روزنامه ابتکار
1398/09/04
نواقص واریز کمک‌های نقدی معیشتی دولت در ازای گرانی بنزین، صدای بسیاری را درآورد نارضایتی از سناریوی جلب رضایت
گروه جامعه: افزایش قیمت بنزین، وعده‌ای به همراه داشت که شاید قرار بود نارضایتی جامعه را کنترل کند: اختصاص تمام درآمدهای حاصل از این گرانی به کمک‌های معیشتی به مردم. هر چند درباره نسبت درآمد ماهانه حاصله از این راه با مبلغ مطرحشده در بسته معیشتی دولت حرف و حدیث‌های فراوانی وجود دارد، اما اجرایی شدن این طرح و واریز سه مرحله‌ای این مبالغ نیز خود با چالش‌های فراوانی روبهرو بوده است.حسن روحانی در دوران دولت‌های یازدهم و دوازدهم، به دو سیاست دولت پیش از خود انتقاد داشت؛ او دو نرخی شدن بنزین را فسادزا دانست و در عین حال در کنار برخی چهره‌های دولتش همچون محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه‌اش، سیاست اهدای یارانه نقدی به مردم را بارها مورد انتقاد قرار داد. با این حال، در ساعات پایانی روز پنجشنبه، 30 آبانماه به ناگهان اعلام شد با تصمیم سران هر سه قوه در شورای عالی هماهنگی اقتصادی کشور، نهتنها بنزین سهمیه‌بندی و دو نرخی شده است بلکه بنزین سهمیه‌بندی شده نسبت به بنزین تکنرخی پیش از آن 50 درصد افزایش قیمت داشته که بنزین آزاد نیز افزایش قیمتی سه برابری را تجربه می‌کند. با این حال، آلترناتیو دولت برای جلوگیری از نارضایتی عمومی و به تعبیر مسئولان افزایش عدالت در توزیع یارانه سوخت برای تمام مردم، در نظر گرفتن کمک‌های حمایتی دولت برای 19 میلیون خانوار ایرانی بود که نسبت به تعداد افراد خانواده پرداخت میشود. به گفته دولتی‌ها، این کمک به جز یارانه نقدی پیشین بوده و پرداخت آن هم بدون تاریخ انقضا و مرتبط با دولت فعلی یا آینده خواهد بود؛ هر چند این که یک دولت وعده اجرای وعده‌هایش را حتی در دولت‌های آینده هم بدهد نکته قابل توجهی است.
به هر ترتیب، در شرایطی که افزایش قیمت بنزین از ساعت صفر اول آذرماه اجرایی شد، اما واریز کمک‌های حمایتی دولت چندان مرتب و منظم نبوده و با مشکلات فراوان مواجه شده است.
واریز کمک‌های حمایتی دولت در سه مرحله انجام شد و با وجود اینکه باید ۱۹ میلیون خانوار که جمعیتی در حدود ۶۰ میلیون نفر را شامل میشود، این کمک را دریافت می‌کردند، اکنون برخی افرادی که مشمول گروه‌های هدف بودند نیز می‌گویند دریافتی نداشته‌اند. در این بین هستند خانوارهایی که وضعیت مالی مطلوبی ندارند و با وجود دریافت یارانه نقدی، کمک حمایتی نگرفته‌اند. قرار بود در هر مرحله از واریزها، مبالغ مربوط به 20 میلیون نفر از مشمولان این کمک‌ها به حساب سرپرستان خانوار واریز شود، اما در حالی که مسئولان خبر می‌دهند مرحله سوم این واریزها دوم آذرماه انجام شده، افراد و خانوارهای بسیاری خبر از عدم دریافت هیچگونه واریزی در این راستا می‌دهند. در بین خانوارهایی که دریافتی نداشته‌اند، افرادی قرار دارند که سطح درآمدی آنها حتی در حد معیارهای حذف یارانه نقدی نیست. این در حالی است که از شهریورماه غربالگری یارانه‌بگیران از سوی دولت به مرحله اجرا در آمد که در آن افراد دارای ملک مسکونی، خودروهای با قیمت بالا و گردش مالی میلیاردی در سال یا معاملات بالای سهام مشمول حذف یارانه شدند و آنچه دولت اعلام کرد نشان از این داشت که سه دهک بالای درآمدی را حذف می‌کند. در شرایطی این ۶۰ میلیون نفر از بین ۷۸ میلیون نفر یارانه‌بگیر انتخاب شده‌اند که اکنون گزارش تعدادی از خانوارها نشان می‌دهد آنها همچنان یارانه نقدی دریافت می‌کنند، ولی کمک حمایتی را نگرفته‌اند و این درحالی است که در مواردی نه ملک و نه خودرویی به نام خود دارند و گردش مالی آنها نیز بالا نیست که مشمول دریافت نشده باشند. از سوی دیگر، اعلام دولت مبنی بر اینکه کمک حمایتی را به همان حساب یارانه نقدی واریز می‌کند این را نشان می‌دهد که ۶۰ میلیون دریافت کننده جزو افرادی هستند که یارانه آنها قطع نشده و احتمالا پرداختی برای آنها ادامه خواهد داشت، اما نکته قابل تامل این است که این شناسایی چگونه انجام شده که افرادی که جزو سه دهک بالا نیستند نیز شامل طرح حمایتی نشده‌اند؛ آن‌هم زمانی که اصلاح قیمت سوخت در کنار اهمیت موضوع صرفه‌جویی و ممانعت از قاچاق، موضوع ایجاد تعادل در توزیع یارانه را دنبال کرده است.
طبق اعلام دولت، دریافت‌کنندگان کمک حمایتی از مددجویان کمیته امداد، بهزیستی، زنان سرپرست خانوار، بازنشستگان، مستمری‌بگیران، معلمان، روستاییان و عشایر، کارگران، کارمندان و اقشار کمدرآمد جامعه هدف کمک حمایتی دولت تشکیل می‌شوند. این در حالی است که گزارش‌های دریافتی از این حکایت دارد که زن سرپرست خانواری که معلم نیز است، با وجود اینکه جزو مشمولان جمعیت ۶۰ میلیونی قرار دارد، دریافتی نداشته یا اعلام برخی بازنشستگان و کارمندان دولت و معلمان نیز نشان از عدم پرداخت دارد. به هر صورت، در حال حاضر از حدود جمعیت حداقل ۸۰ میلیونی ایران ۲۰ میلیون نفر که مشمول نشده بودند و از پرداختی‌ها هم این‌گونه برمی‌آید که برای افراد مشمول تعریف شده هم در مواردی پرداخت انجام نشده است. این موضوعی است که باید وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی به عنوان مسئول شناسایی گروهای مشمول دریافت کمک حمایتی به آن پاسخ دهد. از سوی دیگر وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، با پایان سه مرحله واریزی اعلام کرده است که سرپرست خانوارهایی که در آخرین پرداخت مشمول سبد حمایتی نشده‌اند و خود را واجد شرایط میدانند می‌توانند بعدازظهر یکشنبه سوم آذرماه درخواست شماره ملی سرپرست خانوار خود را به کد دستوری #۶۳۶۹* ارسال کنند که در این صورت ظرف ۲۴ ساعت برای آنها کد رهگیری ارسال میشود.
مسئله این جاست که حتی همین سازوکار هم مثل پرداخت‌ها با اختلال مواجه بوده است! بروز اختلالاتی در اپراتورهای همراه اول موجب شد از ساعات اولیه صبح دیروز برخی مردم به صورت حضوری به وزارت رفاه و نیز نهادهایی مثل کمیته امداد و بهزیستی مراجعه کنند.
در اطلاعیه ستاد شناسایی مشمولان بسته حمایت معیشتی دولت، مستقر در وزارت کار و رفاه اجتماعی آمده است: «حجم زیاد ثبت کدهای ملی دلیل این اختلال است، ثبت کد ملی در اپراتورهای ایرانسل و رایتل هیچگونه مشکلی ندارد».
حسین میرزایی، سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان طرح حمایت معیشتی وزارت رفاه نیز در گفت‌وگو با ایسنا، به بیان آخرین وضعیت شناسایی مشمولان و واریز بسته کمک معیشتی پرداخت و درباره مشمولان طرح حمایت معیشتی اظهار کرد: دو دسته افراد داریم؛ نخست اشخاصی که یارانه می‌گیرند و دوم افرادی که یارانه نمی‌گیرند. افرادی که یارانه می‌گیرند به شرط آنکه جزو سه دهک بالای درآمدی نباشند، می‌توانند مشمول طرح باشند. وی افزود: اما افرادی که یارانه نمی‌گیرند چند دسته هستند. نخست کسانی که جامانده‌اند و نتوانسته‌اند ثبتنام کنند. گروه دوم انصرافی‌هایی هستند که در برهه‌های مختلف از دریافت یارانه انصراف داده‌اند. گروه سوم افرادی هستند که تا سال ۹۵ بنا به بررسی پایگاه اطلاعات ایرانیان نامشان در بانک اطلاعاتی صنوفی چون صرافی‌ها، طلافروشان، پزشکان، اعضای هیئت علمی، وکلا و... بوده و حذف شده‌اند. اگر افراد محذوف باشند و ما از فهرست یارانه‌بگیران حذفشان کرده باشیم ابدا بسته معیشتی هم نمی‌گیرند.
سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان طرح حمایت معیشتی وزارت رفاه در پاسخ به اینکه جاماندگان چه باید کنند؟ گفت: در گام اول سامانه#۶۳۶۹* برای این منظور طراحی و اعلام شده است و سرپرست خانوار باید با شماره تلفن همراهی که متعلق به خودش است وارد شده و باید کدملی‌اش را در سامانه #۶۳۶۹* ثبت کند. ۸۰ هزار نفر تا این لحظه کدملی خود را ثبت کرده‌اند یعنی این افراد خودشان را ذیحق می‌دانسته‌اند و بسته معیشتی نگرفته‌اند که ما درخواستشان را بررسی می‌کنیم. وی با بیان اینکه ۱۰ روز مهلت برای ثبت کدملی در سامانه پیامکی تعیین شده است گفت: بنابراین جای نگرانی وجود ندارد. بعد از ثبت درخواست، ظرف ۲۴ ساعت از زمان ثبت درخواست یک پیامک برای سرپرست ارسال میشود. اگر افراد مشمول باشند پیامکی مبنی بر مشمول بودن دریافت می‌کنند. به عنوان مثال گاهی اوقات مبلغ واریز شده اما ممکن است پیامک از سوی بانک ارسال نشده باشد، اما اگر مشمول نباشند یک کد رهگیری برایشان ارسال میشود و فرد ۴۸ ساعت بعد از دریافت کدرهگیری باید وارد سامانه‌ای که اعلام خواهیم کرد بشوند. سامانه آماده است و اطلاعرسانی درباره سامانه متعاقبا صورت خواهد گرفت. وی درباره مراجعه حضوری مردم به وزارت رفاه گفت: به خوبی و با شفافیت توضیحات لازم را ارائه می‌کنیم. جهت تسهیل امر و رفاه حال مردم، مکانیزم پاسخگویی حضوری در نظر نگرفتیم. همانطور که اعلام شد اختلال در سامانه تا ساعت ۱۵ روز یکشنبه حل خواهد شد.
سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان طرح حمایت معیشتی وزارت رفاه درباره آزمون وسع اظهار کرد: داده‌های مختلف از مردم بر حسب کدملی در بانک اطلاعاتی رفاه ایرانیان ثبت شده است و وسع مالی مجموع اعضای خانوار سنجیده میشود. برمبنای اطلاعات موجود در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان کل جمعیت ایران از نظر وسع مالی رتبه‌بندی و منظم شده‌اند. سه خانواده داریم که ۳۵ خودرو و وسیله نقلیه به نامشان بوده است. از پایین به بالا بر حسب وسع مالی ۶۰ میلیون نفر جدا بسته حمایتی برایشان واریز شده است.
میرزایی ادامه داد: تهران پایین‌ترین رتبه مشمولان دریافت بسته را داراست به طوری که حدود ۵۷.۲ درصد مشمول طرح شده‌اند و سپس استان البرز با ۶۳.۶ درصد و یزد با ۶۴.۹ درصد کمترین مشمولان بسته حمایتی هستند. به گفته وی به ترتیب استان‌های سیستان و بلوچستان با ۸۲.۱ درصد، خراسان شمالی ۷۹.۲ و خراسان جنوبی ۷۸.۴ درصد، گلستان ۷۸ و لرستان با ۷۷.۹ درصد بیشترین میزان مشمولان بسته معیشتی هستند. در وسع مالی ترکیبی از شاخص‌هایی چون میانگین سن خانوار، شهری و روستایی بودن، میزان توان خانوار و... سنجیده میشود. میرزایی در پایان یادآور شد که شاخص‌های آزمون وسع در روزهای آتی منتشر میشود.
به هر ترتیب، چنان که از اعتراض‌های هفته گذشته و نیز تماس‌های سرشار از نارضایتی مردم با رسانه‌ها برمی‌آید، مردم همچنان از افزایش قیمت بنزین ناراضی هستند، اما اجرای پر از ایراد واریز بسته‌های حمایتی هم خود بر این نارضایتی افزوده است. در این میان هستند کسانی که حرکت دولت در واریز این کمک‌ها در برابر افزایش قیمت بنزین را نیز با تعابیری همچون فریبکاری، توهین، خرید رضایت مردم و... تعبیر می‌کنند و نه از جنبه نیاز داشتن یا نداشتن که از جنبه اعتراض به دولت حاضر به پذیرش آن نیستند. به نظر می‌رسد دولت در اجرای سناریو گرانی بنزین و راهکارهای جایگزین، به طور کلی نمره قبولی نمی‌گیرد و در کنار اجرای طرح‌های کنترلی مثل واریز کمک‌های نقدی و جلوگیری از افزایش قیمت‌ها، باید از بُعد روانی نیز فکری به حال نارضایتی درونی مردم کند.
سایر اخبار این روزنامه
اختلال در اینترنت چه تاثیری بر فروش گروه‌های نمایشی داشته است؟
تَرکی بر شیشه گیشه‌های اینترنتی
علیرضا صدقی
تجربه‌اندوزی یا خاطره‌بازی
«ابتکار» از تاثیر طرح وام مستاجران گزارش می‌دهد
خط پایان خانهبهدوشی؟!
نواقص واریز کمک‌های نقدی معیشتی دولت در ازای گرانی بنزین، صدای بسیاری را درآورد
نارضایتی از سناریوی جلب رضایت
«ابتکار» اقدامات و پیامدهای کنفرانس امنیتی بحرین را بررسی می‌کند
سایه سنگین ایران در منامه
راهکارهای مقابله با شوک افزایش قیمت بنزین چیست؟
فرمانده مرزبانی ناجا عنوان کرد
افزایش ۳۵ درصدی کشف سوخت و ۵۹ درصدی مواد مخدر در مرزها
آیا نواصولگرایی لیدری اصولگرایان در انتخابات مجلس را به‌دست می‌گیرد؟
عبور قالیباف از جلیلی
رئیس قوه قضائیه:
کارهای خوبی در این چهل سال شده است
رئیس سازمان زندان‌ها:
خانواده‌های بازداشت‌شدگان به مراجع قضایی مراجعه کنند
یازدهمین جلسه رسیدگی به اتهامات ۹ متهم اقتصادی برگزار شد
