روزنامه قانون
1396/02/18
منازعـه و مناظـر ه
مناظره يكي از ابزارهاي جذب آراي خاكستري يا خفته در جامعه است. ميزان اين بدنه‌راي در جامعه ايراني بالا بوده و به‌نوعی می‌توان گفت تعیین‌کننده پيروزي كانديداها، جذب همين آراي خاكستري است. آراي نامبرده، متعلق به جناح خاصي نيست و ممكن است با به راه افتادن يك موج، يك واكنش يا اظهارنظر، از سبدراي يك جريان به سبد راي جريان رقيب انتقال يابد. بدون‌شک يكي از ابزار جذب آراي خاكستري، مناظره‌ها تلويزيوني است و تجربه نشان داده سخنان ردوبدل شده در اين برنامه‌ها، نقش بسزايي را در جذب اين نوع راي دارد. تاکنون دو دوره مناظره ميان نامزدهاي دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري برگزارشده است. انتظار می‌رفت در اين دوره، نامزدها با استفاده از تجربه دوره‌های قبلي بيشتر به ارائه برنامه و شیوه‌های اجرايي‌شدن آن و همچنين نقد برنامه‌های يكديگر و موانع اجرايي شدن آن روي بياورند اما در اين دو مناظره شاهد حرف‌های کلیشه‌ای و سوالات كلي بوديم كه از سوي مجريان برگزاري اين برنامه مطرح می‌شد. سوالاتي كه در بيشتر موارد با پاسخ‌های بي‌ربط توسط نامزدها روبه‌رو می‌شد و شايد بتوان به‌عنوان يكي از دلايل مطرح‌شدن برخي اتهامات نامناسب و بی‌اخلاقی‌های صورت گرفته از آن یادکرد.توجه‌داشته باشيد، تجربه برگزاري سه دوره متوالي مناظره‌ها براي انتخابات رياست جمهوري، بايدجامعه و سياسيون را به سمتي ببرد كه به‌جای ارائه نقدهاي غیرمنصفانه و اقدامات فرافكنانه، به نقدهايي توام با راهكار اشاره كنند. برنامه‌ها جايگزين اتهامات و شیوه‌های اجراي رسيدن به اهداف جايگزين شعارها شوند. جامعه مطالبه گر ايراني امروز بيش از پيش نياز به راهكارهايي براي برون‌رفت از معضلاتي مانند اشتغال،مسكن و ازدواج دارد. اين معضلات با تخريب و اتهامات مطرح‌شده توسط نامزدها در مناظره‌ها از بين نمی‌رود بلكه نيازمند برنامه و راهكار است. براي بررسي از نحوه عملكرد نامزدها و ارزيابي اینکه موضوعات مطرح‌شده در مناظره‌ها تا چه حد جامعه را براي گرفتن تصميم مناسب، ياري می‌کند به سراغ چند تن از نمايندگان مجلس رفتيم كه در ادامه، اظهارات ايشان را در گفت‌وگو با «قانون» مي‌خوانيد.برخي، مسائل شخصي را در مناظره‌ها مطرح مي‌كنند
جهانبخش محبی نیا/ عضو هیات‌ريیسه کمیسیون برنامه‌وبودجه
مناظره یکي از شیوه‌های مرسوم است که بیش از انتخابات، در مسائل گوناگون و در نقاط مختلف دنیا مورداستفاده قرار می‌گیرد و نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سعی می‌کنند تا با به چالش کشیدن یکدیگر، خود را از دیگری برتر نشان داده و بتوانند قدرت را از آن خود کنند. در سال‌های اخیر برنامه‌های مناظره محور در کشور ما توانسته جایگاه خاصی در میان رسانه ملی و خبرگزاری‌ها پیدا کند. اما برای رسیدن به یک شیوه درست ازنظر شکلی که اثرگذاری صحیح و مثبتی در سطح جامعه داشته باشد نیاز است منطق و برنامه شرکت‌کنندگان بر احساس و اتهام زنی گاه‌وبیگاه حاکم شود. گذر زمان و کسب تجربه از پیش‌شرط‌های رسیدن به شرایط مطلوب در نحوه برگزاری مناظره است. امروزه شاهد آن هستیم که مناظره‌ها به مقابله مرجوع به گذشته تبدیل‌شده است و به‌جای اینکه نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری برنامه‌های خود برای اداره دولت در حوزه اقتصاد، فرهنگ، سیاست داخلی و خارجی را به معرض نقد یکدیگر بگذارند، رو به تخریب یکدیگر آورده‌اند. از سوي ديگر در مناظره‌های این دوره بارها شاهد آن بودیم که نامزدها به مواردی اشاره می‌کردند که وجه شخصی داشت،فراموش نشود كه بیان این موضوعات توسط چهره‌های سیاسی موجب جریحه‌دار‌شدن اخلاق عمومی در جامعه میشود. البته مطرح‌کردن این موضوع به معنای پاک کردن یا حذف این مساله نیست اما نکته قابل‌توجه اولویت برنامه‌ها به اتهامات مطرح‌شده است. ما از منظر اجتماعی باید این دوره‌ها را طی کنیم و به امید خدا به مرحله‌ای برسیم که در سایه نقد برنامه‌ها دنبال اعمال اراده جمعی باشیم. یکی از لازمه‌های رسیدن به این موضوع توسعه سیاسی و حزبی است. در صورت وجود دو حزب بزرگ و قدرتمند که بتوانند برنامه و چارچوب مشخصی برای انجام امور داشته باشند می‌توان فرهنگ سیاسی و انتخاباتی را در جامعه تقویت کرد. اخلاق در جامعه امروز ما بسیار تضعیف‌شده است! زمانی که ما در سطوح میان و پایین‌دست، در برابر تخریب چهره نماینده شوراها یا مجلس اقدامی انجام نمی‌دهیم و فقط به دنبال صیانت از شخصیت خودمان هستیم باید بدانیم این موضوع تسری پیدا می‌کند و سطوح عالی همچون ریاست جمهوری را دربرمی گیرد. محور سوالاتی که از سوی برگزارکنندگان این دوره مناظره‌ها از نامزدها پرسیده میشود، یادآور یک سری بحث‌های کلیشه‌ای و جهت‌دار است که نامزدها را در یک مسیر مشخص راهبری می‌کند، این سوالات نمی‌تواند سوالات مناسبی برای برگزاری یک رقابت آن‌هم در سطح ریاست جمهوری باشد.
برخي كانديداها فضا را به سمت رقيب هراسي بردند
سيد ناصر موسوی لارگانی/ عضو كميسيون اقتصادي
ما در قسمت دوم مناظره تلویزیونی شاهد آن بودیم که آقایان رئیسی و میرسلیم یک حضور قابل‌توجه و چشمگير داشتند. قالیباف نیز مانند قسمت اول، عملکرد خوبی از خود به نمایش گذاشت و بیشتر سعی کرد نکاتی را مطرح کند که لازم بود مردم در مورد آن‌ها مواردی را بدانند.
اما در سوی دیگر شاهد آن بودیم که برخی کاندیداها فضا را به سمت رقیب هراسی می‌بردند که این موضوع زیبنده کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری نیست. برخی به‌گونه‌ای به مردم القا مي‌کنند که اگر رقیب ما رای بیاورد، بگیر و ببند در جامعه حاکم خواهد شد و ما به ته دره بر خواهیم گشت. مطرح‌شدن این موارد در رسانه ملي زيبنده جامعه نيست و از سويي، چنين اظهاراتي برای مردم قابل‌پذیرش نیست چه ارتباطی میان این فرد و آن گروه وجود دارد! تفاوت مواضع و افکار این دو فرد به‌صورت واضح مشخص است. در نتيجه مطرح‌شدن چنین نکاتی در شكل مناظره قابل پذیرش نیست. افتخار کردن به کمتر شدن مشکلات دارویی و درماني در کشور ارتباطی به این دولت یا دولت قبل ندارد. در حال حاضر ما شاهد آن هستیم که یک در صد ارزش‌افزوده‌ای که از مردم گرفته می‌شد افزایش‌یافته است و این پول به حوزه بهداشت و درمان اختصاص‌یافته است، طبیعی است این پول كه از جيب مردم برداشته مي شود در اختیار هر یک از وزیران پیشین نيز قرار می‌گرفت می‌توانست مشکلات و معضلات را کاهش دهد. دست کردن در جیب مردم و ادعای حل کردن مشکلات و منت گذاشتن بر سر مردم از دیگر ادعاهایی بود که در این دوره از مناظره‌ها مطرح شد. از دیگر نكات قابل‌توجه در مناظره‌ها در نظر گرفتن اخلاق است. از نامزد انتخابات ریاست جمهوری نظام مقدس جمهوری اسلامی انتظار می‌رود بیشتر رعایت ادب و اخلاق را داشته باشد. در این دوره از مناظره‌ها اگر قرار باشد اخلاق و رفتار کاندیدا را بررسی کنیم می‌توانیم یک نمره متوسط به آن‌ها بدهیم. بی‌اخلاقی به آن صورت وجود نداشت اما نامزدها می‌توانستند با ادبیات بهتری به‌نقد یکدیگر بپردازند. در این قسمت از مناظره و درزمانی که روحانی بحث موشک را مطرح کرد بسیار متعجب شدم، یعنی او می‌خواهد به 36 سال قبل برگردیم که یک جنگ ناجوانمردانه علیه ما آغاز شد و ما در آن روزها هیچ امکاناتی ازجمله فشنگ برای کلاشینکف را هم نداشتیم و تحت‌فشار بودیم. امروزه ما باید دست زحمت‌کشان در سپاه، بسیج و ارتش را ببوسیم که توانستند اقتداری برای کشور به وجود آورند نه اینکه اقتدار آن‌ها را زیر سوال ببریم که پرتاب موشک باعث به تاخیر افتادن برجام میشود.
نامزدها به شايعات موجود در سطح جامعه پاسخ دهند
محمدعلي پورمختار/ عضو كميسيون حقوقي‌و قضايي
مناظره‌ها به‌صورت کلی خوب است. بر اساس اتفاقاتی که از دو دوره قبل انتخابات ریاست جمهوری صورت گرفت فضای جامعه ما به‌نوعی مطالبه‌گر شده است. مطرح‌شدن ابهامات و سوا لاتی که در جامعه وجود دارد اگر به نامزدها منتقل و از طریق آن‌ها پاسخ دریافت شود موجب شفافیت خواهد شد. ابهام اگر باقی بماند امکان قضاوت و انتخاب درست را از مردم می‌گیرد که این ابهامات با برگزاری مناظره‌ها می‌توانند از بین بروند.
اما از نامزدها انتظار می‌رود بیشتر در مورد برنامه‌ها و روش‌های وصول به اهدافی که در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی برای خود ترسیم کردند و با در نظر گرفتن واقعیت‌هایی که وجود دارد، صحبت کنند. نامزدها باید به بیان جزيیات برنامه‌ها بپردازند و نباید بر روی کلی‌گویی و حرف‌های کلیشه‌ای متمرکز شوند.
شایعات و سوالاتی در سطح جامعه و برای مردم وجود دارد. بخشی از اظهارات اینچنینی در این دو قسمت از مناظره‌ها که تاکنون برگزارشده مطرح و موردبحث و بررسی قرارگرفته است اما نیاز امروز جامعه ما بحث‌های اساسی‌تر و مهم‌تر است. ازجمله آن‌ها پرداختن به مسائل و مشکلات اجتماعی، نابسامانی خانواده‌ها، مشکلات پیرامون ازدواج و بحث‌هایی در خصوص معضلات طلاق است. پرداختن به این موضوع‌ها با یک برنامه کاری در چارچوب زمان مشخص، می‌تواند به حل مشکلات مردم و کشور کمک کند. نامزدها در بعد فرهنگی باید برنامه‌های خود را در خصوص آموزش‌وپرورش و آموزش عالی و نحوه استفاده از ظرفیت این دو سازمان اعلام کنند. موضوعات سیاست داخلی و خارجی که موردتوجه مردم است تاکنون به‌صورت جدی در مناظره‌ها مطرح نشده است. اين مسائل موضوعات مهم و تعیین‌کننده‌ای هستند. نامزدها در چارچوب مناظره‌ها باید تعیین‌کنند برای استفاده از پتانسیل و ظرفیت خارجی در کشور چه برنامه‌ای دارند.
نامزدها در چارچوب مناظره‌ها باید به‌صورت مشخص اعلام کنند که برای خروج از رکود چه برنامه‌هایی دارند، برای اینکه این تعداد شغلی را که قول آن را می‌دهند ایجاد کنند چه برنامه‌هایی دارند و به بیان آماری که میشود شغل ایجاد کرد بسنده نکنند اگرچه این‌گونه آمار موردقبول عام مردم قرار می‌گیرد اما به‌طورقطع در نحوه عملیاتی شدن برخی برنامه‌ها با مشکلاتی مواجه خواهیم شد که اگر نامزدها از فضای مناظره‌ها استفاده کنند و ریز برنامه‌های خود برای رسیدن به هدف و شعارهایی که می‌دهند را موردنقد یکدیگر بگذارند می‌تواند بسیار موثر باشد.
پرهيز از طرح وعده هايي كه ضمانت اجرايي ندارد
فرهادي تجری/ نايب رييس‌اول كميسيون اصل 90
این روزها در مناظره‌ها و مباحث مختلف، شاهد طرح وعده‌هایی از سوی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری هستیم که اجرای بخشی از آن‌ها از توان کاندیداها خارج است و برخي مستلزم تغییر قوانین یا تامین منابع خاص است، بنابراين اگر کاندیدایی می‌خواهد چنین مباحثی را مطرح کند مستندات به مردم ارائه کند و وعده بدون پشتوانه ندهد چراکه مردم از نظرات مختلف بخش‌های کارشناسی آگاهی پیدا می‌کنند و می‌دانند این وعده‌ها چقدر می‌تواند ضمانت اجرایی داشته باشند.
انتظار می‌رود کاندیداها مستند و زمینه اجرای وعده‌ها و برنامه‌های خود را برای مردم روشن کنند چراکه اگر این وعده‌ها اجرایی نباشد ضدتبلیغ به‌حساب می‌آید و مردم پیش‌ازاین نيز شاهد طرح چنین وعده‌هایی بودند که بسیاری از آن‌ها اجرانشده و به این ادبیات آشنا هستند. رویکرد مجلس با روندی که برخی نامزدها در موضوع یارانه اعلام می‌کنند بسيار متفاوت است. در زمان تصویب یارانه بنا نبود که به همه دهک‌ها یارانه پرداخت شود، اگر این روند وجود داشته باشد همان بهتر که یارانه به شکل عمومی و به‌عنوان کمک‌هزینه اقلام خاص پرداخت شود چراکه به نظر من، هدفمندی اجرایی نشده و انتظار اقشار آسیب‌پذیر و خاص نيز این بوده که بتوانند از محل یارانه حمایت شوند و موردتوجه قرار گیرند. بنابراين سامان بخشی به این وضعیت باید مورد تاکید قرار گیرد. کاندیداها باید در تبلیغات‌شان واقع بینانه سخن بگویند؛ کاندیداهایی که با شهامت و واقع بینانه به مردم آگاهی می‌دهند و دلسوزانه مردم را راهنمایی می‌کنند بهتر از کاندیداهایی هستند که به دليل رای، مطالبی می گویند که ضمانت اجرایی ندارد. من از کاندیداها می‌خواهم در فرصت باقی مانده صادقانه‌تر با مردم حرف بزنند و هدفمندی را به سمتی ببرند که هم در جهت منافع کشور و هم منبع حمایت از اقشار آسیب پذیر باشد و هم چرخ اقتصاد کشور را به حرکت در آورد.
سایر اخبار این روزنامه
