روزنامه آفتاب یزد
1398/06/31
مدرسه بهره ور
آنچه مسلم است فرهنگ و آموزش عنصر اصلی توسعه هر کشور و جامعه محسوب می‌شوند و نهاد آموزش و پرورش جایگاه زیرساختی و زیربنایی در ارتقاء آموزش و فرهنگ جامعه ایفا می‌نماید و باید در میان همه دستگاه‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای عمومی‌و خصوصی نقش محوری واثرگذارش حفظ شود.
در آموزش و پرورش پایه بهبود مدرسه است و البته در بین مدارس مختلف مدارس ابتدایی در اولویت هستند. در اثربخشی آموزش و پرورش اصولی‌ترین اقدام مبنا قرار دادن سیاستگذاری برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات اصلاحی در مدارس با اولویت مدارس ابتدایی است.
با نگاهی به وضعیت آموزش و پرورش و مدارس کشور در یک دوره زمانی ۵۰ تا ۶۰سال گذشته این نهاد مهم فرهنگی تعلیمی و تربیتی دچار نوعی یکنواختی و رکود در روش‌ها و شیوه‌ها و برنامه‌های آموزشی شده است هرچند در استفاده از امکانات آموزشی و استفاده از تجهیزات مدرن‌تر قدم‌هایی در جهت بهبود به طور طبیعی و متاثر از توسعه کشور برداشته شده است ولی همچنان در حوزه هدف‌گذاری سیاستها، ماموریت و روشهای آموزشی و تربیتی، شاهد اتفاقات موثری در جهت بهبود و کیفیت نیستیم.
هنوز هدف دانش‌آموز ما نمره و معدل و نهایتاً قبولی در امتحانات نهایی و بعد کنکور است.
هنوز از توجه به نوآوری، خلاقیت و بهره‌وری خبری نیست.
هنوز شاهد به کارگیری روشهای کارآمد و اثربخش تربیتی و اصلاح رفتار و اخلاق در جامعه دانش‌آموزی نیستیم. هنوز دغدغه بخش غالبی از معلمان و دبیران و نیروهای اداری و پشتیبان آموزش و پرورش، حقوق و مزایای رفاهی و کم توجهی در این حوزه است.
به نظر رسید خوبست به بهانه شروع سال تحصیلی و آغاز به کار وزیر جدید و تازه نفس به موضوع بهره وری در مدارس بپردازم و ویژگی‌ها و مختصات یک مدرسه بهره‌ور و موفق را تبیین نمایم و با عنایت به اینکه سکاندار امروز این وزارتخانه مهم، سابقه موثر در مدیریت سازمان بهره‌وری کشور داشته است، امیدوارم مورد عنایت و بهره‌برداری خاص قرار گیرد و مقدمه‌ای برای توجه به بهبود و ارتقای بهره وری در مدارس گردد.
در بهبود وضعیت آموزش و پرورش هفت عامل نقش محوری و اساسی دارند که درهفت کلمه خلاصه میشود که حرف اول همه آنها حرف میم است. اسم این طرح را هفت میم بهره‌وری در آموزش وپرورش گذاشتم. باشد که هفت میم با میم ماه مهر درآمیزد و با نگاهی مهربان به آنها توجه شود.
اما ۷ حوزه و ۷ راه تحول و بهره وری در مدارس به نظر اینجانب عبارتند از: ۱- محصل. 2- معلم 3- منزل. 4- محتوا. 5- مدیریت. ۶- مدرسه. ۷- محیط اجتماعی.
۱-نقش اول و محوری در هر مدرسه و توفیق آن برعهده محصل و دانش‌آموز است. اگر مدرسه یا کلاسی از دانش‌آموزان فعال و علاقمند، با انگیزه، متین و با استعداد برخوردار باشد و دانش‌آموز به مدرسه با علاقه و برای یادگیری بیاید، اولین گام درست برداشته شده است. حال اینکه چه عواملی در انگیزه و علاقه و تلاش دانش‌آموزان موثر است به بحث‌های بعدی مرتبط می‌گردد. ولیکن آنچه در اینجا مورد تاکید است اینکه محصل نسبت به نقش و جایگاه خود در یادگیری واقف شود، راهکار‌ها و روش‌هایی که می‌تواند از او یک دانش‌آموز بهره ور و با انگیزه بسازد یاد بگیرد، با برنامه و با نظم عمل کند، روش یادگیری و فهمیدن درست را بداند. فکر و ذهن محصل، خلاق و نوآور است. اهل جستجو و پرسشگری است. در تعامل با دیگران و آحاد جامعه رفتار وروشی مناسب و توام با محبت دارد. آموزش و پرورش ما باید چنین دانش‌آموزی که خود جوش و با انگیزه و تعالی گراست، تربیت کند.
۲-معلم: اولین ویژگی که برای یک معلم خوب و شایسته نام برده میشود، عشق و محبت به حرفه و به دانش‌آموزان است. نقش معلم در این بیت شعر معروف هویداست:
درس معلم گر بود زمزمه محبتی
جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را
معلم محور اصلی تربیت و تعلیم و رشد دانش‌آموزان به ویژه در دوره ابتدایی است.همه از خاطرات معلمان خوب در رشد و پیشرفت و اصلاح خود صحبت کرده‌اند. این معلم خوب نباید دغدغه درآمد و حقوق و هزینه‌های زندگی داشته باشد. آنچه در این دوره زمانی با آن روبرو هستیم این است که مقام معلم همچون گذشته باید ارج داشته باشد و برای معلمان ما شان و مقام بهترین انگیزه کاری محسوب شود تا بتواند با افتخار و نشاط در خدمت دانش‌آموزان باشد.
۳- منزل: گام‌های اولیه تربیت از منزل و از طفولیت و دوران نوزادی آغاز میشود. پدران و مادران ما باید به خوبی به نقش مهم خود در تربیت و آموزش فرزندان واقف باشند. آموزش ببینند، کتاب بخوانند و یاد بگیرند.
بحمدالله خانواده‌ها بیشتر به این مهم توجه می‌نمایند و نسبت به تربیت درست فرزندان خود دغدغه دارند. خانواده‌ای که در آن محبت و همدلی، احترام وهمکاری در بین اعضای آن وجود داشته باشد قطعا در کنارمعلم و مدرسه پشتوانه موثری برای رشد و پیشرفت فرزندان خود محسوب می‌شوند. تعامل و همکاری هدفمند با برنامه و اثربخش اولیا و مربیان در این راستا بسیار لازم و ضروری است.
۴-محتوا و روشهای تدریس و آموزش: یکی از مشکلات آموزش و پرورش ما عدم تحول موثر در برنامه‌ها و روشهای آموزشی و محتوای کتب و امکانات و تجهیزات کارگاهی و آزمایشگاهی ولوازم کمک آموزشی است. روشهای جاری همچنان بیشتر بر محفوظات و نمره استوار است البته هستند مدارسی عمدتا غیردولتی و غیر انتفاعی که به روشهای جدید بدون اتکاءبه امتحان روی آورده اند ولی هنوز تاایجاد محیطی مبتنی بر خلاقیت و نوآوری، اندیشیدن، مسئله آفرینی و حل مسئله و افزایش مهارت و توانمندی فاصله زیادی داریم البته این حوزه عمدتاً مسئولیتش به سیاست گذاران و هدایتگران نهاد آموزش و پرورش مربوط میشود.
۵- مدیریت مدرسه: نقش مدیر و مدیریت به ویژه در مدارس بزرگ و مجتمع‌های آموزشی بسیار مهم است. مدیران حتماً باید دوره آموزشی خاص مدیریت ببینند، مسائل متنوع و متعدد مدارس خود را حل و فصل نمایند، ظرفیت‌ها و امکانات مدرسه را با بهره وری مناسب رفت و موفقیت مدرسه و دانش‌آموزان بسیج نمایند محدودیت‌هاو امکانات اعتباری و قانونی بتوانند با ابتکار عمل و با روشی درست و مشارکت پذیر معلمان و دانش‌آموزان و اولیا و خیرین را در جهت حل مشکلات به کار گیرند.
۶. مدرسه: مدرسه محیطی است که بچه‌ها بخش زیادی از دوران زندگی روزانه خود را در آن سپری می‌نمایند لذا محیط باید جذاب، سرزنده وبا نشاط باشد. مدرسه نامرتب و نامنظم که مسائل نظافت و زیبایی هم در آن رعایت نمی‌شود یارنگ در ودیوارو کلاسهای آن
رنگ و رویی ندارد، شادابی و انگیزه را از دانش‌آموزان می‌گیرد. مهمتر از ساخت مدرسه نگهداری، نظافت و زیبایی آن است. یکی از وظایف اصلی مدیر مهیا ساختن چنین فضایی است که مدیران با انگیزه و متعهد علیرغم محدودیت‌های موجود می‌توانند فراهم سازند.
۷. محیط اجتماعی: هیچ تردیدی نیست که مدرسه و منزل بخشی از اجتماع و فضای فرهنگی و اجتماعی است.بخشی از تربیت جوانان و نوجوانان ما به فضای مجازی و محتواها و پیام‌های آن، بخشی به برنامه‌های صدا و سیما و رسانه ملی، بخشی به رویدادهای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی و بخشی به دوستان و نزدیکان دانش‌آموز و گروه‌های هم سال در فامیل و خویشاوندان مربوط میشود.
مدرسه بهره ور، معلم دلسوزو خانواده آگاه همگی دست به دست هم می‌دهند و چگونگی تعامل دانش‌آموزان عزیز را با محیط اجتماعی و بیرونی یاد می‌دهند تا نکات مثبت آن را بیاموزند و تحت تاثیر آموزه‌های منفی آن قرار نگیرند.
امید آن که با نگاه روشن و برنامه‌ریزی اصولی، شاهد رشد همه جانبه در مدارس کشور باشیم.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
آقای رئیس جمهور! دیگر به کشاورزان چابهاری وعده ندهید
جهان به دنبال جایگزینی برای نفت عربستان؟
ماجرای خرید و فروش اینترنتی آمبولانس‌های اورژانس
13 وزیر نفت خارجی آماده سفر به تهران
بهبود وضع اقتصادی دلیل تظاهرات در مصر!
حل مشکلات هپکو
بی‌عدالتی در آموزش
واریز ۱۸ میلیارد تومان به حساب مجری خارج‌نشین!
اگر گروه‌های فشار نبودند شفافیت آراء مفید بود
شیلر ایرانی از مهرماه وارد جاده‌های کشور میشود
مدرسه بهره ور
تسخیر قاره با شکار کانگوروها!
شکل زشت بی عدالتی آموزشی
فرصتی برای عیارسنجی السیسی
تسخیر قاره با شکار کانگوروها!
فرصتی برای عیارسنجی السیسی
شکل زشت بی عدالتی آموزشی
