که در ذیل به برخی از آنها به صورت گذرا اشاره می‌کنم:
1.عزاداری سالار شهیدان نزدیک به 14 قرن قدمت دارد، به واقع آمد و رفت ایام و حکومت‌ها باعث نشده ذره‌ای از اهمیت و جایگاه امام حسین(ع) نزد مردم باورمند کاهش یابد. آنچه حادثه کربلا را قرن‌ها زنده نگه داشته است، مردمی بودن عزاداری حادثه کربلا و حکومتی نکردن آن در دوره‌های تاریخی و سیاسی مختلف است؛ انتظار می‌رود در نظام جمهوری اسلامی نیز این رویه و روال رعایت شود. حاکمیت و دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی فقط باید بسترهای مناسب جهت عزاداری شهروندان را فراهم کنند و از دخالت و تلاش برای تغییر مناسبات و رفتارهایی که ریشه در سنت، آیین و تاریخ شیعه دارد، خودداری کنند.
2. حادثه کربلا یکی از مهم‌ترین مولفه‌های وحدت‌بخش میان مسلمانان بوده است. نه تنها شیعیان بلکه بسیاری از پیروان سایر مذاهب، ادیان و فرق نیز به حادثه کربلا به دیده احترام و تکریم می‌نگرند. شایسته نیست دراین رویداد دینی و انسجام‌بخش رفتارها و شعار‌ها و سخنان تفرقه‌افکنانه بیان شود که به اختلاف مذهبی دامن زند و دشمنان اسلام و مسلمانان از آن بهره‌برداری کنند.
3. امام حسین(ع) مظهر احترام به حقوق انسان‌ها و حق‌الناس است. در شب عاشورا بیعت خودرا از کسانی که حقی بر گردن دارند برداشته تا برای ادای آن به مکان و وطن خود برگردند. از این روی در مراسم حسینی رعایت آسایش و آرامش مردم واجب است و اظهار جمله‌ای با این عنوان که«شهر باید به من هیئتی عادت بکند» یکی از کلیشه‌های نادرستی است که امروز برخی ناآگاهانه به آن افتخار می‌کنند و با سلب مسئولیت از رفتارهای اجتماعی، آن را به پای دوستی با امام حسین(ع) نسبت می‌دهند در حالی که هرگونه رفتاری که آرامش و آسایش را حتی از یک شهروند غیرمسلمان سلب کند، مورد تایید امام حسین(ع) نیست.


4. مداحان، روضه‌خوانان و سخنرانان نقشی مهم و اثرگذار در ایام محرم دارند. هرچند در سال‌های گذشته از نقش سخنرانان کاسته شده و متاسفانه مدل‌های جعلی مداحی جایگزین آن شده است، اما هنوز هم مداحان و سخنرانانی وجود دارند که مسئولیت‌شناسانه به دنبال آگاهی‌بخشی مردم و تقویت بنیان‌های دینی مردم هستند. اگر منابع موثق و مراجع معتمد در این ایام در میان مردم این رسالت را انجام دهند، به یقین نسل جوان با ابعاد مختلف حادثه کربلا نیز بیشتر آشنا خواهد شد و شاهد پدیده‌های نازیبایی که در سال‌های گذشته در ظواهر مراسم محرم زیاد شده بود نخواهیم بود.
5. سیاسی نکردن مراسم حسینی نه به معنای عدم آگاهی‌بخشی و تبیین جنبه‌های سیاسی حادثه عاشورا بلکه به معنای نگاه جناحی و ظاهری در راستای منافع حزبی و جناحی بزرگ‌ترین خیانتی است که می‌تواند در حق این حادثه عظیم صورت گیرد و از این روی صیانت از حادثه عاشورا و مصادره به مطلوب نکردن آن وظیفه همه علاقه‌مندان به ایشان است
5 عاشورا حادثه‌ای عظیم و تبلور حقانیت و مظلومیت شیعه است. پسندیده است در این دوران که به مدد پیروزی انقلاب اسلامی شاهد حاکمیت حکومتی دینی هستیم، اقدامات عمیق و گران‌سنگ در راستای جلوگیری از تحریف حادثه کربلا و تنقیح منابع و مقاتل صورت گیرد. متاسفانه در طی قرن‌های مختلف حادثه عاشورا با دلایل و انگیزه‌های مختلف مورد تحریف و تغییر قرار گرفته و پیرایش آن می‌تواند یکی از خدمات نظام جمهوری اسلامی به حادثه کربلا باشد. محققان، مورخان و عاملان دینی در عصر حاضر می‌توانند با گردآوری همه منابع و مقاتل مربوط به حادثه عاشورا یک منبع موثق و قابل اتکا را به نسل جوان و آیندگان هدیه کنند.
6. حادثه کربلا مربوط به یک بازه زمانی خاص و مشخص است و از لحاظ تاریخی نیز روزهای تاسوعا و عاشورا مختص عزاداری است، گسترش رویداد عاشورا با عناوین و القاب و نام‌گذاری‌های مختلف شاید برای آن بخش از شهروندانی که ارادت بیشتری به امام حسین(ع) دارند، قابل قبول باشد، اما برای افکار عمومی تطویل و تسلسل آن می‌تواند ناخوشایند باشد.
بدیهی است هر شهروندی می‌تواند با انگیزه عشق به امام حسین(ع) در هرلحظه از روز و شب به راز و نیاز و عزاداری بپردازد، اما نمی‌توان به این بهانه فضاهای عمومی شهر را محدود کرد. این که انتظار داشته باشیم دو ماه از سال (محرم وصفر) کل جامعه و افکار عمومی معطوف به عزاداری باشد، نه با باورهای دینی و نه با ملاحظات اجتماعی و روانی امروزین سازگاری دارد. شایسته است ایام عزاداری امام حسین(ع) به صورت رسمی به همان اصلی آن حادثه بسنده شود تا فضاهای عمومی مثل سینماها، سالن‌های تئاتر و سایر مراکز تفریحی و خدماتی در این ایام شاهد رکود و محدودیت نباشند تا حرمت عاشورا از سوی همه اقشار مردم پاس داشته شود.