تلاش‌های بی‌سرانجام دیپلماتیک در نیویورک

دکتر صلاح‌الدین هرسنی ‪-‬ تا قبل از نشست نیویورک تصور و باور بسیاری از تحلیل‌گران بر این بود که این نشست می‌تواند نقطه عطفی از گشایش دیپلماتیک در روابط تهران- واشنگتن باشد، اما با به پایان رسیدن این نشست به نظر می‌رسد فرصت نیویوریک نیز از دست رفت و حتی مهم‌ترین و در عین حال جدی‌ترین وساطت‌ها هم نتوانست ترکی بر یخ روابط تهران- واشنگتن ایجاد کند. به واقع شرایطی که در حاشیه‌های نشست نیویورک به وجود آمد، می‌توان آن را آخرین میخ بر تابوت مذاکره دانست. از منظر علت‌شناسی، سه عامل در شکست تلاش‌های دیپلماتیک نیویورک موثر بوده‌اند.
علت اول، در ارتباط با مواضع و رویکرد‌های تهران و واشنگتن بابت شرایط مذاکره بوده است. در این ارتباط ترامپ قویا اعلام کرده بود که واشنگتن تا قبل از حصول توافق هیچ تمایلی برای برداشتن تحریم‌ها ندارد و کمترین اقدامی نمی‌کند؛ در مقابل تهران نیز اصرار داشت که قبل از کاهش تحریم‌ها و بازگشت آمریکا به گروه ۱+۵ حاضر به مذاکره با واشنگتن و رئیس جمهوری چون ترامپ نیست. در حقیقت رویکرد اقدام واشنگتن به همراه رویکرد مقاومت تهران منجر به آن شد که فرصت نیویورک نیز نتواند متضمن گشایش سیاسی و مشخصا مذاکره شود.
علت دوم نیز در ارتباط با جو ایران‌هراسانه‌ای بوده که تحت تاثیر بحران آرامکو و حوادث مشابه از سوی محافل عربی و همچنین اعضای اروپایی برجام علیه تهران رقم خورده بود. البته رفتار‌های سینوسی اروپا موجب شدت و حدت جو ایران‌هراسانه نشست نیویورک شد. در واقع اروپا تلاش داشت که بی‌عملی 16 ماهه خود در قبال برجام را با نقش‌های واسطه‌ای جبران کند، اما از پس حادثه، ناباورانه با محافل عربی همسو شد و تهران را به دست داشتن در بحران آرامکو مقصر شناخت. تهران نیز تحت جو ایران‌ستیزانه این محافل در نشست نیویورک حضور یافت، بنابر این طبیعی بود که تلاش‌ها و نقش واسطه‌ای نیز به سرانجام نرسد.
علت سوم نیز ریشه در مواضع اعلامی جریان‌های سیاسی دست‌راستی و رادیکال داخلی و همچنین جو ایران‌ستیزانه‌ای داشت که از سوی تل‌آویو دنبال می‌شود. در نگاه جریان‌های دست‌راستی سپهر سیاست ایران، هرگونه مذاکره با ترامپ به معنای باج دادن به کدخدا و عبور از خطوط قرمز نظام محسوب می‌شد. در واقع هرگونه امکان مذاکره در نگاه این جریان‌ها، با رویکرد آنتولوژیکال و مواضع هستی‌شناسانه حاکمیت مباینت داشت. به این ترتیب، این جریان‌ها از همان ابتدا زمزمه احتمال مذاکره و گشایش‌های سیاسی، با دمیدن بر بوق هشدار‌ها و انذار‌ها حجت را بر روحانی و دستگاه دیپلماسی تمام کردند که مبادا مذاکره‌ای با ترامپ صورت بگیرد. در سطح دیگر، جریان‌های دست‌راستی در تل‌آویو آن هم تحت صحنه‌گردانی نتانیاهو، هرگونه گشایش‌های سیاسی در روابط تهران- واشنگتن را به ضرر نظم ژئوپولیتیکی منطقه دانسته و آنکه چنین گشایشی نمی‌تواند موجب جرح و تعدیل رفتار تهران در قبال مجموعه‌های عبری و عربی شود.
به این ترتیب و با مجموعه عواملی که در امتناع مذاکره و گشایش‌های سیاسی نقش داشته‌اند، نشست نیویورک نیز به پایان رسیده است و نگاه‌های غالب بیشتر متوجه فرصت‌سوزی‌های این نشست برای گشایش‌های سیاسی و کاهش تنش در روابط است. حال باید دید که تهران و واشنگتن چگونه می‌خواهند به رغم تداوم سیاست‌های خود، به بن‌بست‌های موجود در مسیر دیپلماتیک و البته با ابزار‌های غیرنظامی پایان دهند؟
سایر اخبار این روزنامه
گزارش همدلی از رشد سالخوردگی در کشور به مناسبت روز جهانی سالمند آهنگ پرشتاب سالمندی در کشور نائب رئیس فراکسیون مستقلین: آنها که دیگران را دیکتاتور خطاب می‌کنند، خودشان به این لقب شناخته می‌شوند «همدلی» روند خصوصی‌سازی کارخانه‌ها و شرکت‌های دولتی را ارزیابی کرد از خودمانی‌سازی تا رها‌سازی انصاری راد: شفافیت آرا، نباید نمایندگان را محدود کند جلالی زاده: طرح شفافیت آرا مثل شمشیر دو لبه است شفافیت ، آزادی یا محدودیت هادی غفاری: رای نمایندگان مجلس باید تحت نظر مردم باشد تصمیم جدید نمایندگان مجلس برای پاسخگویی به ملت شفافیت نظام قانون گذاری، یک گام به پیش «همدلی» درگیری روز گذشته مجلس را بررسی می‌کند؛ سریال سیاسی «دیکتاتور»خوانی برشی از نحوه شکل‌گیری جغرافیای سیاسی قرن بیستم ایران و بازی بزرگ ژئوپولیتیک به بهانه هشتم مهر، زادروز مولوی تجلی آفتاب شمس در وجود مولانا سرقت ۳ میلیارد پول نقد از منزل نماینده مجلس! تلاش‌های بی‌سرانجام دیپلماتیک در نیویورک تظاهرات اخیر مصر و آینده سیسی